Verrukkelijke antireclame: accountant jaagt op fietspad-terrorist

Vakblad Accountant heeft de rubriek ‘Fraude in praktijk’. Die biedt zelfs –vooral!- voor leken heerlijk leesvoer. Onlangs ging ’t over een koene accountant die begin dit jaar voor ‘gemeente X’ wat facturen controleert rond de aanleg van een (door de provincie gesubsidieerd) fietspad. Die zijn gedateerd vóór 31-12-2013 zodat alles op dat jaar geboekt moet worden. De accountant neemt zijn controlerol heel serieus. Zo serieus dat hij zijn fiets pakt (een stemmig herenrijwiel, stel ik me voor) en het tracé persoonlijk verkent. Daar legt de aannemer juist de laatste hand aan het werk. Fraude! Vanzelfsprekend kan de gemeente fluiten naar haar goedkeurende verklaring en de subsidie, maar dat is niet alles. Keurig volgens de regelgeving doet de accountant een melding in het kader van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van Terrorisme (Wwft).

Overdreven reactie

Natuurlijk, de rekenaar in kwestie doet zijn plicht. Hij volgt de regels. En voor ’n lid van een beroepsgroep die vol onder vuur ligt voor het oprekken van regels, is dat lovenswaardig. Maar stel je de reactie voor van de gemiddelde inwoner van ‘gemeente X’ voor als die hoort dat hij niet alleen zelf moet opdraaien voor asfalt, maar dat zijn woonplaats en passant past in het rijtje Al Qaida, Boko Haram en het Medellin-kartel. En neen, de wethouder of dienstdoend ambtenaar zijn privé geen cent opgeschoten met het schuiven van geld van overheidslaag naar overheidslaag. Een overdreven reactie? Mweuh. Een voor het publieksimago potentieel schadelijke actie? Zeker. Letter en geest van de wet; u kent ’t gezegde.

Minder olijk

Gemeente en accountant zijn anoniem gebleven  en ongetwijfeld delen weinigen mijn lekenliefde voor accountancymedia. Dus het risico in dit geval zal meevallen. Maar soortgelijke dilemma’s doen zich wekelijks voor. Ook als er geen juridische ver of –geboden zijn en het om minder olijke voorbeelden gaat, moeten we als communicatieadviseurs soms lastige afwegingen maken. Wanneer en voor wie is het beter als zaken onder tapijten verdwijnen? Prevaleert reputatiemanagement of andere overwegingen? Wie zegt nimmer voor zo’n keuze te hebben gestaan, jokt. Natuurlijk is er geen vast recept voor deze dilemma’s. Het antwoord begint met persoonlijke integriteit en het nuchter afwegen van alle belangen. Dat mag een afdeling corporate communicatie, adviseur crisiscommunicatie, woordvoerder of reputatiemanager nooit alleen doen; maar moet een gezamenlijke afweging zijn met het (top)management. Een jurist is daarbij zelden een overbodige investering. En kom je er niet snel genoeg uit? Ga een stukje fietsen.