Magical misery tours

Deze benaming gebruikt de LA Times voor de speciale bustours die een makelaar in Stockton, Californië organiseert.

Door de kredietcrisis in de VS zijn het afgelopen jaar al één miljoen mensen uit hun woning gezet. Huizenprijzen dalen, rentes stijgen en banken willen meer garanties terwijl huizenbezitters minder garanties kunnen geven. Veel Amerikanen zien hun overwaarde verdampen, terwijl ze die al wel als extra lening hadden opgenomen. Het water staat veel gezinnen aan de lippen.

De etische kwestie in dit artikel: Hoe ver kun je als Amerikaanse makelaar gaan om van een ellendige situatie als deze te profiteren?

Makelaar Cesar Dias ziet er geen kwaad in. Hij rijdt wekelijks met twee feestelijk bestickerde bussen vol koopjesjagers langs alle executiepanden in Stockton. De mooiste huizen verkoopt hij nu met fantastische kortingen, de verkopende partij staat immers met de rug tegen de muur. De huizenhandel was nog nooit zo interessant.

Volgens eigen zeggen kreeg hij enkel in het begin negatieve reacties. Men vond het een smakeloze marketingtruc. Maar toen eenmaal duidelijk werd dat het aantal executieverkopen in de buurt zo snel steeg dat het aanzien van de wijk in het geding kwam, was de kritiek van de omwonenden snel vervlogen.

Veel huizen hebben achterstallig onderhoud, tuinen worden al tijden niet meer onderhouden en de gemeente moest snel handelen om te voorkomen dat er muggenplagen ontstonden in verlaten zwembaden. "We're bringing in homeowners to get the grass green again" zegt Dias.

Nobele woorden, maar toch heeft het iets naars. Is het lijkenpikkerij? Vanuit de tourbus kijk je toch naar al die gevels waarachter zich vele persoonlijke drama's hebben voltrokken. Je maakt commercieel gebruik van het leed en de onmacht van anderen met de wetenschap dat je grote kortingen kunt bedingen. Je perst de laatste dollars uit de portemonnee van mensen die bijna alles zijn kwijtgeraakt.

Dat de buurtbewoners geen bezwaar hebben is logisch: veel leegstand in de wijk doet ook hun huizenprijs geen goed. Maar wordt er nog wel eens gedacht aan dat gezin met drie kinderen dat door hun hypotheekverstrekker op straat is gezet? Die zijn voor hun toekomst misschien volledig afhankelijk van het geld dat hun huis nog opbrengt.

Dias en andere makelaars zullen zeggen dat zij zelf ook hun eigen hypotheek moeten kunnen blijven betalen. Een andere dooddoener: "Doen wij het niet, dan doen anderen het wel". En, zoals Dias in deze televisiereportage uitlegt: "het kan de economie alleen maar goed doen."

Toch is het wel heel eenvoudig om je te verschuilen achter 'de marktwerking', er is ook nog altijd zoiets als ethiek. Kan het of kan het toch eigenlijk niet?