Bewust ondernemen met het boeddhisme als leidraad

Even voor diegenen die niets met het boeddhisme hebben. Het boeddhisme wordt in ‘Karmanomics’ gebruikt als leidraad voor bewust ondernemerschap; de principes die er aan ten grondslag liggen blijven voor iedereen toepasbaar. Het boek bestaat uit achttien essays – Molblog-lezers zullen enkele ervan herkennen – die vaak meerdere inzichten behandelen. De essays zijn vaak als volgt te karakteriseren: een boeddhistisch principe wordt geïntroduceerd; deze wordt verrijkt met de ervaring en overvloedige marketingkennis van de schrijver; en uiteindelijk gekoppeld met de zakelijke praktijk. Zo ontstaat er een boek dat aansluit op de wereld van vandaag. Want ja, we hebben te maken met een devaluatie van westerse waarden. Want ja, er is een roep naar meer bewust ondernemerschap. En ja, er zijn leidraden nodig om bedrijven te helpen dit in de dagelijkse praktijk toe te passen.

Drie kleine lessen voor bedrijven
Om een indruk te geven van wat je als lezer kunt verwachten, geef ik een klein voorschot op het boek. Drie kleine lessen die ik zelf als waardevol heb ervaren:

1) Geven is krijgen
Geven en nemen zijn twee verschillende kanten van dezelfde medaille; zonder geven geen nemen. In de huidige markteconomie is de balans echter doorgeslagen naar nemen. “In de nieuwerwetse genereuze gifteconomie - die ik de betekeniseconomie noem – vertrekken bedrijven wat mij betreft vanuit de basisvraag: wat maakt mensen gelukkig? ... Bedrijven behandelen hun product of dienst als gift die een zo groot mogelijke welzijnsbevordering bij mensen moet bewerkstelligen ... Waarde ontstaat door van waarde te zijn,” aldus Kees Klomp. Op deze manier ontstaan vanzelf gelukkige klanten. Klanten die bedrijven graag iets terug willen geven, bijvoorbeeld in de vorm van geld.

2) Maatschappelijk Meedogend Ondernemen
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen wordt door veel bedrijven vertaald in: een klein beetje aan MVO doen. Maar in feite is dit een manier om te zeggen dat je aan greenwashing doet. Want als je met je hart denkt, kun je niet een beetje aan duurzaamheid doen. Als je echt duurzaam wilt zijn, spreek je de intentie uit dit te verankeren in je handelen. Het liefst ter meerdere glorie van alle levende wezens. Kees Klomp noemt dit Maatschappelijk Meedogend Ondernemen.

3) Vertrouwen in plaats van verwachtingen
Wie het Griekse drama de laatste tijd een beetje gevolgd heeft, ziet dat er van de plannen die gemaakt zijn bar weinig terecht komt. Is een reddingsplan de ene dag gemaakt, dan wordt het de volgende dag alweer door de realiteit ingehaald. Maar belangrijker nog: het vertrouwen in de oplossing ontbreekt. Als het om bedrijven gaat, ook die willen koste wat kost controleren. Dit komt mede doordat ze werken vanuit verwachtingen die zelden uitkomen. Wil je je bedrijfsvoering aanpassen aan de vergankelijke realiteit dan moet je uitgaan van vertrouwen. Dit zijn de belangrijkste verschillen:

Met verwachtingen werken:
Opportunistisch
Bezweren
Controleren
Onnatuurlijk
Koesteren
Statisch
Passief

Met vertrouwen werken:
Realistisch
Bewegen
Acteren
Natuurlijk
Handelen
Dynamisch
Actief

En dit zijn wat mij betreft kleine lessen voor bedrijven, voor de grote lessen lees je het boek.

Practice what you preach
De timing voor het uitkomen van het boek is overigens optimaal. We krijgen de crisis inderdaad niet onder controle. En ook het verzet tegen het huidige systeem wordt door bewegingen als Occupy meer en meer manifest. Het is nu de tijd om de fundamentele systeemveranderingen in gang te zetten. Gelukkig zijn er al volop bedrijven en sociale entrepreneurs die het goede voorbeeld geven, denk aan: Triodos Bank, Nukuhiva, Toms Shoes, Fairtrade/Max Havelaar, Well Water en zo zijn er nog veel meer mooie merken te noemen. De eerste stap is gezet. En wat mij betreft is het goed dat bedrijven en individuen – ieder op zijn eigen wijze – in de voetsporen treden van Kees Klomp met het volgende adagium in het achterhoofd: practice what you preach.