De meterhoge letters ‘I Amsterdam’ zijn sinds vandaag van het Museumplein verdwenen. Het Amsterdamse gemeentebestuur werd alom voor gek verklaard om dit toonbeeld van geslaagde citymarketing en publiek-private samenwerking de nek om te draaien. Vooral de motivatie van GroenLinks dat de befaamde stadsslogan een uiting was van doorgeslagen individualisme zorgde voor tranen van het lachen. Linkse gekkies.
Maar ook andere, meer serieus te nemen bestuurders zeggen het besluit te steunen. Zij stellen dat de letters een uithangbord waren voor massatoerisme. Het is alleen de vraag of het verwijderen van de letters werkelijk effect gaat hebben. Simon Anholt plaatste al in 2007 grote vraagtekens bij het nut van dit soort internationale citymarketing campagnes. Het imago van een stad laat zich volgens Anholt niet kantelen door zoiets als een slogan. Dat vraagt om fundamentele reflectie op de identiteit van een stad en het verhaal dat verteld wordt.
Amsterdam zit vol tegenstrijdige verhalen
Dat verhaal nu is problematisch. Toeristen die vanaf Amsterdam CS de wandeling naar het Museumplein maken, wanen zich in een soort Benidorm aan de Amstel. Het hele traject groeit zienderogen uit tot een aaneenschakeling van goedkope eettenten, coffeeshops en winkels vol toeristenprullaria. De binnenstad is verworden tot een reservaat vol verdoofde rugzaktoeristen, met de Wallen als epicentrum van vermaak en waar de eigen inwoners zich slechts met frisse tegenzin vertonen. Omdat een groeiend deel van de woningmarkt in handen is van Airbnb-verhuurders, huisjesmelkers, speculanten en dubieuze vastgoedboeven, is er voor hen niets betaalbaars te vinden.
Het probleem van Amsterdam, is dat de stad vol tegenstrijdige verhalen zit. Amsterdam heeft een overwegend linkse gemeenteraad, maar kan zich niet losmaken van de hypercommerciële exploitatie van het stadscentrum. Amsterdam heeft een traditie van tolerantie, maar Joden kunnen met keppeltje niet op straat en homo’s worden bedreigd. Amsterdam heeft de beste musea, concertzalen en andere podia, maar dronken hooligans en joelende vrijgezellenparties bepalen het beeld. Amsterdam heeft kosmopolitische ambities, maar grossiert in kleinburgerlijk geneuzel - zoals Teun van de Keuken deze week in een klaagzang over de Engelssprekende caféhouder in zijn buurt. Amsterdam gaat prat op ruim 150 nationaliteiten onder zijn inwoners, maar kent toenemende spanningen tussen enerzijds de arme, veelal allochtone ‘banlieus’ en anderzijds de grachtengordelelite.
Een lieve stad met grimmige trekken
Amsterdam is een ‘lieve’ stad, om oud-burgemeester Van der Laan te citeren. Maar wel een lieve stad met grimmige trekken, zoals hardnekkige en openbare uitbuiting van seksslavinnen. Amsterdam is een stad voor iedereen en daarmee van niemand. De kritiek van GroenLinks is dan ook terecht in die zin, dat I Amsterdam geen verbindend verhaal brengt. De slogan laat ieder individu de ruimte om zelf in te vullen waar Amsterdam voor staat.
Het verhaal van een stad begint met een collectief gedeelde identiteit die de basis legt voor gezonde trots en een gemeenschappelijke ambitie om de stad nog beter te laten worden dan ze al is en wil zijn. Of die identiteit vervolgens ook kan worden vertaald in een pakkende slogan of een opvallende gimmick in het stadsbeeld, is daaraan ondergeschikt.
Simon Anholt heeft al meer dan tien jaar gelijk. Begin met bouwen aan de stad van je dromen. Pak de uitwassen aan die het leven in de stad vergallen. Doe iets aan de rafelranden. Zet in op kwaliteit en zoek naar de verbindende verhalen waar iedereen bij wil horen en blij van wordt. Dat uithangbord komt later wel.
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!
De slogan had juist de pakkende samenvatting moeten zijn van een ruimdenkende stad voor iedereen.
De uitwassen waar we nu mee te maken hebben in de stad moeten worden aangepakt, en daar heeft een slogan niets mee te maken.
Bij elke volgense slogan zullen er weer andere uitwassen en onhebbelijkheden volgen. Maar ach wat heerlijk toch om dan op deze manier ‘een daad’ te stellen. Ik ben echt benieuwd naar het gevolg; een oplossing vanuit de gemeente voor de echte problematiek