Kwaliteit thuisbankieren kan veel beter

Van der Mei: ‘Te veel bedrijven zeggen nu nog: “Het werkt, en ik zie het wel als de rode lampjes gaan branden.” Maar als een service iets te lang plat ligt, lopen de klanten wel weg.’
De hoogleraar Prestatieanalyse van communicatienetwerken wil met zijn werk op de Faculteit der Exacte Wetenschappen van de VU hij de opleiding Bedrijfswiskunde en informatica een brug slaan tussen theorie en toepassing.
Hij zegt: ‘We willen steeds meer informatie rondsturen over netwerken. Muziek en films downloaden, e-mailen, SMS-en, interactieve computerspelletjes spelen, chatten, thuis bankieren of vliegtickets bestellen via internet, foto’s versturen met mobieltjes enzovoort.’
Van der Mei: ‘Bedrijven introduceren nieuwe telecommunicatiediensten, maar als ze niet oppassen gaan ze ten onder aan hun eigen succes. Als namelijk te veel mensen ervan gebruik gaan maken, werkt het steeds slechter doordat er als het ware files ontstaan op de digitale snelweg. Om dat soort problemen te voorkomen is een zorgvuldige planning van de beschikbare capaciteit, niet alleen vandaag, maar ook morgen en overmorgen, absoluut noodzakelijk. Met een gedegen planning van de capaciteit kan enorm veel ellende, en vooral heel veel geld, bespaard worden.’

File op de digitale snelweg ontstaat door te weinig bandbreedte of te weinig servers voor het aantal mensen dat gebruik maakt van een dienst. Het voorkómen en oplossen van dit probleem heeft wel iets weg van de wachtrij-analyse waarop Van der Mei in 1995 promoveerde: hoeveel baliemedewerkers moet het postkantoor inzetten voor een acceptabele wachttijd voor de klanten? Met wiskundige modellen kun je de optimale personeelsinzet bepalen bij verschillende aantallen gebruikers en verschillende doorloopsnelheden. Dit soort kwantitatieve modellen kun je ook maken voor telecommunicatienetwerken en -diensten. Ze moeten steeds geavanceerder worden, omdat de diensten die bedrijven willen aanbieden dat ook doen. Ook moeten wiskundigen nieuwe analysetechnieken ontwikkelen om de nieuwe modellen te kunnen doorrekenen.

Om te illustreren hoe belangrijk het is om kennis over performance van communicatienetwerken te gebruiken, noemt Van der Mei een kapitaal voorbeeld: ‘KPN ging een paar jaar geleden bijna ten onder aan de miljardeninvestering in UMTS, waarmee je per mobiele telefoon of laptop een supersnelle verbinding naar het Internet hebt. Bijvoorbeeld mobiele beeldtelefoon moet ermee mogelijk zijn. Rond 2015 loopt die licentie alweer af, voor die tijd moet KPN dat geld hebben terugverdiend. Het bedrijf moet zorgvuldig afwegen hoeveel zendmasten er bijvoorbeeld moeten komen: als ze er te veel neerzetten wordt de dienst te duur; bij te weinig lopen de klanten weg omdat de kwaliteit niet goed is. Om het optimum te bepalen heb je marketeers nodig die inschatten hoeveel gebruikers er komen, en geavanceerde wiskundige modellen om vervolgens die situatie door te rekenen en te bekijken hoe je de dienst moet inrichten. Zo kun je als het ware in de toekomst kijken.’