Minister Ard van der Steur van Veiligheid en Justitie staat met zijn excuses aan MH17-anatoom George Maat boven aan de Sorrylijst van 2016. De minister ging in januari door het stof voor zijn handelen in het conflict met de forensisch expert, dat was ontstaan na een lezing van Maat waarbij geanonimiseerde beelden van MH17-slachtoffers werden getoond. De excuses van de minister kwamen pas na negen maanden en leidden tot een zwaar debat in de Tweede Kamer.
Rapper Typhoon
De top-3 van excuses van 2016 wordt verder gevormd door premier Mark Rutte (voor het niet waarmaken van zijn verkiezingsbeloftes) en de politie (voor de onterechte aanhouding van rapper Typhoon). De Sorrylijst wordt jaarlijks samengesteld door adviesbureau de Reputatiegroep op basis van spijtbetuigingen die breed zijn uitgemeten in de media. De Reputatiegroep analyseert ook hoe de gemaakte excuses worden gewaardeerd: positief, neutraal of kritisch.
Door het stof
De excuses van minister Van der Steur begin dit jaar zijn bepaald niet positief ontvangen, maar waren extra pijnlijk omdat hij eerder ook al door het stof was gegaan, voor het niet volledig informeren van de Tweede Kamer over de Teeven-deal en de foto van Volkert van der G. Het conflict met forensisch expert Maat begon in 2015, toen laatstgenoemde in opspraak raakte nadat RTL Nieuws heimelijk opnames had gemaakt van een lezing van hem waarbij geanonimiseerde beelden van MH17-slachtoffers werden getoond. Kort daarna besloot de toen net aangetreden minister de samenwerking met de geroemde hoogleraar te beëindigen.
Niets te verwijten
Van der Steur noemde het optreden van de specialist ‘buitengewoon ongepast en onsmakelijk’. Later bleek uit een politierapport dat Maat niets te verwijten viel, omdat er vooraf geen afspraken waren gemaakt over lezingen. Van der Steur gaf bij zijn excuses aan dat hij destijds te veel uit emotie had gehandeld.
Kwetsende teksten
Hoe excuses verschillende reacties kunnen oproepen, blijkt uit het grote verschil tussen de ‘sorry’ van de nummer twee op de lijst, premier Mark Rutte, en die van de nummer acht, de Friese jongen Rico Schuurman. Beide excuses hadden een politieke aanleiding: Rutte bood eind augustus zijn excuses aan het niet waarmaken van zijn verkiezingsbeloftes tijdens deze kabinetsperiode, terwijl Schuurman dat deed voor de kwetsende teksten die hij op Facebook had geplaatst over minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken.
Geaccepteerd
Waar de spijtbetuiging van Rutte tot kritiek leidde en werd gezien als een ‘strategisch excuus’ om andere politieke partijen wind uit de zeilen te nemen voor de naderende verkiezingscampagne, vonden veel mensen de knieval van Schuurman ‘keurig’ en ‘hartverwarmend’. Zijn excuses werden bovendien geaccepteerd door Asscher zelf, die ze onder andere ‘sportief’ noemde.
Naast Van der Steur en Rutte wordt de top-5 van 2016 gevormd door de politie, staatssecretaris Eric Wiebes (Financiën) en 3FM-dj Giel Beelen.
DE VOLLEDIGE SORRYLIJST 2016:
Nr. 1. Minister Ard van der Steur, Kwestie George Maat (14 januari 2016)
Half januari bood Minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie) alsnog zijn excuses aan voor zijn handelen in het conflict met MH17-anatoom George Maat. De excuses van de minister kwamen na negen maanden – pas nadat Maat zelf documenten had openbaard die hem vrijpleitten. De forensisch expert raakte in opspraak nadat RTL Nieuws heimelijk opnames maakte van een lezing van hem waarbij geanonimiseerde beelden van MH17-slachtoffers werden getoond. Kort daarna besloot de toen net aangetreden minister de samenwerking met de geroemde hoogleraar te beëindigen. Van der Steur noemde het optreden van de specialist ‘buitengewoon ongepast en onsmakelijk’. Later bleek uit een politierapport dat Maat niets te verwijten viel, omdat er vooraf geen afspraken waren gemaakt over lezingen. Van der Steur gaf bij zijn excuses aan Maat aan dat hij destijds teveel uit emotie had gehandeld. De excuses van de minister waren extra pijnlijk omdat hij in 2015 ook al een aantal keer door het stof was gegaan, en leidden tot een zwaar debat in de Tweede Kamer.
