Troonrede toegankelijker dan ooit

Een nieuwe koning en dus ook een andere troonrede. Het blijft uiteraard een politieke boodschap van het zittende kabinet. Maar er zaten toch wat nieuwe en moderne elementen in die bij Beatrix niet voorkwamen.

Lang
Allereerst was de troonrede lang, met 2.216 woorden de langste in de afgelopen tien jaar. Wel sprak de nieuwe Koning voor het gevoel sneller dan zijn moeder. Daardoor viel de lengte niet echt op.

Goed uitleggen
De nieuwe Koning legt zaken goed uit. Als hij het heeft over het ‘hervormen van de langdurige zorg’ maakt hij dit tastbaar door te stellen dat ‘de vergoeding voor een traplift of taxivergoeding’ opnieuw bekeken moet worden. Deze woorden zorgen ervoor dat de troonrede meer dan ooit toegankelijk wordt voor alle Nederlanders.

Nieuw tijdperk
Er zaten meer voorbeelden in zoals de kosten voor de zorg. ‘Die bedragen nu al €21 per Nederlander, per jaar’. Ook introduceert de Koning het woord ‘participatiesamenleving’ als nieuwe werkelijkheid. Hij duidt de nieuwe werkelijkheid op verschillende manieren door te benoemen dat ‘in deze tijd mensen hun eigen keuze willen maken’. Hiermee luidt hij via de taal een nieuw tijdperk in.

Persoonlijke voorbeelden
Willem-Alexander bedient zich ook van stijlfiguren in de taal. Hij gebruikt beeldende voorbeelden en vult die persoonlijk in, zoals de passage waarin hij de nieuwe samenwerking met de Caribische delen van het koninkrijk behandelt. Na de politieke boodschap voegt hij er aan toe dat hij samen met Maxima alle 6 de eilanden zal bezoeken de komende tijd.

Juliana-opening
De opening van de Troonrede van Willem-Alexander deed denken aan die van zijn oma Koningin Juliana in 1948. Zij verwees toen letterlijk naar de troonswisseling, ook Willem-Alexander doet dat: ‘Zij heeft zich 33 jaar met veel plichtsbesef ingezet voor het Koninkrijk en blijft voor mij een belangrijke inspiratiebron’.

Ruimte voor emotie
Er komt ook pathos bij als hij zegt dankbaar te zijn voor de steun van zijn familie na het overlijden van zijn broer Friso. Hij laat dan zelf ook wat emotie toe en het beeld wordt compleet door Maxima die naast hem ook non-verbaal meeleeft bij deze opmerking. Ook de volksvertegenwoordigers zelf bedankt hij in zijn opening voor de mooie troonswisseling op 30 april van dit jaar.

Koninklijk stempel
Toch blijft het een troonrede met een koninklijk stempel. Hij benadrukt de nationale eenheid al direct in het begin. Want bij de troonswisseling constateert hij ook: ‘Het was ook een dag van tastbare eenheid en verbondenheid, tussen generaties en bevolkingsgroepen en tussen de verschillende delen van het Koninkrijk.’ Vooral het benadrukken van het woord Koninkrijk en de verschillende onderdelen is retorisch verstandig omdat je daarmee invulling geeft aan het land zoals je dat niet vaak meer hoort. Immers welke Nederlanders spreekt nu over ons land als ‘het koninkrijk’?

Traditioneel slot
Ook zijn slot is herkenbaar en is bijna letterlijk de afsluiting van zijn moeder vorig jaar. Compleet met het benoemen van God. Velen dachten, blijkbaar ten onrechte, dat Willem-Alexander zich daar verre van zou houden maar ook de nieuwe koning eindigt traditioneel: ‘U mag zich in uw zware taak gesteund weten door het besef dat velen u wijsheid toewensen en met mij om kracht en Gods zegen voor u bidden.’