Deze week was regisseur Jelle de Jonge, commercialregisseur bij Holy Fools voor merken als Albert Heijn, Ohra, Hak, Kruidvat en bol en kersvers Gouden Kalf-winnaar met De Terugreis (en ja, zoon van), curator van Random Pic(k) Of The Day For A Week.
Vijf dagen lang deelde hij zijn inspiratie over over comedy en geloofwaardigheid op de LinkedIn-pagina van Nils Adriaans en Adformatie (één bijdrage per dag).
Hier zijn 5 bijdragen:
1. Comedy die ontstaat uit het mensenlijk onvermogen
'Terwijl ik naar huis fiets om dit stukje te schrijven passeer ik een man die met zijn telefoon aan zijn oor aan het bellen is. Tot zover nog niks aan de hand. In zijn andere hand een koffiebeker van een te duur coffeeconcept en om zijn polsen twee honden-riemen - die als je ze volgt uitkomen bij twee middelgrote rashonden.
Terwijl hij een gesprek probeert te voeren, doet hij er ondertussen alles aan om zijn trouwe viervoeters te juiste kant op te leiden. Maar zo trouw zijn ze niet, want zijn honden hebben hele andere plannen. Waardoor de riemen niet alleen door elkaar raken, maar ook twee keer om zijn benen draaien. Een van de honden begint te blaffen, waarop de man harder begint te praten, terwijl hij een rondje draait om de riemen uit elkaar te krijgen. Gelukkig staat het stoplicht op rood, zodat ik even stil kan staan om het tafereel te aanschouwen.
Dit inspireert. Comedy die ontstaat uit het mensenlijk onvermogen. De spanning tussen waar iemand vol overgave zijn best op staat te doen en wat er vervolgens ook daadwerkelijk (niet) lukt. Lachen we erom omdat we ons in die situaties herkennen en opgelucht zijn dat iemand anders faalt? Of omdat het ons eraan herinnert dat we allemaal maar wat aanrommelen en ons best doen er iets van te maken?
Ik zie het terug in de klassieker 'Pretpark Nederland', een documentaire van Michiel van Erp. En bijvoorbeeld in het werk van een van mijn favoriete filmmakers Judd Apatow. Of dus gewoon terwijl je onderweg op de fiets zit.'
2. 'Het visuele is voor mij de ultieme inspiratiebron'
'Met het beeld van de hondenriemen nog vers op mijn netvlies, fiets ik verder. Op de Amsterdamse Ceintuurbaan zie ik rechts van mij de winkel die mij al jaren fascineert: Schoenwinkel C. Tuinder. Met een etalage die bevroren lijkt in de tijd. Gevuld met damesschoenen die in het jaar kruik in de mode waren.
De zorgvuldige indeling van de etaleur van dienst lijkt nog geheel intact; een tijdscapsule waar ik altijd om moet lachen. Door het grote contrast met de huidige tijd, de onschuld en het toch ook wat knullige karakter. Tegelijk ontroert het. Omdat het lijkt alsof iemand het heeft achtergelaten en vergeten is. Het melancholische beeld inspireert en lijkt perfect vormgegeven. De typografie van de winkelnaam boven de etalage. De dorre bloemenkrans die de boel moest opfleuren. Met de ideale kleur magenta, die onbewust is ontstaan door de verkleuring - lijkt het bijna of hier een production designer aan het werk is geweest.
Het visuele is voor mij de ultieme inspiratiebron. Of het nu gaat om de graphic designs van Saul Bass, de neon-reclames van failliete motels langs Route 66 of de beelden van Magnum-fotograaf Harry Gruyaert. Is het toeval dat hier vaak een hoge maten van nostalgie aan ten grondslag ligt? Vroeger was niet alles beter namelijk. Maar wel perfect bronmateriaal om opnieuw te interpreteren. Het bekende en de clichés uit elkaar trekken, omdraaien, mee aan de haal gaan zodat het eigen, origineel en van nu wordt. Wanneer gaat Schoenwinkel C. Tuinder weer open voor publiek?'
3. De sturende kracht van muziek - 'Welk hip feestje is daar gaande en wat is die track?'
'Terwijl ik mijn route naar huis vervolg, hoor ik vanaf een balkon van een gloednieuw appartementen-complex even complexe pompende electro beats schallen. Omdat het de week van ADE is, ga ik er automatisch vanuit dit daarbij hoort. Welk hip feestje is daar gaande en wat is die track? Ik ben niet zo van de dance muziek, maar dit klinkt wel erg vet. Hier kan ik nog wel een keer iets mee voor een edit. Ik stop om mijn Shazam zijn of haar werk te laten doen. Het blijkt ‘ToopToop’ van good old Cassius te zijn. De illusie dat ik zojuist een nieuwe danskraker heb ontdekt vervliegt.
Terwijl ik verder fiets heb ik gelijk allerlei associaties met wat er daarboven in het appartement gaande is. Want ook dat doet muziek. Hoe anders waren die beelden in mijn hoofd geweest als het klanken van een opera of een smartlap waren geweest. De sturende kracht van muziek. Het kan emoties o roepen en fungeren als tijdmachine. Het kan energie geven, of juist ontspanning en niet onbelangrijk: inspiratie. Hierdoor is muziek voor mij ook zo onlosmakelijk verbonden met het maakproces geworden. Het bepaalt sfeer, de timing en (letterlijk) de toon.