SCORE: - -
Nr. 2. Premier Mark Rutte, Verbreken verkiezingsbelofte (26 augustus 2016)
Eind augustus bood Premier Mark Rutte in de Telegraaf zijn excuses aan voor het niet waarmaken van zijn verkiezingsbeloftes tijdens deze kabinetsperiode. Rutte beloofde dat iedere werkende Nederlander er duizend euro bij zou krijgen, dat er niet gemorreld zou worden aan de hypotheekrenteaftrek en dat er geen extra geld meer naar Griekenland zou gaan. Maar dat bleken valse beloftes. ‘Laat ik daar volstrekt helder over zijn: ik zeg daar sorry voor’, zegt Rutte in het interview. En: ‘Ik begrijp dat mensen daar boos over zijn.’ In de media en publieke opinie was er veel kritiek op dit zogenaamde ‘strategische excuus’ van Rutte. Mensen verdenken hem ervan dat hij met deze ‘sorry’ lijsstrekkers van andere politieke partijen wind uit de zeilen wil nemen en weer met een schone lei denkt te kunnen beginnen aan een nieuwe verkiezingscampagne.
SCORE: - -
Nr. 3. Politie, Onterechte aanhouding Typhoon (31 mei 2016)
Eind mei ging de politie flink door het stof na het onterecht staande houden van de bekende rapper Typhoon. Twee politieagenten in Zwolle wilden hem controleren, omdat ze ‘de combinatie van de leeftijd en de, in hun ogen, dure auto en de huidskleur verdacht vonden’. Na zijn aanhouding deelde Typhoon zijn verontwaardiging op sociale media: ‘Net staande gehouden door de politie in Zwolle. Niet door een verkeersovertreding maar, omdat mijn nieuwe auto niet matcht met mijn profiel, lees; verdacht dat een man met mijn kleur in zo'n auto rijdt.’ De handelswijze van de agenten leidde tot een landelijke rel en wakkerde de discussie over etnisch profileren in Nederland aan. Kort na het incident bood de politie haar excuses aan Typhoon aan en kondigde de organisatie aan er vooral van te willen leren.
SCORE: + -
Nr. 4. Staatssecretaris Eric Wiebes, Reorganisatie Belastingdienst (4 oktober 2016)
Ook VVD-staatssecretaris Eric Wiebes (Financiën) moest in 2016 spijt betuigen. Volgens de staatssecretaris zijn er te gehaast en onzorgvuldig besluiten genomen bij de reorganisatie van de Belastingdienst. ‘Dit mag niet meer gebeuren’, zei hij in een brief aan de Tweede Kamer. Bij de Belastingdienst werd in de zomer een grote reorganisatie bekendgemaakt: 5.000 banen moesten verdwijnen, om plek te maken voor 1.500 mensen met een achtergrond in data-analyse. Om dit proces te vergemakkelijken, werd een riante vertrekregeling aangeboden aan medewerkers, die vooral door 60-plussers met beide handen werd aangegrepen. De regeling moest wegens ‘succes’ worden stopgezet en leidde tot een extra post van 70 miljoen euro, met een naheffing vanuit de regeling voor vervroegd uittreden (RVU). Overigens zei Wiebes niet letterlijk ‘sorry’. Dat vond hij ‘gratuit’ om te doen.
SCORE: - -
Nr. 5. Giel Beelen, Opmerking over dikke vrouwen & fragment Sylvana Simons (5 juni en 31 oktober 2016)
3FM-dj Giel Beelen had dit jaar de twijfelachtige eer om twee keer zijn excuses aan te moeten bieden. De eerste ‘sorry’ kwam kort nadat hij in een interview in het vrouwenkatern van de Telegraaf onder meer had gezegd dat ‘dikke vrouwen niet goed voor zichzelf zorgen’, ‘geen doorzettingsvermogen hebben’ en ‘dik staat voor geen karakter’. Nadat zijn opmerkingen hem op veel kritiek kwamen te staan, ging de veelbesproken dj in een 15 minuten durend YouTube-filmpje flink door het stof. Het tweede excuus van Beelen kwam eind oktober, nadat hij in zijn ochtendshow had ingehaakt op de ‘aap’-opmerking van Johan Derksen door ‘Rustig, Sylvana’ te roepen na het uitzenden van apengeluiden. In reactie op de vele kritiek die hij andermaal te verwerken kreeg gaf de radio-dj aan dat het in een ‘split second’ was gebeurd en bood hij zijn excuses in het bijzonder aan aan Sylvana Simons, want ‘die krijgt al een hoop over zich heen’.
