Oplossingen voor een eerlijke kledingindustrie

Last van een schuldgevoel? Niet voor niets wordt de ramp een jaar later herdacht bij de opening van de tentoonstelling Fair Fashion Lab in het Humanity House in Den Haag. Minister Lilianne Ploumen, minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, is eregast bij de opening. Ze noemt de ontwikkelingen in de kledingindustrie van de afgelopen jaren een ‘race to the bottom’ en stelt dat met de instorting van Rana Plaza de bodem is bereikt. ‘Mensen hebben dit veroorzaakt en dus kunnen mensen het ook oplossen.' De minister loopt stad en buitenland af om onze vuile kleren schoon te maken. 

De eerste stappen ter verbetering zijn inmiddels gezet: het Bangladesh Accord en het Rana Plaza Donors Trust Fund. Het Accord on Fire and Building Safety is een contract tussen kledingmerken, vakbonden en NGO’s als de Schone Kleren Campagne. Samen willen zij de veiligheid van alle werknemers in de kledingindustrie van Bangladesh garanderen. Niki Janssen van De Schone Kleren Campage vertelde tijdens de opening over het fonds dat is bedoeld om het leed van slachtoffers en hun familieleden te compenseren. Op de websites www.bangladeshaccord.org en www.ranaplaza-arrangement.org vind je uitgebreide informatie over welke bedrijven getekend en betaald hebben. 

Fijn als bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen. En de medewerkers (ja, jij dus) een stap in de goede richting zetten. Maar niet minder interessant is wat jij en ik als consument kunnen doen. Op de tentoonstelling biedt een groep kunstenaars, ontwerpers en onderzoekers oplossingen voor een eerlijkere kledingindustrie. Hun conclusie? Blaming en shaming is een oplossing om het bestaande te verbeteren. Maar dan houden we helaas last van dat schuldgevoel. Net zoals bij de financiële crisis hebben we allemaal (jij niet misschien), producenten, consumenten en overheden, aan het vieze spelletje meegedaan. Wat als we de keten eens om zouden draaien en het heft in eigen handen zouden nemen? 

Kunstenaar Arne Hendriks, bekend van The Incredible Shrinking Man en The Repair Manifesto, vraagt bezoekers om een belofte te doen, ondertekend en wel. Beloof jij om, voordat je een kledingstuk koopt, aan de winkelier te vragen waar en hoe het gemaakt is? Kledingontwerpster Monique van Heist, bekend van de doorlopende kledingcollectie hello fashion, geeft het patroon van een protestcoat weg. Het patroon is afgeleid van een krakersjas uit de jaren tachtig. Ik bied de bezoekers de gelegenheid om de relatie tussen ontwerper, maker en gebruiker te herstellen en deel te worden van de zogenaamde Maker Movement. Naar eer en geweten. Onderzoeker Natascha van der Velden (TU Delft) toont een methode voor het denken in de levenscycli van kleding, het EcoDesign Strategy Wheel. De andere deelnemers zijn kunstenaar Tinkebell en architectenbureau space&matter.

Eerlijk en duurzaam. Tuurlijk weten we dat het belangrijk is. Triest dat er pas echt stappen worden gezet als er slachtoffers zijn gevallen. Maar het goede nieuws: er zijn allerlei oplossingen om de kledingindustrie, net zoals de voedingssector, te veranderen, verbeteren en vernieuwen. Zoals Marieke Eyskoot van Talking Dress het samenvat: 'Als we met zijn allen iets kleins doen, doen we toch iets groots.' Of je nu nu consument of producent, minister of marketeer bent.

Meer weten over de oplossingen? Kijk op de website van het Humanity House of bezoek de tentoonstelling (t/m 31 december 2014) in het Humanity House in Den Haag. Meedoen met de makersbeweging? Lees en deel de Handleiding Maker Movement.