Borders: of het einde van een superboekwinkel

Aldus een blog onder de vlag van de Amerikaanse National Public Radio (NPR) over het einde van boekwinkelketen Borders.

Geen andere toekomst dan een digitale? Onzin.

Het faillissement van Borders luidt niet het einde van de boekwinkels in (hoewel sommigen een kristallen bol denken te hebben).

Het geen enkele zin om voorspellingen te doen.

Neem het feit dat toen begin jaren negentig de superboekwinkels opkwamen in de VS en er mede-oorzaak van waren dat de kleinere winkels het onderspit delfden, werd de angst uitgesproken dat als deze boekwinkels ooit zouden verdwijnen, de lokale gemeenschappen boekloos zouden achterblijven.

Niemand kon de ontwikkeling van (retail)internet en e-books voorspellen.

Echt failliet
Borders verliest het van de andere boekwinkelketen Barnes & Noble (die het ook al niet zo makkelijk heeft). De Amerikaanse boekwinkelketen is nu echt failliet. De 399 winkels in de Verenigde Staten (in februari werden al 240 winkels gesloten) gaan sluiten.

Borders heeft op meerdere vlakken de plank misgeslagen. Zoals het niet goed aanpakken van online (het outsourcen van de website aan Amazon in 2001, in plaats van zelf er vol op in te zetten), het niet juist inspelen op de ontwikkeling van e-readers, daar waar concurrent Barnes & Noble zich actief op de e-bookmarkt begeeft een zelfs een eigen e-reader, Nook, heeft.

Yogamatten
De keten verkocht de afgelopen jaren steeds meer gifts, omdat met boeken (en cd’s en dvd’s) minder omzet werd behaald. Zoals een klant aangeeft: de focus van de boekwinkel werd langzaam verlegd van boeken en verhalen naar yogamatten en kaarten en andere producten.

Men is het echter niet met elkaar eens over of het einde van Borders nu betekent dat meer mensen e-books zullen gaan lezen, of dat het aantal e-booklezers zal verlagen omdat veel consumenten eerst in de boekwinkel snuffelen voordat ze hun keuze voor een e-book maken.

En dan hebben het nog niet eens over de gevolgen voor de uitgeefindustrie, zoal hier is te lezen.

Voor de boekliefhebbende consument is het verdwijnen van Borders een gemis. Ja, de grotere ketens betekenden de dood van veel kleinere winkels. Maar de consument kon in de grotere Borders zoveel keuze vinden, en niet alleen de Dan Browns en Ruth Rendells. De afdelingen geschiedenis, politiek, management ga maar door: heel veel keuze. Jazeker, kleine boekwinkels zijn charmanter, maar Borders gaf zoveel meer ruimte om te snuffelen en zoeken. En om te ontdekken.

Gemeenschap
De vakorganisatie American Booksellers Association is duidelijk in haar oordeel over het einde van Borders: ‘We geloven niet dat het einde van Borders het begin van het einde is voor de stenen boekwinkels in het land. Het is helaas een correctie op de soms te grote markt van boekwinkels. (…) Wij als organisatie zien mogelijkheden voor onze huidige leden om meer winkels te openen. Onafhankelijke boekwinkels hebben sterke banden met de gemeenschap, zijn persoonlijk verantwoordelijk voor de boekkeuze in hun winkels en die winkels zijn goed ingericht voor boekliefhebbers in het hele land. Het resultaat is een stabiel marktaandeel in een onstabiele economie. Wij zijn optimistisch voor onze industrie.’

Bekend evangelie
De kleinere boekwinkels zullen het moeten hebben van persoonlijke aandacht voor de klant, luisteren naar de wensen van de consument. Een bekend evangelie waar geen marketeer van opkijkt. Maar daar ligt ook het gevaar op de loer. Een taak van boekwinkels dient ook te zijn: mensen laten kennismaken met boeken en verhalen waar ze zelf niet snel mee in aanraking zouden komen. Signaleren en lef hebben om onbekende boeken aan de man te brengen: deze winkels die dit doen, zullen een toekomst hebben.
Daarnaast: internet kan de boekwinkel voor de liefhebber niet volledig vervangen. Het zoeken en vinden van boeken online is welhaast een totaal ander handeling dan snuffelen in een winkel.

Maar naast de onafhankelijke boekwinkels kan ook Barnes & Noble profijt hebben: een analist van Barclays voorspelt dat deze keten zo’n 10-15 procent van de jaaromzet van Borders op eigen rekening zou kunnen bijschrijven.

Selexyz
Dat er iets moet veranderen willen boekwinkels (minder in aantal dan voorheen, daar kunnen we wel van uitgaan kunnen) overleven, is duidelijk. In de Nederlandse markt zit boekhandel Selexyz ook in zwaar weer, terwijl de keten wel goed zijn best doet op digitaal gebied. Toch is dit blijkbaar niet voldoende. Het laat zien dat een oplossing niet snel is gevonden.

Het einde van de Borders-winkels is niet alleen een verhaal van economie, crisis, innovatie en technologie. Het is ook een verhaal van liefde voor het merk Borders.

Amerikaanse media berichten over teleurgestelde consumenten in Michigan , Pennsylvania, Illinois.

Op Twitter is er sinds gisteren de hashtag: #thankuborders

Enkele tweets:

@horsesncatz: There is nothing that can replace browsing in Borders. Technology is not always the grandest thing. #thankuborders@HomerBlindCat: Borders was an early enthusiastic supporter of my book. Mom & I wish their employees the very best as they look for new jobs. #thankuborders@reafrey: I can't imagine a world in which I can't walk into a bookstore and peruse the shelves. Borders, we will miss you! #ThankUBorders@lesmeister:Borders out of business. Sad. When I published my calendar in 1999 they did the best job of supporting and selling it #ThankUBorders