Uit een nieuw rapport van Oxfam Novib blijkt dat multinationals 80 procent van de grootste multinationals Nederland gebruikt als belastingsparadijs. Het bizarre is dat niemand zich hier druk over maakt.
Belastingdruk is immers slecht en iedereen heeft de morele plicht zo weinig mogelijk belastingen te betalen. Daarom hebben we sympathie voor de vermogende Nederlander die over de grens in België gaat wonen, of voor de Googles van deze wereld die door fiscale vernuft haast geen belasting betalen.
We vergeten bij deze diepgewortelde overtuiging één detail: de gewone werkende mens moet hierdoor de overheidsuitgaven te betalen die deze vermogende bedrijven en individuen slim weten te vermijden. Bijna alle belastingverhogingen treffen de middenklasse. Bijna alle voorstellen om de hogere vermogens te belasten halen het niet uit angst voor kapitaalvlucht. Met het geld dat bedrijven en de rijkerds ontlopen, zouden gewone stervelingen als u en ik veel minder belastingen hoeven te betalen. En we zouden geld zat hebben om niemand uit de boot te laten vallen.
De enige oplossing voor dit probleem is het een nieuwe framing. Benoem de zaken anders. Als we er nu eens voor zorgen dat vermogende belastingontduikers de nieuwe profiteurs worden en belastingen investeringsgeld in een betere toekomst voor ons allemaal? Wat als we belastingen nu eens het lidmaatschap noemen van de club Nederland? Wat als de overheid beter vertelde wat we met dit abonneegeld kunnen doen? Wat als we de overheid op haar dubbele moraal aanpakken? Enerzijds straft ze mensen die te weinig belasting betalen of hun auto fout parkeren, maar intussen wel actief seminars organiseren om multinationals uit te leggen hoe ze op grote schaal belasting kunnen ontwijken door gebruik te maken van Nederlandse fiscale wetten.
Belastingen hebben een imago- en framing-probleem. Zolang de discussie gaat over belastingdruk, wijzen de vermogenden en de middenklasse gebroederlijk naar de overheid als boeman. Het ontduiken van iets wat je belast, klinkt altijd goed. Nu ik er over nadenk: eigenlijk maak je als overheid het probleem alleen maar erger door te stellen dat je het niet leuker kan maken, maar wel makkelijker. Waarom zou je het eigenlijk niet leuker kunnen maken? Dit zou heel wat problemen uit de wereld helpen.
Tom de Bruyne spreekt op het Grote Marketing Congres, 2 december in Amsterdam
Deze column staat in Tijdschrift voor Marketing nummer 11
