Empathie, de sleutel tot menselijke verbinding

Ik geloof in de taal van verbinding en gisteren werden we bij zowel Buitenhof als  WNL op onze wenken bediend. Iedereen voelt dat de spanning rond het conflict tussen de Israëlische regering en Hamas, en als gevolg daarvan het excessieve geweld tegen de bevolking in Gaza, toeneemt. Taal kan dan helend werken.

Vandaag is er om 11.00 uur een ‘walk-out’, waarbij studenten (en docenten) van de Universiteit van Amsterdam opnieuw een statement maken over Gaza. De kans bestaat dat meerdere universiteiten in Nederland zich aansluiten bij dit vreedzame studentenprotest. En ook wereldwijd roeren studenten zich meer en meer, laten hun stem horen en gaan de straat op.

De interim-bestuursvoorzitter Universiteiten en tevens voorzitter van het College van Bestuur van de Rijksuniversiteit Groningen, Jouke de Vries, gaf daar een interessante verklaring voor bij Buitenhof; hij stelde dat ‘we in een nieuwe tijd zijn beland waarbij de wereldorde in beweging is, omdat het politieke leiderschap uit het westen ontbreekt’.

Zo gaf De Vries aan dat het inmiddels de BRICS-landen zijn die leiderschap tonen, zoals Zuid-Afrika die op 29 december 2023 een klacht indiende tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag voor genocide in Gaza

Doordat het politieke leiderschap ontbreekt, ook in Nederland, is de geest uit de fles en staan jongeren op, zo stelde de Vries. Het begon volgens hem met het gebrek aan leiderschap over klimaatverandering en gaat nu verder over de toenemende sociale ongelijkheid. Het herstel van balans blijft uit, en de jongeren voelen dat haarfijn aan. Dit gaat over macht en tegenkracht.

Bij Omroep WNL zat Marjan Olfers hoogleraar governance, die een helder verhaal hield over de macht van de European Broadcasting Union (EBU), de organisatie achter het Eurovisie Songfestival, die met het besluit om Joost Klein te diskwalificeren ‘aanklager en rechter in één was geweest’. Zij stelde dat het besluitvormingsproces nu niet transparant was verlopen, waardoor ‘de helende werking’ tussen mensen in een conflict (bijv. had Joost Klein wel de gelegenheid gehad om zijn excuses aan te bieden aan de vrouw die zich bedreigd had gevoeld door zijn gedrag?) nu niet kon plaatsvinden. De escalatie was daardoor (onnodig) groot geworden.

Ik vond dat een wijs inzicht. Uiteindelijk is besturen mensenwerk en mensen kunnen zich met elkaar verbinden door empathie. Mooier kon dat niet geïllustreerd worden door de twee (jonge) Amsterdamse gemeenteraadsleden bij Buitenhof; de Joodse Itay Garmy en de van Arabische afkomst Sheher Khan, die elkaar hadden gevonden en nu samen scholen bezochten onder het mom ‘bekend maakt bemind’.

Systeemverandering komt alleen in beweging als steeds meer mensen binnen het systeem een verbindende keuze maken.

Jonge mensen die samen zoeken naar oplossingen voor onrecht, ik vind dat niet alleen hoopvol, maar ook getuigen van leiderschap.

Lees ook

• Gedragsverandering Zonder morele helden wordt het met die verduurzaming helemaal niks
• Gedragsverandering Oud worden betekent niet oud zíjn
• Reputatiemanagement Wees je als organisatie bewust van je blinde vlekken
• Reputatiemanagement Moedig zijn zij die ongemak bespreekbaar maken