Artsen slaan Alarm maakt optimaal gebruik van de witte jas

Met de uitreiking van de Ster Gouden Loeki in het vizier, is het een mooi moment om de gedragspsychologische bril weer eens op te zetten. Welke finalist valt dit jaar op?

Tussen alle kerstcommercials die ik afgelopen december al heb uitgeplozen is daar het betoog van Artsen slaan alarm. De video, gemaakt door Wefilm, zet vol in op de betrouwbaarheid van artsen om het gevaar van vapen over te brengen. Maar dat is zeker niet de enige techniek die ze toepassen.

Vertrouwen in de witte jas

Eenentwintig tel ik er. Eenentwintig stuks witte jassen zetten de belangrijke boodschap in de video kracht bij: vapen is slecht voor je. Want als er iemand is waar we naar luisteren als het gaat over onze gezondheid, dan is het wel een arts in een witte jas.

Het beïnvloedingsprincipe van autoriteit, gepopulariseerd door Robert Cialdini, houdt in dat we vaak blindelings vertrouwen op mensen die expertise uitstralen. Dit leren we al van jongs af aan. We luisteren naar onze ouders en docenten, want zij weten alles beter. Zo hoeven we zelf geen energie te besteden aan nadenken over wat we moeten doen. Bovendien, als je goed luistert, word je beloond met goede cijfers of een lekker snoepje. Dit werkt natuurlijk ook de andere kant op. Luister je niet, dan krijg je straf.

Dit aangeleerde patroon van denken blijven we ons hele leven gebruiken. Vandaar dat we ook snel informatie aannemen van artsen. In een tijd van veel misinformatie is dat zo slecht nog niet, maar dan moet je ze wel herkennen als arts.

Expertise in één oogopslag

Wie een autoriteit wil inzetten om hun doelgroep te overtuigen, heeft zogenaamde cues nodig om die autoriteit duidelijk te maken. Ik had er al een verklapt die in de video zit: witte jassen. Hét kledingstuk dat de arts onderscheidt van de gemiddelde kwakzalver. Maar ook functietitels zijn duidelijk in beeld, net als logo’s van betrouwbare gezondheidsorganisaties aan het einde van de video.

Het is hierdoor duidelijk dat artsen de boodschap zelf verkondigen. En ook de hoeveelheid artsen maakt indruk. Kinderlongarts Noor Rikkers trapt de video af en legt uit dat ze zich zorgen maakt, en dat ze niet de enige arts is. Als al deze artsen zich zorgen maken over vapes, dan kun je bijna niet anders dan hen geloven.

Een beetje menselijkheid

Naast het schoolvoorbeeld van het autoriteitsprincipe zijn er nog een aantal andere details die mij als gedragswetenschapper heel gelukkig maken. Zoals de persoonlijke noot van Noor. ‘Ik maak me als kinderlongarts en als moeder enorm zorgen…’ zorgt voor een gevoel van eenheid. Je voelt je als ouder niet direct verbonden met een arts. Maar weten dat Noor, net als jij, een ouder is, zorgt ervoor dat je meer open staat voor haar boodschap.

Dan hebben we nog de zin ‘wij vinden dat jij het recht hebt om deze vier feiten te kennen’ die Arts Interne Geneeskunde Ramzi Khalil toevoegt. Mensen houden er niet van als hen iets ontnomen wordt, want verliezen doet ons pijn. Heb ik het recht om iets te weten wat ik nog niet weet? Nou, kom maar op dan.

Vier op een rij

Ook de nadruk op vier feiten is niet voor niets. Er wordt best veel informatie gecommuniceerd richting de kijker. Gegarandeerd dat ze niet alles zullen onthouden, en dat is niet erg. Grote kans dat ze wél onthouden dat er in ieder geval vier dingen slecht zijn aan vapen. En misschien onthouden ze wel één van de feiten. Dit voegt allemaal toe aan de belangrijkste hoofdboodschap die ze wel moeten meenemen: vapen is slecht.

Al met al een mooie video met een sterke boodschap, die mij als gedragswetenschapper erg blij maakt. Een goede kanshebber voor de Gouden Loeki, volgens mijn deskundige mening tenminste.

Lotte Verstijnen is senior gedragswetenschapper bij Open Now en maakt daar reclame op basis van wetenschap.