In Nederland is afgelopen jaar veel geklaagd over ‘de kloof’. De polarisatie in de samenleving is doorgeslagen en dat heeft negatieve effecten op de resultaten van het bedrijfsleven. Of het gaat om de zwartepietdiscussie of de dividendbelasting, om het nieuwe pensioenstelsel of de #gelehesjes: elke oprisping van ongenoegen uitgesproken door of namens ‘de straat’ versus ‘de staat’ wordt breed uitgemeten en leidt tot ophef.
Sociale media zijn niet altijd socialiserend. Boude beweringen op twitter worden zonder slag of stoot overgenomen door klassieke media en het eind van het lied is dat iedereen achter de vertekening aanholt. Het lijkt bon ton om niet met elkaar, maar over elkaar te spreken.
Stabiliteit verhogen
Nederland is anno 2018 een van de beste plekken ter wereld om te wonen, te werken en te leven. Tegelijkertijd is de groeiende kloof een van de grootste problemen van de komende jaren. Veel mensen vragen zich af of ze in deze samenleving nog meedoen, nu en zeker ook straks. Tegenover de sterke en brute krachten in de wereld staan gewone mensen machteloos, zei koning Willem-Alexander deze week in zijn kersttoespraak.
Dit heeft ook effect op het vertrouwen in het bedrijfsleven. En dat is tragisch, want juist in een tijd van polarisatie is behoefte aan een aanpak waarbij de politieke en de zakelijke elite bijdraagt aan de toekomst van ons allemaal. Hoe sneller en complexer de wereld, hoe meer de noodzaak van samenwerking om stabiliteit te borgen.
'Nog beter uitleggen'
De vraag is of de elite in staat is de kloof te dichten. Allereerst: het veroordelen van de polarisatie heeft geen zin. Wie dat doet, gaat er immers ongewild in mee. Een alternatief is te kiezen voor actievere deelname aan het publieke debat. Zo stelde premier Rutte in een persconferentie in oktober dat een oplossing zou zijn dat topmensen zich vaker laten zien in de media: “bij Pauw of DWDD”. Bestuurders zouden tijd moeten investeren in het publieke debat, zowel bij goed als bij slecht nieuws.
De echo van de minister-president klonk in het pleidooi van Hans de Boer van VNO-NCW, die stelde dat het bedrijfsleven het “nog beter moet uitleggen”. De oproep om nog meer te zenden, is een cosmetische oplossing. Natuurlijk, communicatie is belangrijk: het is de kunst om gematigd te blijven waar extreme opvattingen worden geuit, om argument te verkiezen boven sentiment en verantwoordelijkheid boven de wil om in de publiciteit te scoren. Maar het is niet genoeg om een geblindeerd busje te verlaten om gele hesjes tegemoet te treden.
De oproep om deel te nemen aan het publieke debat, leidt vooral tot nog meer zenden en voegt minder toe aan de nuance. Dat lost de kloof voor het bedrijfsleven zeker niet op.
Nieuw verbond
Er is een nieuw verbond nodig voor de elite. Om de kloof te dichten, is beleid beter uitleggen louter een schijnoplossing. Het is effectiever om samenwerking te zoeken waarmee niet alleen de aandeelhouder, maar ook andere belanghebbenden worden gediend. Als de elite de moed ontbeert om rentmeesterschap boven rendement te stellen, zal het vuur blijven smeulen.
De samenleving vraagt om een bredere dialoog, waarin bedrijfsleven, politiek en overheid samen een coördinerende en stimulerende rol nemen om iedereen mee te krijgen. Het is dan ook hoog tijd om te stoppen met het geklaag over de toon van het debat.
Een samenleving bestaat bij de gratie van wederzijdse bereidheid tot compromissen. Het succes van dit kleine land school altijd in het feit dat wij luisterden naar andersdenkenden: omdat het buitenland economische kansen bood, waren we verdraagzaam en werd Nederland zelf een iconisch handelsland.
Als je met elkaar samenwerkt, ontdek je dat de meeste mensen vaak hetzelfde willen, ook al is het langs een andere weg. Dus elite: ga niet profileren, maar participeren. Samenwerking biedt meer kansen dan optredens in talkshows.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!