Wat Typhoon maandag in Zwolle gebeurde, ondervinden meer donkere mensen. Detacheringsondernemer Georgo Muller, van Eritrese afkomst, werd in zijn Mitsubishi Pajero Sport vaak door de politie in Rotterdam aangehouden. Nadat hij de Pajero verruilde voor een Volvo XC90 was hij er vanaf.
Nieuwe Passat
Horecaondernemer Riad Farhat, eind 2014 uitgeroepen tot Beste Multiculturele Zakenman, werd zo vaak door de politie in Amsterdam aangehouden dat hij besloot geen nieuwe, luxere auto’s meer aan te schaffen. Hij kocht wat hij noemt een ‘oldtimer’, een BMW 630 CS uit 1979. Dat werkt heel goed, vertelt hij in Het Financieele Dagblad. Maar, vervolgt hij: ‘Pas had ik even een nieuwe Volkswagen Passat als leenauto, en prompt werd ik drie keer aangehouden.’
Gouden Mercedes, gouden reclame
Hetzelfde lot treft de Rotterdamse juwelier Yahya Bahcecioglu in zijn glimmende goudkleurige Mercedes CLA. Die auto is wel heel goede reclame voor zijn zaak, vertelt hij tegen het AD. Mensen maken foto's en filmpjes van zijn auto en zetten die op Facebook, vertelt de eigenaar van De goedkoopste juwelier van Nederland.
‘Ik ben eigenlijk helemaal niet zo'n aandachtstrekker en het was even een investering, maar dit werkt zoveel beter dan de traditionele reclame die ik hiervoor maakte voor mijn bedrijf. Elke dag komt er wel iemand naar mijn zaak om te vragen of ik echt zo goedkoop ben.’
Patseraanpak
Vervelend is wel dat de politie steevast achter hem aan komt rijden, zegt Bahcecioglu. In Rotterdam werkt de politie, schrijft het AD, volgens de patseraanpak, waarbij opvallende, dure auto's eruit worden gepikt. ‘Dat dat niet geheel onterecht is, bleek een half jaar geleden toen er een gouden Mercedes in beslag werd genomen, omdat die van een drugsdealer bleek te zijn.’
Afpakken
Die ‘patseraanpak’ blijkt een officiële politiemethode. Hij werd in 2005 onder de naam ‘Project Cabrio’ opgezet door het Bureau Financieel Economische Recherche (BFER). De jacht van de politie op criminelen die opzichtig pronken met dure auto’s is volgens het BFER een bijzonder effectieve politiewerkwijze. Met een korte strafrechtelijke actie kan de politie sindsdien onverklaarbaar crimineel vermogen afnemen, door de auto van een verdachte af te pakken als hij niet kan verklaren hoe hij aan het geld ervoor is gekomen.
Misdaad loont
Meer dan 80 procent van de criminaliteit wordt gepleegd om geld te vergaren voor dure auto’s (en sieraden, woningen, boten etcetera). Een dikke auto is typisch een ding waarvan criminelen kunnen genieten, schrijft BFER-projectleider en rechercheur van de Amsterdamse politie Jeroen Poelert in Het Tijdschrift voor de Politie. Zij ontlenen er status aan en kunnen ermee opvallen, stelt hij vast. ‘Met dit opvallende gedrag wordt de indruk gewekt dat misdaad loont.’
Geliquideerd
De bekende crimineel Vincent Jalink (38) die vorige week werd geliquideerd voor zijn huis aan de Klipperweg in Diemen-Noord reed in een typische zwarte Porsche Cayenne in een erg dure uitvoering.
‘In principe rijd ik altijd in dure auto's, nu het liefst in Porsches, maar ook in BMW's’, vertelde Jalink – eigenaar van een evenementenbureau en een reclamebureau - in 2015 in een interview met Het Parool. ‘Daarom ben ik een doorn in het oog van de recherche, die denkt dat ik een zware crimineel ben, en heb ik een hoop problemen met de belastingdienst. Ik denk dat ik wel tachtig of honderd keer ben aangehouden.’
Kwetsbare plek
Het idee dat misdaad loont wil de overheid voorkomen, omdat dit gedrag volgens rechercheur Poelert een verkeerde voorbeeldfunctie heeft voor jongeren en leidt tot onveiligheidsgevoelens onder de burgers. ‘De exclusieve voorwerpen zijn een belangrijke drijfveer voor criminelen. Maar het is ook hun kwetsbare plek.’