SCORE: beide - -
Nr. 6. Ismail Ilgun, Acties als ‘treitervlogger’ (21 september 2016)
Half september was Nederland dagenlang in de ban van de Zaandamse wijk Poelenburg, waar flinke problemen waren met een groep jongeren die voor fikse overlast zorgde. Het gezicht van de groep was Ismail Ilgun, die als ‘treitervlogger’ via YouTube kijkers een kijkje gaf in wat er in de wijk gebeurde en daarbij ook zelf intimidatie en vandalisme niet schuwde. Nadat hij veelvuldig in de media aan bod was gekomen en zelf gearresteerd was op verdenking van opruiing en aanzetten tot geweld, besloot de negentienjarige Ilgun via Facebook zijn excuses aan te bieden: ‘Ik beken dat ik dom gedrag heb getoond en bepaalde dingen online heb gezet die beter niet konden’, is hij schuldbewust. ‘We zijn jong en onervaren en weten niks van het of medialeven. We hebben gemaakt die we konden vermijden, maar die zijn eenmaal gebeurd. Als je er maar van leert en ik heb er zeker van geleerd.’ De excuses van Ilgun werden wisselend ontvangen, maar toen het weer wat beter ging met de Zaanse Vlogger, was hij er al snel bij om excuses te vragen, en wel van niemand minder dan Premier Rutte. Die had de jongens immers eerder ‘tuig van de richel’ genoemd. ‘Ik zou graag een sorry van Rutte willen horen. Wat hij over mij heeft gezegd, is niet premierwaardig.’ Helaas voor Ilgun, zijn de excuses van Rutte er nooit gekomen.
SCORE: + -
Nr. 7. Shell en Exxonmobil, Gaswinning Groningen (8 september 2016)
In september kwam er ook groot nieuws voor de inwoners van Groningen, toen Shell en Exxonmobil voor het eerst hun excuses aanboden voor de aardbevingen in de provincie. De bevingen in Groningen worden veroorzaakt door gaswinning. Shell en Exxonmobil zijn aandeelhouders van de NAM. ‘Wij erkennen dat de Groningers last hebben gehad. Het spijt me. Sorry.’, zei president-directeur Marjan van Loon van Shell Nederland tijdens een hoorzitting over gaswinning in de Tweede Kamer. De directeur van Exxonmobil sloot zich daarbij aan.
SCORE: - -
Nr. 8. Rico Schuurman, Beledigen Minister Asscher via Facebook (11 februari 2016)
Een opvallend excuus tussen de politici en grote organisaties: de excuses van Rico Schuurman. Deze jongen uit het Friese Oosterwolde bood in februari zijn excuses aan voor de kwetsende teksten die hij op Facebook plaatste over minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken). Schuurman zei naar aanleiding van een Facebook-post van Asscher waarin de minister inging op de vele beledigingen die hij dagelijks ontvangt, ‘sorry’ op video bij de Leeuwarder Courant. Er kwamen veel positieve reacties op het excuus van Rico, en ook de minister zelf accepteerde ze.
SCORE: +
Nr. 9. Facebook, Onterecht censureren berichten (13 april en 18 oktober 2016)
Facebook heeft dit jaar in Nederland twee keer haar excuses moeten aanbieden. De eerste keer voor het onterecht censureren van de Erdogan-grap van cartoonist Ruben L. Oppenheimer, en de tweede keer voor het weigeren van een advertentie van de Brandwonden Stichting, waarin een brandwondenpatiënt te zien was. Het maken van excuses is voor Facebook inmiddels haast meer routineus dan incidenteel, daar het bedrijf dit jaar ook meerdere excuses in het buitenland moest maken over vergelijkbare zaken.
SCORE: - -
Nr. 10. President-commissaris Delta, Loonsverhoging bestuursvoorzitter (11 maart 2016)
In maart bood President-commissaris Cees Maas van energiebedrijf Delta zijn excuses aan. De positie van Maas lag onder vuur vanwege zijn rol in de salarisrel rond Delta-directeur Arnoud Kamerbeek. De Raad van Commissarissen gaf Kamerbeek in 2015 een loonsverhoging van 120.000 euro, waarmee zijn jaarsalaris uitkwam op 520.000 euro. Aandeelhouders werden niet geïnformeerd. Toen de salarisverhoging in het nieuws kwam, stelde president-commissaris Maas in eerste instantie dat hij niet van plan was te luisteren naar de kritiek. Later bood hij toch zijn excuses aan aan de aandeelhouders van het Zeeuwse bedrijf omdat hij hen niet goed heeft geïnformeerd.
SCORE: - -
- -: staat voor negatief
+ -: staat voor neutraal
+: staat voor positief
Foto: ANP, Bart Maat
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!