Het is chaos bij de KNVB. Na het plotselinge vertrek van Dick Advocaat, gaat ook assistent bondscoach Marco van Basten weg. Dit lekte voortijdig uit, iets wat eerder gebeurde met het vertrek van directeur betaald voetbal Bert van Oostveen.
Bovendien opereerde technisch-directeur Hans van Breukelen nogal onhandig bij het mislukte plan om Ruud Gullit als assistent-bondscoach binnen te halen.
Wat is er mis? Communicatie-experts geven antwoord
'Gullit is de PR-man die ik wél zou aannemen'
Jos Govaart, Coopr
De aanstelling van Van Breukelen door de KNVB was op zichzelf, vanuit pr-perspectief dubieus. Van Breukelen, de man die jaren achter elke boom een vijand zag, mentale problemen kende moet het technisch beleid van de KNVB gaan vormgeven. Een instituut dat na Hiddink-Blind er sowieso niet lekker opstond. Wat de KNVB dan nodig heeft zijn mensen van enige statuur, die mensen uit de wind kunnen houden. Van Gaal kan dat op zijn manier, Gullit op zijn eigen manier. In dat opzicht was de beoogde aanstelling van Gullit dus niet zo'n gekke gedachte.
Sinds Breuk's aanstelling zie je hem louter vreemde dingen doen. De "gezellige" persconferentie op bankjes zag er potsierlijk uit. Van Breukelen ís namelijk helemaal niet gezellig. Het gezicht van Valentijn Driessen van de Telegraaf was prachtig. Die zag je echt denken in welke poppenkast hij nu weer terecht zou komen.
Van Breukelen wil even laten zien dat hij de baas is. Hopeloos naïef. Wie er ook de waarheid spreekt. Gullit liet afgelopen vrijdag tijdens Voetbal Inside even een bommetje ontploffen. Hem was iets ter ore gekomen wat ie had móeten weten. Daar had hij Breuk mee geconfronteerd. Naar nu blijkt, Van Basten gaat ook al weg. En Gullit is de PR-man die ik wél zou aannemen. Frits Barend onthulde het verhaal bij Pauw en Gullit deed het zelf nog eens dunnetjes over bij RTL Late Night. Hans van Breukelen had beter moeten weten en moeten weten dat Gullit groter is dan zijn drang naar baasje spelen. Gullit heeft, voordat Van Breukelen goed en wel begonnen is, zijn reputatie volledig gesloopt. Wie hem nu moet redden? De opvolger van Bert van Oostveen Gijs de Jong, zal het niet voor elkaar krijgen.
Misschien is Gullit nog wat voor de KNVB.
'KNVB heeft een streetwise voorlichter nodig'
Jaap Stalenburg, mediastrateeg
Zelden zo'n communicatie-ellende gezien als gisteravond rond het Nederlands Elftal. Ik had het te doen met KNVB's communicatiechef Chris van Nijnatten die een week voor een cruciale interland heel Nederland over zich heen kreeg. Terecht had Kees Jansma het over een totale communicatiechaos waarin niets meer te regisseren viel.
Of het nu gaat om NOC*NSF of KNVB, het probleem zit nauwelijks in de kwaliteit van de collega’s die daar met communicatie bezig zijn. Je zult maar voorlichter zijn van het Nederlands Elftal en een gigantische kennisachterstand hebben, omdat de journalisten bij een persconferentie open lijnen hebben met een Ruud Gullit of een Ronald Koeman. Of een Hans van Breukelen die niet het mijnenveld ziet, als hij de media informeert over over de vertrouwelijke contractbesprekingen met Ruud Gullit.
Alle experts die hier goedbedoeld wijsheden produceren, kennen niet de turbulentie van de wereld van de topsport waar alles draait om ego’s en persoonlijk gezag. Strategie werkt tot aan de voordeur. Soms nog niet eens. Bestuurders die het liefst in vage persberichten communiceren maken zichzelf belachelijk tegenover journalisten die via WhatsApp realtime weten wat er achter de schermen speelt.
Topsport vraagt een type voorlichter die een stevige body heeft en vooral eindeloos in gevecht moet en niet bang is voor zijn baan. De Kees Jansma’s van deze wereld. Of de nu bij PSV succesvolle Thijs Slegers. Ze moeten ‘streetwise’ zijn en de geur van de kleedkamer kennen. Maar ook de mediawetten kennen. Weten welke journalisten met welke spelers of trainers rechtstreekse lijnen hebben. Complotten van 100 meter afstand zien aankomen. Dat kun je niet leren. Het afbreukrisico van iedere collega in de topsportcommunicatie is extreem hoog. Je bent koorddanser iedere dag weer. Je staat tussen bange bestuurders, naar primeurs hunkerende sportjournalisten en de mega-ego's op het veld en op de bank.
Dat plaatst de hele discussie over het al of niet falen van de communicatie bij de KNVB in een iets ander perspectief. In de frontlinie moeten “hands-on’ communicatiebazen staan, die met overwicht of in ieder geval gezag een lijn moeten uitzetten. In de tweede linie moeten digitale strategen de 'hands-on’ straatvechter ondersteunen. Meer Kees Jansma’s dus.
Bazen in de topsport zijn niet dol op dit soort communicatiemanagers, maar zij bepalen in de keiharde wereld van de topsport het verschil tussen winnen of verliezen. In een wereld waarin alle oude oude communicatiewetten een beperkte houdbaarheid hebben. Waar de waan van de dag regeert.
