Brinkhorst: wet lost spam niet op

De minister schetst in de brief zijn antispambeleid voor de komende jaren. Dat beleid is gebaseerd op een Europese antispamrichtlijn die binnenkort in Nederland van kracht wordt. De Telecom-wet, waarin deze richtlijn is opgenomen, ligt op dit moment te wachten op behandeling door de Eerste Kamer. Kern van de Europese richtlijn is een zogenoemde opt-in-regeling. Particulieren moeten bedrijven expliciet toestemming verlenen voor het versturen van ongevraagde mails. Is die toestemming er niet, dan zijn verzenders van spam strafbaar.

Volgens Brinkhorst laat een analyse van het verschijnsel spam zien dat er onderscheid gemaakt moet worden tussen enerzijds direct marketing-mail van reguliere bedrijven aan bestaande of potentiële klanten en anderzijds een grote wildgroei aan bulkmail met aanbiedingen voor snel rijk worden, lichaamscorrecties, geneesmiddelen en porno. Deze laatste categorie spam komt meestal uit de VS of Azië van een niet te achterhalen afzender. Het zijn de afzenders die tegen lage kosten tien miljoen mails verzenden en tevreden zijn als dat 100 klanten oplevert.

Brinkhorst schrijft: 'Ik maak hierbij de kanttekening dat het opt-in-regime slechts is geregeld binnen de Europese Unie. De ongevraagde e-mail van buiten de EU is een lastig punt. De vraag is of, en zo ja in hoeverre, daartegen kan worden opgetreden met nationale en Europese regelgeving'.

Volgens Brinkhorst is een effectieve bestrijding van spam alleen mogelijk als ook in landen buiten Europa wordt opgetreden tegen spammers. De Europese richtlijn is dan ook niet meer dan een eerste stap. De Europese Unie zal daarom onderhandelingen moeten voeren met derde landen over een wereldwijde effectieve aanpak van spam.

In Nederland ligt de handhaving van het verbod bij telecomtoezichthouder Opta. Er is de afgelopen maand onduidelijkheid ontstaan over de bereidheid van de Opta om klachten van consumenten in behandeling te nemen. Brinkhorst schrijft daarover in zijn brief: 'Omdat het moeilijk is in te schatten hoeveel klachten Opta zal ontvangen, is op voorhand niet te garanderen dat onder alle omstandigheden elke klacht afzonderlijk behandeld zal worden.'

Een woordvoerder van de Opta maakt duidelijk dat de Opta zijn beperkingen kent bij de behandeling van klachten. De Opta gaat alleen over Nederlandse spam. De organisatie kan bestuursdwang gebruiken en een dwangsom opleggen en bovendien een boete tot een bedrag van 450.000 euro.

Het VNO-NCW zou graag gezien hebben dat de minister meer nadruk had gelegd op een strafrechtelijke aanpak, aldus het Financieele Dagblad. 'De voorbeeldwerking is buitengewoon belangrijk bij de aanpak van spam. Notoire harde spammers moet duidelijk zijn dat je in Nederland beter niet kan zijn.'

Een rechter in Denemarken legde onlangs een boete van euro 54.780 op voor het versturen van spam. Brinkhorst stelt in zijn brief verder vast dat het geen zin heeft om een nationaal meldpunt voor spam op te zetten, zoals wel is bepleit. De spam van reguliere bedrijven kan door de Opta worden behandeld. Blijft over de categorie spam van onduidelijke afzenders, meestal van buiten de EU. 'Hiertegen zou een meldpunt niet kunnen optreden. Ik ben van mening dat dit slechts een symbolisch meldpunt zou zijn, dat niet zal kunnen voldoen aan de daarmee gewekte verwachtingen.'