Copycatchers: nieuwe industrie?

Share, or else...

Een jaar geleden kopieerde NU-Z een compleet artikel van Molblog. Geen klein berichtje dat valt onder de nieuwsexceptie, maar een wat langere toelichting gebaseerd op onderzoek waar weken werk in zat. Dat mag niet (bevestigde NU-hoofdredacteur Laurens Verhagen desgevraagd) volgens hetzelfde auteursrecht waar ook Ilse Media aanspraak op maakt. Het was echter niet de eerste keer, want de bloggers van NU demonstreerden vaker het verschil tussen mijn en dijn niet goed te kennen.

Inmiddels zijn al die gekopieerde berichten van NU verdwenen. Waarschijnlijk omdat nu ook in Nederland steeds vaker content recognition software wordt ingezet om inbreuken op het auteursrecht van filmers, fotografen en auteurs op te sporen. De NVJ gebruikt bijvoorbeeld sinds een half jaar copy-detectors van Ephorus om inbreuken op freelance werk op te sporen. Het ANP overweegt dezelfde software toe te gaan passen. Het Amerikaanse fotopersbureau Splash zet zelfontwikkelde software in om zijn celebrity snaps op te sporen. Dagelijks worden tien bloggers en webmasters gesommeerd. Sitebeheerders doen er dan ook verstandig aan om na te gaan of alle content op hun websites voldoet aan de vereisten van de auteurswet, want anders duikt er vroeger of later een boze brief van een advocaat op.

Zulke blafbrieven worden door de copykaters in de blogosfeer niet bepaald enthousiast ontvangen, dus kiezen grote Amerikaanse uitgevers sinds kort voor een andere aanpak. Ze verzenden een poeslieve brief waarin de inbreukmaker gewezen wordt op zijn verzuim, en ze suggereren hem een licentie te nemen op de content en vervolgens de inkomsten van reclame te delen. Zo boren de publishers een bron van extra inkomsten aan, want circa zestig procent van alle lezerscontacten wordt buiten de context van de originele websites gelegd - zo blijkt uit onderzoek voor een honderdtal grote Amerikaanse nieuwssites.

Het onderzoek is uitgevoerd door Attributor, een bedrijf dat hergebruik controleert voor ondermeer Associated Press, Reuters, The New Yorker en MIT Sloan Management Review. Dit najaar hebben ook grote Europese media-ondernemingen zoals DPA en Financial Times besloten gebruik te maken van deze copycat-catchers. Dat is niet ongemerkt gebeleven in de blogosfeer, zo blijkt uit het debat dat onstaan is over het gebruik van citaten uit nieuwsberichten van Associated Press. Welke gebruik is nog fair use en wanneer is overname misbruik? Vuistregel is: je mag samenvatten, citeren en parafraseren, maar je kan niet kopiëren!

Niet alleen teksten worden besnuffeld door de nieuwe kopijzoekmachines, ook filmfragmenten, songs, radio- en televisie-uitzendingen gaan door de mangel. Het bedrijf Audible Magic bijvoorbeeld, maakt gebruik van digitale vingerafdrukken om bewegend beeld en geluid op te sporen voor opdrachtgevers zoals Warner Music, Viacom en 20th Century Fox, maar ook om het aantal kijkers en luisteraars van individuele clips te registreren voor nieuwe mediabedrijven zoals Facebook, YouTube, Microsoft en Nokia. Helemaal soepel loopt dat nog niet. YouTube betaalt de deelnemende platenmaatschappijen een deel van de reclame-inkomsten, maar muzikanten klagen dat zij daar weinig van merken. Warner Music meldde onlangs dat het zijn video's van YouTube verwijderd wil zien, vanwege tegenvallende inkomsten.

In hoeverre zijn deze ontwikkelingen van belang voor adverteerders en hun bureaus? Die gebruiken steeds vaker teksten en beeldmateriaal van derden of user generated content. Ook voor promotionele publicisten geldt: zijn de rechten van de gebruikte films, foto's, muziek en teksten correct afgevinkt? Hooghoudt bijvoorbeeld, werd onlangs door blogster Meisje van de Slijterij betrapt op ongeautoriseerd gebruik van een column, wat door de jeneverstokerij afgedaan werd met onwennigheid op het web.

Adverteerders die het auteursrecht niet kennen? Daar zal een rechter waarschijnlijk geen genoegen mee nemen. Toch gaan ook hele grote adverteerders nog in de fout. Albert Heijn heeft op zijn website het forum Kookschrift waar bezoekers recepten plaatsen, en daar worden door (professionele) kookschrijvers regelmatig gekopieerde recepten aangetroffen. AH schuift de verantwoordelijkheid af op deelnemers aan zijn forum, maar jurist en internetrechtblogger Arnout Engelfriet waarschuwt in zijn blog "de directie stelt zich niet aansprakelijk" dat professionele partijen een onderzoeksplicht hebben. Adverteerders die content van het internet halen, zullen ook copycatchers moeten inzetten.