Kees Jansma lijkt de enige reddingsboei
Rob de Leede, zelfstandig adviseur, oud-persvoorlichter KNVB
Iedereen in Zeist heeft momenteel de schijn tegen en het is moeilijk voor te stellen dat KNVB-personeel onderling en de raad van commissarissen elkaar nog recht in de ogen (durven) kijken. Zelfs een voetbalicoon als Hans van Breukelen heeft iets van zijn geloofwaardigheid verspeeld door een weinig vertrouwenwekkend interview met Wilfred Genee. De chef voorlichting zou zijn oude collega's bij het AD de primeur van het vertrek van Van Oostveen hebben gegund en heeft daarmee de Telegraaf tegen de haren in gestreken. De bondscoach ziet steeds meer assistenten vertrekken, maar probeert zijns ondanks de moed erin te houden. De perschef van Oranje werd tijdens een persconferentie achteloos aan de kant geschoven worden en loopt op eieren. Er is momenteel niemand in Zeist die geloofwaardig overkomt.
Er is behoefte aan een man met uitstraling en gezag die het respect heeft van alle partijen, zowel aan de bestuurlijke als aan de voetbaltechnische kant. De naam Jansma is al een paar keer gevallen, maar hij lijkt op zeer korte termijn de enige reddingsboei die kan uitleggen waarom mensen (moeten) vertrekken, duidelijkheid kan scheppen en langzaam maar zeker iedereen weer in het gareel kan krijgen. Maar dat zal even toch even tijd kosten en dan moeten de uitslagen van de komende interlands ook nog eens een handje helpen.
'KNVB moet op de blote knietjes naar Toon Gerbrands'
Jeroen van Seeters, H+K Strategies
Voetbal Inside opent ermee: het is een ongelooflijk rommeltje bij de KNVB en alle regie over de eigen communicatie is verdwenen. Met het vertrek van directeur Van Oostveen als meest recente voorbeeld. Hier hadden betere mensen beter werk afgeleverd. Me dunkt. Maar er is een diepere oorzaak die draagvlak, kwaliteit en regie in het voetbal bij voortduring frustreert: de uiterst matige verhouding tussen zakelijk leiderschap en voetbalkennis. Deze maakt het voor zeer veel clubs en bonden erg lastig om stabiel en competent te opereren - laat staan te communiceren.
Het beeld dat binnen 'het wereldje' bestaat in Nederland, is vrij eenvoudig: een bestuurder heeft nou eenmaal geen verstand van voetbal en zou clubs of een bond niet moeten leiden. Voetballers moeten bij voorkeur aan het roer staan van een club of bond. Als trainer voor de korte termijn competitie. Als technisch directeur voor de langere termijn. Als directeur of voorzitter voor het bestuur en zakelijk management. Of 'het gezicht naar buiten'. Voetballers kunnen niet besturen. Bestuurders hebben geen verstand van voetbal. Maakt een voetballer als bestuurder fouten - dan verdwijnt het draagvlak snel. Had-ie maar niet moeten besturen. Als een bestuurder fouten maakt, is het verhaal al snel: die begrijpt niks van voetbal.
Er is vooralsnog nog geen nieuw type manager geëvolueerd: de sportbestuurder. De kwestie KNVB is voor alles een kwestie van competentie: bestuurders die foute keuzes maken en communicatieprofessionals die onvoldoende invloed hebben op de top en op 'het wereldje'. Maar dit alles gebeurt op een uiterst wankel fundament van voetballers en bestuurders die elkaar niet vertrouwen. Uitzondering die de regel bevestigt: sportbestuurder Toon Gerbrands. Gauw op je blote knietjes vragen.
'Het is een steeds groter raadsel wat de KNVB en voetbal nog met elkaar te maken hebben'
Charles Huijskens, HuijskensBickerton
De KNVB is onder voorzitter en directeur Betaald Voetbal Bert van Oostveen 'nooit aan voetballen toegekomen', zoals je sommige voetbaltrainers wel eens hoort zeggen na een verloren wedstrijd. Sterker nog, het is een steeds groter raadsel wat de KNVB en het Nederlandse voetbal nog met elkaar te maken hebben.
De opgeblazen titels waarmee de bonzen zich tooien, doen het ergste vrezen. Van Oostveen gaat zogenaamd weg, maar blijft aan als 'Secretaris-Generaal en Toernooidirecteur'. Hij wordt opgevolgd door 'Directeur Operationele Zaken' Gijs de Jong. 'Teammanager' Hans Jorritsma van het Nederlands elftal is na 20 jaar op een even pijnlijke als amateuristische manier buitenspel gezet. Hans van Breukelen zegt dat hij nu zoekt naar een “prestatie-innovatie manager”, wiens werkzaamheden “een breder karakter” moeten krijgen. Alleen is het jammer dat de media dit alles zo slecht begrijpen. “Ik heb het idee dat ook de media weleens problemen hebben met de snelheid van nieuws,” aldus Bert van Oostveen, die “geen energie meer heeft om tegen de stroom in te zwemmen.” Wat is dit voor Noord-Koreaanse praat?
Waarom communiceert de KNVB zo slecht? Wat is er toch mis gegaan na het vertrek van Kees Jansma? Eerder dit jaar voerde de KNVB een reorganisatie door. Corporate Communicatie bestaat niet meer en is ondergebracht bij Marketing. “Dat is logischer,” aldus AD-journalist Chris van Nijnatten. Helaas kan ik dat niet met hem eens zijn. Willem van Hanegem is er – net als ik - klaar mee: “De KNVB maakt er al tijden zo'n bende van, dat ik het daar niet meer goed zie komen. En dat is een trieste constatering.”