In de eerste twee jaar na invoering van de Cabrio-methode legde het Openbaar Ministerie alleen al in Amsterdam beslag op 33 dure auto’s.
Follow the money
De Cabrio-methode werkt omdat ze zo simpel is, zeggen agenten tegen het Nederlands Dagblad. Wat doet een jongen van 24 ’s middag om drie uur in zijn Mercedes 500SL met extra grote, glimmende velgen voor de kroeg? ‘Dan kun je gewoon terugrechercheren, follow the money, zal ik maar zeggen,’ zegt een rechercheur van de politie Flevoland.
Bijstandsuitkering
De Utrechtse politie wist zestien patsers uit de wijk Kanaleneiland uit te kleden. Zij reden in auto’s als een BMW X5 en een BMW Z3 terwijl ze op papier leefden van een studiebeurs of bijstandsuitkering.
Criminelen worden getroffen waar het pijn doet: in hun portemonnee en hun status. Een celstraf calculeren ze misschien nog in, als bedrijfsrisico. Maar als ze hun spullen kwijtraken, vallen de geneugten van criminaliteit weg.
Kleine auto's
Volgens rechercheur Jeroen Poelert reageren criminelen door kleinere auto’s te kopen en zich minder opvallend te bewegen. Daarmee is het doel van de Cabrio-aanpak bereikt, stelt hij. ‘Criminaliteit ban je niet uit. Als je de beloning van crimineel gedrag wegneemt en burgers geen last meer van patsers hebben, dan is de methode succesvol.’
Louboutins
Tja, de auto blijft nu eenmaal een opzichtig relict van de klassenmaatschappij die volgens ongeschreven regels bezitters indeelt naar smaak, ambitie en inkomen. Een dure dikke auto is het summum van egomarketing, nog meer dan een IWC-horloge, Santoni-schoenen of Louboutins. Iedereen herkent een BMW, Mercedes of Audi van verre. Zo’n auto levert je instant status op. Een beetje mediabureaudirecteur of reclamejongen rijdt in een BMW X5, zwarte Audi of Porsche 911. Het cliché klopt omdat het waar is. Wie maar een beetje geld verdiend heeft aan merken bouwen voor een ander koopt een kekke dure pochauto om ook zichzelf te empoweren. Personal branding, wat je zegt.
Burger-yuppen
Ook Typhoon koopt niet zomaar een gloednieuwe witte Mitsubishi Outlander PHEV (PHEV staat voor plug-in hybride) met extra grote, glimmende velgen.
Hij laat er openlijk mee zien dat hij succes heeft en misschien wil hij zelfs wel horen tot de ‘burger-yuppen’, zoals bezitters van zo’n Outlander mediabreed schimpend worden betiteld.
Neutraliteit
Het Instagram-bericht van Typhoon over zijn aanhouding leidde tot veel rumoer op sociale media en een officieel persbericht van de politie, waarin districtschef Arjan Mengerink aangeeft dat de politie ‘te allen tijde moet staan voor neutraliteit’ en niet mag selecteren ‘op uiterlijk of afkomst’. ‘Nu gaat het erom dat we ervan leren en dat gaan wij zeker doen. Typhoon kan rekenen op onze excuses.’
Die excuses komen hypocriet over, want de politie staat helemaal niet voor neutraliteit. De politie doet niet alleen aan etnisch profileren maar ook aan leeftijd profileren en vooral aan dure dikke auto profileren, zoals Georgo Muller en Riad Farhat steevast ondervinden.
Dikke Auto profileren
Minister Ard van der Steur van Veiligheid en Justitie zei dinsdag in reactie op Kamervragen de excuses van de politiechef ‘op zijn plaats’ te vinden. Hij gaf toe dat etnisch profileren bij de politie voorkomt, ‘vaak onbewust, soms bewust’, terwijl dit verboden is. Van een structureel probleem is volgens Van der Steur echter geen sprake.
Maar er is wel degelijk een structureel probleem: het Dikke Auto profileren. Dat is zelfs een officiële politiemethode: wie in een dure, opzichtige, nieuwe auto (‘cabrio’, ‘patser’-auto) rijdt, is op voorhand verdacht. Al helemaal als je ook extra grote glimmende velgen hebt. Alleen in een kleine auto mag je ongestoord doorrijden. Of in een brave Volvo of 37 jaar oude oldtimer.
Meer over auto-egomarketing op de website van Erwin Wijman
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!