Daarom kan ik me ook altijd verliezen in een eindeloze playlist maken op Spotify, op zoek naar de de perfecte track waarin alles samenkomt. Van multi-talent Jon Batiste, via de geruststellende Leif Vollebekk, naar de aanstekelijke klanken van Jungle. En dan blijkt een nummer uiteindelijk helemaal niet werken en kan je weer opnieuw beginnen. Of het is niet te betalen. Dat zal ook niet de eerste keer zijn. Maar bij het maken van de playlist kan alles nog, dan mag je nog dromen. Van een exclusief ADE feestje waar ik op de gastenlijst sta bijvoorbeeld.'
Kijktip van Jelle: de documentaire ‘American Symphony’ over Jon Batiste
4. 'Je moet personages altijd een beetje ‘down-dressen’, want geloofwaardigheid is belangrijk om het publiek mee te krijgen in je verhaal'
'Een omleiding stuurt me door een straat waar ik nooit fiets. Voor ik goed en wel vaart heb, kan ik alweer vol op de rem voor iemand die zonder op of om kijken oversteekt. De inhoud van je telefoon is natuurlijk ook veel belangrijker dan je verkeersveiligheid. Ik zie een bont gekleurde verschijning van rechts naar links mijn beeld kruizen. Haar rode punthoedje steekt sterk af bij de grote fluorisend-groene harige jas. De benen in knalroze maillot zijn voorzien van fel gele laarzen. Met wat toegeknepen ogen lijkt ze ook zelfs letterlijk een paradijsvogel.
Vol bewondering kijk ik het fashion statement na en moet ik denken aan het gegeven dat je een personage als deze in een film of commercial moeilijk geloofwaardig krijgt. Omdat het dan al snel te bedacht of te gestyled oogt. Terwijl ik me voor nieuwe karakters toch zo graag laat inspireren door de werkelijkheid. Daarbij grijp ik nog vaak genoeg naar het geweldige boek Exactitudes (van fotografen Ari Versluis en Ellie Uyttenbroek). Waarin op iedere pagina een verzameling mensen staat die, bewust of onbewust, tot eenzelfde subgroep behoort. Het werkt zo fijn omdat het zijn oorsprong in de realiteit heeft. Maar gek genoeg moet je het dan dus op beeld altijd weer een beetje ‘down-dressen’. Want die geloofwaardigheid is zo belangrijk om het publiek mee te krijgen in je verhaal.
Zelfs met comedy wil je er vooral ‘echte mensen van maken’. Waarschijnlijk omdat comedy erg op herkenbaarheid leunt. Niks leukers dan om die herkenbaarheid samen met de acteurs en de experts van de styling en make-up tot leven te wekken. Door met elkaar over de karakters te praten, plaatjes bij elkaar te zoeken of documentaires te kijken. Ogen en oren open houden in de kroeg of dus gewoon op straat. Waar over the top gelukkig wel kan. Zo uniek dat er geen pagina in Exactitudes aan gewijd kan worden.'
5. Keuzestress - 'Moet je daar eerst weer inspiratie voor opdoen, voordat je iets kan kiezen'
'En dan besef ik dat ik dichterbij het centrum moet gaan wonen. Want het lijkt wel of ik er vier dagen over heb gedaan om thuis te komen. Eindelijk kan ik beginnen aan mijn stukjes over inspiratie. Maar waar te beginnen? Er is teveel. Dat ik altijd graag Shots afstruin als ik aan een commercial treatment begin? Of me een avond kan verliezen in de mooie stills van ShotDeck? De heerlijke beeldanalyse van de visual comedy van Edgar Wright, op Every Frame a Painting?
Het simpelste is natuurlijk de inspiratie die ik haal uit het kijken van series en films. Alleen weet je met het overweldigende aanbod van tegenwoordig bijna niet waar je moet beginnen. Keuzestress om alle ‘must-sees’. Moet je daar eerst weer inspiratie voor opdoen, voordat je iets kan kiezen. Met regisseurs als Adam McKay en Craig Gillespie zit je eigenlijk altijd goed. Hun manier van vertellen en editen vind ik buitengewoon inspirerend. Toch hoef ik er niet iedere keer anderhalf uur voor uit te trekken. Een filmpje van anderhalve minuut van bijvoorbeeld Marijn Scholten op Instagram kan hetzelfde effect hebben. Het kan zelfs nog korter als ik denk aan een van mijn all-time-favorite commercials: 'Swear Jar' van Bud Light.
Terwijl ik probeer te kiezen, denk ik terug aan mijn tocht naar huis. Aan het absurde beeld van de bellende man met de twee honden op straat. Aan de stoffige etalage van C. Tuinder. Ik zet ‘ToopToop’ van Cassius op en het beeld van de dame met het rode hoedje doemt op. Meedeinend met de muziek realiseer ik me dat de meeste inspiratie die ik opdoe, gewoon op straat ligt. Voortaan nog beter om me heen kijken. Op zoek naar het onverwachte, het absurde, het lelijke en het mooie.'
In de week van 4 november – Random Pic(k) Of The Day For A Week verschijnt tweewekelijks – is Tamara Couperus, oprichter van 'reclamebureau van en voor de nieuwe generatie' Crocodile Agency (we create campings that stick), curator van #RPOTDFAW.
