'Donner-gate' bij Sociale Zaken'

Opwinding alom vandaag over het snuffelen van communicatiemedewerkers van het ministerie van Sociale Zaken op het intranetsysteem van de Geassocieerde Pers Diensten, GPD. Op deze natte zaterdag leek het even of minister Piet Hein Donner hoogstpersoonlijk Karl Rove had ingehuurd om de Nederlandse media onder staatstoezicht te krijgen. Hoofdredacteur Harm Taselaar van het RTL Nieuws vergeleek de nieuwsgierigheid van de SoZa-voorlichters met de voormalige Sovjet Unie en zijn collega Hans Laroes vindt dat de strafrechter moet worden ingeschakeld. De Nederlandse Vereniging van Journalisten vindt dat de persvrijheid in het geding is en de GPD zelf heeft het over spionage. De Tweede Kamerfractie van oppositiepartij SP eist ingrijpen van minister Piet Hein Donner. 'Het kan niet zo zijn dat onze eigen overheid zich schuldig maakt aan inbraak. Dat is niet alleen een schending van de persvrijheid, maar het is funest voor het vertrouwen van mensen in de overheid.' Ada Gerkens (SP) wil van Donner weten wie er op de hoogte waren van de computerinbraak en vraagt de bewindsman hoe hij gaat optreden tegen deze 'criminele praktijken'. Donnergate aan de Hofvijver of een storm in een glas water?

De belangrijkste vraag is vandaag door de verontwaardigde media niet gesteld voor zover ik dat via Radio 1 of andere nieuwsbronnen heb kunnen volgen. WAAROM gaat iemand zitten neuzen in het redactiesysteem van de GPD waarin kopij wordt 'klaargezet' en de agenda's van de redacties staan? Doelbewust manipuleren van kopij is op deze manier trouwens niet mogelijk en er is slechts een tijdwinst als er gereageerd moet worden op brandende actualiteiten.

Ik gok dat het domweg nieuwsgierigheid is geweest, maar door de heftige toon van de reacties kan niet worden volstaan met de simpele reactie dat dit 'inbreken' geen lopend beleid is bij Sociale Zaken en Werkgelegenheid en een verwijzing naar een intern onderzoek. De directeur communicatie van het ministerie Stephan Schrover wist vanmiddag een hysterische mediameute tegenover zich die kennelijk bloed rook en een dame van het Radio 1-Journaal vroeg meteen maar of de betrokken ambtenaren op staande voet ontslagen werden. Het lijkt er in ieder geval op dat er een open zenuw is geraakt in de relatie tussen overheidsvoorlichters en de media. Nu de SP Kamervragen heeft gesteld staat ook de minister in de spotlights. Dat vinden bewindspersonen doorgaans buitengewoon onplezierig als ook hun persoonlijke integriteit geschaad kan worden. In deze affaire is dat een risico voor de minister.

Wellicht is het toch raadzaam om een onafhankelijke commissie van statuur naar de affaire te laten kijken. Door alle oorlogstaal vanuit media en politiek volstaan de afkeurende ZoZa- reacties van vandaag niet meer en kan deze kwestie de altijd broze verhouding tussen overheid en media compleet op scherp zetten. Ik denk zelf dat domheid en nieuwsgierigheid van individuele ambtenaren hier aan de basis ligt van alle ellende en dat het ministerie absoluut niet heeft willen beïnvloeden via min of meer clandestiene acties. Alleen is de schijn nu even anders en omdat het ook gaat om vertrouwen van de burger in de overheid is maximale transparantie en een onafhankelijk onderzoek dringend gewenst.