Met de invoering van uitgebreide productieverantwoordelijkheid (UPV) regelgeving vanaf 1 juli 2023 worden kledingmerken verplicht om meer stappen te zetten in de richting van circulariteit. Die verantwoordelijkheid wordt uitgebreid naar end-of-life (recycling of (refurbished) hergebruik). Martijn Moerkerk en Steven van Dalen van Boer & Croon, en Paul Kerssens van United Repair Centre stellen dat de kern van het probleem overproductie is. Voornamelijk door fast-fashionketens. Volgens hen wordt ontzettend veel kleding vrijwel ongebruikt weggegooid.
‘In de westerse wereld worden jaarlijks gemiddeld circa 50 kledingstukken per persoon aangeschaft. Nog geen twintig jaar geleden waren dat er slechts 10 tot 15 stuks. In de ladder van circulariteit is “refuse” één van de eerste stappen.’ Maar los daarvan is er volgens Moerkerk en Kerssens nog veel te winnen in de verduurzaming van de textielindustrie. Namelijk ketensamenwerking, hergebruik en reparatie en take-back programma’s (zie onderaan dit artikel).
‘Omdat voor hen de bedrijfsprocessen het meest verankerd zijn en gebaseerd op fundamenteel andere principes: zij hebben hun keten geoptimaliseerd op kosten en efficiëntie zodat ze de klant zo snel mogelijk zo goedkoop mogelijk nieuwe producten kunnen laten kopen. Verandering van dit bedrijfsmodel, waarbij onderaan de streep minder kleding gekocht zal worden omdat het refused, reused of iets anders uit de R-ladder gebruikt wordt, kost ze geld.’
‘Absoluut, maar dat vereist omdenken, lef en samenwerking. Het laaghangende fruit zit in kostenbesparing die zit in het efficient inzamelen en hergebruiken van vezels, dit kan op den duur schelen in materiaalkosten. Daarnaast kunnen ze met elkaar en met andere partners in de keten een herdefiniëring van waarde ontwikkelen, waarmee de consument verleid wordt meer geld aan 1 item uit te geven, dat vervolgens bijvoorbeeld - via service ingericht door handige ketensamenwerking - veel langer meegaat en meerdere purposes kan dienen. De added value die de consument hierdoor ervaart, daarvoor wordt betaald en de extra marge kan binnen de keten worden verdeeld.’
‘Neem bijvoorbeeld Patagonia en Mud Jeans. Patagonia levert levenslang gratis herstelwerk, gebruikt gerecycled materiaal voor 98% van de producten en heeft verder überhaupt een systematische kijk op hoe zij zo duurzaam mogelijk met textiel omgaan. Mud jeans is volledig circulair: je leaset je jeans van ze en na gebruik stuur je hem terug, waarna zij kijken welke optimale stap in de R-ladder ze ermee kunnen zetten.’
‘Dat zal geen gemakkelijk proces worden. Voor een deel zal dit via de invloed van rolmodellen gaan: er zijn veel mensen die schrijven en inspireren over minimaliseren. Het kan beter via de weg van ‘willen’ dan van ‘moeten’ gaan, zodra je een groep kunt motiveren omdat de kleding gewoon mooier, beter of praktischer is, krijg je de bal aan het rollen. Verder zijn er veel prijsbewuste consumenten, die kun je hopelijk overtuigen door ze een prijskaartje van huidige patroon voor te houden vergeleken met dat van een duurzaam patroon: minder (mooiere!) kleding die langer meegaat en met service-aanpassingen ook aan je behoefte ‘bij te blijven’ kan voldoen, bijvoorbeeld door te leasen waardoor je kunt ruilen voor iets nieuws.’
