'Stilte, hier wordt nagedacht over innovatie'

Tijdens een vergadering even nadenken in stilte levert meer nieuwe ideeën op dan alleen maar discussie. Innovatie door een onderneming wordt op die manier bevorderd. Dat is de belangrijkste conclusie van het promotieonderzoek van Arne de Vet. De econoom van de Universiteit van Tilburg promoveert op dit onderwerp, aanstaande vrijdag.

Volgens de Vet nodigt de huidige werkwijze in bedrijven steeds minder uit tot creativiteit. De werkdruk neemt toe en er wordt steeds meer vergaderd, deels omdat groepsdebat volgens veel managers tot nieuwe ideeën leidt.

Volgens de econoom bevordert een vergadering de innovatie echter niet noodzakelijk het beste. In zijn proefschrift toont hij aan dat reflectie in stilte, al is het maar even, effectiever is.

De Vet voerde experimenten uit met ruim 400 studenten in Rotterdam, Amsterdam en Tilburg. Zo liet hij proefpersonen nieuwe ideeën bedenken en tegelijkertijd hardop uitspreken, zoals gebeurt in vergaderingen. Mensen die relatief gevoelig zijn voor de meningen van anderen en daar niet meteen iets mee kunnen doen, bleken in deze situatie moeite te hebben met het genereren van nieuwe ideeën.

Een tweede experiment toonde aan dat de creativiteit van een groep toeneemt als de discussie wordt onderbroken voor een moment om stil na te denken. Tijdens een bijeenkomst van 45 minuten verdubbelde het aantal ideeën al bij een intermezzo van vijf minuten.

Een groep profiteert met name als deze een of meer mensen bevat die moeite hebben met 'multitasken' (vaak zijn dit introverte personen). Ook in het eerste experiment profiteerde dit soort mensen het meest van nadenken in stilte.

In een derde experiment toonde De Vet aan dat een groepsdebat tussen mensen die het moeilijk vinden hun verhaal aan te passen aan de mening van anderen, vaker leidt tot de keuze voor een geleidelijke innovatie dan wanneer deze mensen zonder debat zouden kiezen. Bij mensen die geen probleem hebben met aanpassing, leidt een debat eerder tot de selectie van een radicale innovatie dan een keuze zonder debat.

Conclusie: Nadenken in stilte kan de creativiteit van een individu en van een groep bevorderen. Bovendien kan het effect hebben op het type innovatie waartoe wordt besloten.