Communicatie rond een Bultrug

Een aantal mensen vond dat de orka koste wat kost moest worden uitgezet in de natuur, al hadden diverse wetenschappers geconcludeerd dat dit haar dood zou betekenen. De rechtszaak heeft het Dolfinarium overigens op alle punten gewonnen, wat zegt: “we hebben ons aan de regels gehouden tijdens de opvang van Morgan en ze is terecht verhuisd naar soortgenoten op Tenerife.”

“Moeten we ons uitgerekend nu met dit ‘dier’ bemoeien?” sputterde ik nog. Maar het was tegen dovemansoren gericht… De opdracht was gegeven door het ministerie en daar waar onze artsen een dier kunnen helpen of uit zijn uitzichtloos lijden kunnen verlossen, zullen ze dat niet nalaten.

Kenniscentrum zeezoogdieren Harderwijk
Het Dolfinarium heeft ruim 45 jaar ervaring met zeezoogdieren en strandingen. Tevens is het hoofdsponsor van stichting SOS Dolfijn. Deze stichting heeft, als enige in Nederland, een vergunning om gestrande tandwalvissen op te vangen. Jaarlijks worden tientallen bruinvissen en dolfijnen opgevangen, gerehabiliteerd en, als het kan, weer uitgezet. Naast financiële middelen stelt het Dolfinarium ook haar expertise, waaronder de dierenartsen, ter beschikking aan SOS Dolfijn.
Om die reden kwam ook het verzoek van het ministerie aan ‘Kenniscentrum zeezoogdieren Harderwijk’ om de situatie van de Bultrug te bekijken en het dier uit zijn lijden te verlossen, mocht dit nodig zijn. De dierenartsen van het Dolfinarium kwamen tot dezelfde conclusie als experts van o.a. het NIOZ (Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee), Ecomare en Imares. Er was sprake van ondraaglijk lijden bij de Bultrug. Laat er overigens geen misverstand over bestaan, als er voor het dier maar 1% kans zou zijn op een goede afloop, dan had het Dolfinarium het dier niet geeuthanaseerd. Een (dieren)arts is er nog altijd om levens te redden, kostte wat kost! In overleg met alle betrokkenen en het ministerie werd er een slaapmiddel toegediend.

Crisisvcommunicatie en Reputatie
De Dolfinarium dierenartsen (maar ik denk elke arts) houden in zo’n geval geen rekening met wat wel of niet goed is voor het imago. Als communicatieman van het zeezoogdierenpark kan ik daar niet anders dan achter staan. Echter dwong mij dat in het geval van de Bultrug om voor een aantal dagen de rol van crisismanager aan te nemen. Hoe goed onze bedoeling ook was en hoe adequaat we ook hebben opgetreden, we waren de gebeten hond. De meest vreselijke verwensingen werden via de social media (een gek woord in deze) naar ons toe gesmeten al voor we bij het dier waren. ‘Moordenaars’, ‘dierenbeulen’ en dat we zelf maar een spuitje moesten krijgen. Zeer emotionele reacties. Het hele land leek zich te bemoeien met het lot van de walvis.

Ook stond mijn telefoon ruim twee dagen lang roodgloeiend. Het begon met het ANP dat ‘via via’ had gehoord dat wij de Bultrug gingen doodmaken. Schrik! Zo wil je dus absoluut niet in de publiciteit komen. Vanuit het Dolfinarium hebben we ons gehouden bij het communiceren van de feiten. Daarbij hebben we iedere journalist verzocht om tevens het ministerie te contacten. De minister was in deze situatie in de ‘lead’. Enkel het ministerie kan bepalen wat er wel of niet gedaan moet worden. Het ministerie gaf echter in het begin niet thuis. Dus belde diezelfde journalisten weer naar het Dolfinarium.

Meer dan één waarheid
Bij Morgan hadden we ook gemerkt dat er meer dan één waarheid is. De grens wordt overschreden als er leugens verspreid worden. Zo zou Johannes/Johanna hevig met zijn staart slaan en was het dier hevig aan het bloeden. Het Dolfinarium zou reddingspogingen dwarsbomen en zou zaterdag opnieuw een euthanasiepoging hebben ondernomen. Geen van deze beweringen is gecheckt, alle beweringen onjuist, maar ze verschenen al snel in de media.

Maandag hebben we een reactie verstuurd naar de media. De emoties waren inmiddels bij een ieder wat bedaard. Het was tijd voor de waarheid. Daar waar anderen een dubbele agenda hadden in deze kwestie (bijvoorbeeld stemmen of donaties) hadden wij dat niet. We kozen voor het dier. Zoals we altijd doen. En zullen blijven doen.

Sietze Hess is PR manager bij Dolfinarium Harderwijk