Boze burgers vragen om andere communicatie bij bouwprojecten

Wat zijn de belangrijkste veranderingen waar projectcommunicatoren mee te maken hebben? Dat was de centrale vraag van een bijeenkomst van Neerlands Diep, de Academie voor publieke bouw- en infraprojecten, die plaatsvond in het kersverse ontmoeting- en vergadercentrum van de Noord/Zuidlijn.

Ongekende scherpte
Een van degenen die op deze vraag reflecteerde was Marcel Veenswijk hoogleraar Management van Cultuurverandering aan de VU. De tijd van het polderen is volgens hem voorbij. ‘We zijn in een tijdgewricht terechtkomen van ongekende scherpte.’ Burger en politiek staan sneller in een boze stand en dat is ‘deels te wijten aan het feit dat we het niet goed deden met elkaar, onder meer op grote projecten zoals de HSL.’

Waardegeladen
Juist daarom pleit hij voor nieuwe perspectieven in projecten. ‘Ik geloof, daarom doe ik dit werk ook met veel passie, dat je moet laten zien dat een project waardegeladen is, dus vanuit een maatschappelijke opgave werkt. Een verschuiving van de functionele logica naar de substantiële logica. Projectcommunicatie richt zich daardoor ook steeds vaker op betekeniscreatie.’

Omgevingsmanagement
Een andere invloedrijke trend die door de aanwezigen werd ingebracht is de toegenomen aandacht voor omgevingsmanagement. Het relatiemanagement door het project met de stakeholders in de directe projectomgeving, met een strategische bril. Hoe kunnen we zowel de projectuitvoering als de projectscope zou invullen, dat er een optimale fit ontstaat tussen project en omgeving?

Natuurontwikkeling
Het betekent dat in sommige gevallen natuurontwikkeling en recreatie gekoppeld worden aan infra-projecten. De taart groter maken, het project op die manier aantrekkelijker maken voor de omgeving. ‘Een stel windmolens alleen, daar kun je niet zoveel mee.’, aldus Friso de Zeeuw, praktijkhoogleraar Gebiedsontwikkeling aan de TU Delft.

Toegenomen snelheid
Voor Patrick Buck, voormalig projectdirecteur Betuweroute en momenteel directeur projecten bij ProRail, is het vooral de toegenomen snelheid van communicatie die de aanpak van projectcommunicatie ingrijpend heeft veranderd. ‘We zijn veel communicatiever geworden, ervaringen met en gedachten over het project worden breed gedeeld in de digitale media en voor je het weet is iets kleins opeens groot geworden op Twitter.’
De betrouwbaarheid van berichtgeving wordt daardoor ook steeds lastiger op juistheid te controleren. Met zelfs de kans op ‘nepberichten’ die voor een project veel problemen kunnen veroorzaken. Lichtpuntje daarbij: door de veelheid aan communicatie worden dingen ook sneller weer vergeten.

Projectorganisatie
Manon Raats (die tijdens deze bijeenkomst afscheid nam als communicatiemanager bij Neerlands Diep) legde de focus op de projectorganisatie. Door de bovenomschreven trends is communicatie steeds dichter komen te staan bij de kern van de projectuitvoering. Chefsache geworden voor de projectleider.
De van alle kanten binnenkomende communicatie- en omgevingsprikkels worden niet langer alleen door de communicatiemedewerker opgepakt. Dat gebeurt nu breed vanuit de gehele projectorganisatie. De communicatieprofessional heeft daardoor zijn rol zien veranderen richting begeleiden en coachen van de projectorganisatie hierop. Een trend die zich binnen de ‘staande organisatie’ eigenlijk op eenzelfde manier voltrekt.

FOTO: ANP (HSL bij Lisse)