Ruim 250 invloedrijke vakgenoten kregen de vraag voorgelegd: welke drie vakgenoten inspireerden u het afgelopen jaar het meest? Tot groot geluk van de redactie werd er massaal gereageerd. Behalve vanuit Haagse voorlichtingskringen, waar men kennelijk niet van inspiratie houdt. Of van dit soort lijstjes, dat kan ook.
Na zorgvuldige bestudering van de lijst, talloze slapeloze nachten en weging van andere bepalende factoren – zichtbaarheid, maatschappelijke impact – is de definitieve top-25 van 2015 een feit.
Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. Maar het mag natuurlijk wel.
Tussen haakjes de positie in de PR Parade 2014.
1. BARTHO BOER (14)
Meest genoemd, meest geroemd. Snelle denker, beminnelijk voorkomen, pr-machinist van het zuiverste water. Was de afgelopen vijf jaar slechts op één stommiteit te betrappen: zijn overstap van Amsterdam naar het altijd bruisende Amstelveen, waar hij – we citeren uit zeer betrouwbare bron – ‘nog nooit zo weinig deed en nog nooit zoveel verdiende’. Kwam gelukkig nét op tijd tot het inzicht dat er geen mooier vak is dan communicatie en zorgt sinds november bij de NS dat de treinen op tijd rijden. Pardon: dat wij dénken dat de treinen op tijd rijden. Want alles is perceptie, nietwaar? Iets gehoord over blaadjes op de rails dit jaar? Vastgevroren bovenleidingen? Rondjes om kerken? Niet Bartho’s stiel. Laat u heerlijk om de tuin leiden door deze slimme strateeg en volg zijn spoor naar hogere inzichten. Volgende post: baas van de RVD. Daarna: burgemeester van Amstelveen.
2. MARJOLIJN MEYNEN (-)
Op zoek naar de communicatiespetter van de eeuw? Zoek niet langer, want Marjolijn Meynen is er. Koel van hoofd, warm van hart, strak van uiterlijk. De Máxima van het vak. Houdt in haar eentje de gehele Amsterdamse economie gaande. Zette Obama pal voor de late Rembrandt en de verzamelde wereldpers deed de rest. Het verhaal gaat dat Wim Pijbes haar elke avond nog even belt voor het slapengaan. Dan vraagt hij Meesteres Marjo of hij het vandaag een beetje goed heeft gedaan. Want Wim weet: nooit eerder in haar geschiedenis bezochten zoveel uitgeeflustige Duitsers, Japanners, Chinezen en Saudi-Arabieren onze hoofdstad. Dank zij Koningin Marjolijn. Net iets minder vaak genoemd dan de nummer één van deze lijst, die overigens – that says it all – tot over zijn oren verliefd is op deze parel in de kroon van het vak.
3. BETTEKE VAN RULER (1)
Vorig jaar nog de onbetwiste Godmother en de capa di tutti capa van de communicatie, nu ingehaald door de nieuwe generatie. Vindt ze dat erg? Vast niet. Haar enthousiasme voor het vak duurt onverminderd voort. Critici wijten haar val uit de top-2 aan het feit dat heel Nederland inmiddels wel scrumt. En dat ze – zoals sommige sportlieden na Olympisch goud – een zeer lucratieve maar wel erg tijdrovende tour langs alle communicatieafdelingen van Nederland maakte. Met de nadruk op alle. En wetenschappers, dat weten wij allen, hebben nu eenmaal een ivoren toren nodig om grootse daden te verrichten. De werkelijkheid is dat deze doorzetter ondanks tamelijk heftige privé-perikelen (vraag ons niet verder) gewoon keihard doorwerkte aan haar oeuvre. Dus wees gewaarschuwd: Betteke zou Betteke niet zijn als ze haar sprong naar de nummer 1-positie in de lijst voor 2016 niet zorgvuldig voorbereidt. Wij zeggen CommunicatieNU, deel 2 (launch: april 2015) en u weet genoeg.
4. GUIDO RIJNJA (5)
Communicatiedichter, overheidsfilosoof. Schreef op zijn achtste een grensverleggend essay over Schuivende Panelen in de overheidsvoorlichting. Deed lucratief strategisch advieswerk in groep zeven van de basisschool. Werd de eerste spindoctor (van Bram Peper) onder de veertien. Richtte onderwijl de Academie voor Overheidscommunicatie op en schreef een dissertatie over iets wat hij zelf nooit oproept: weerstand. Denkt zover vooruit, dat geen ambtenaar hem bijhoudt. Als ze dat al zouden willen. Geen gemeente zonder zijn gedachtegoed. Geen departement zonder zijn parelende kennis en invloed. Communicatiedirecteuren eten uit zijn hand, ministers steken eerbiedwaardig hun hoofd om de deur als Rijnja door de gangen van de RVD slentert op weg naar alweer een briljante inval. Ons advies: vakgenoten, beluister en koester hem. Zijn invloed is zoveel groter dan wij simpele stervelingen kunnen bevroeden.
5. NOELLE AARTS (12)
Hoogleraar Strategische Communicatie aan de UvA. Doet ook iets wetenschappelijks met communicatie in de universitaire Wageningse klei. De gedoodverfde opvolger van Betteke van R. Maar dan anders. Buitengewoon slim en leuk persoon. Vrouw met ballen ook. Riep de hoofdredacteur van dit blad bij verschijning van de vorige top-25 op het matje. Nou. Dan durf je wel wat. De quote dat zij ooit ‘mede-eigenaresse van een somber existentialistisch punk-café’ was, schoot haar in het verkeerde academische keelgat. Het was namelijk niet somber. Werd in januari uitgeroepen tot Docent van het Jaar aan de Universiteit Wageningen. Vergat dit te melden. Kreeg voor 5 jaar opnieuw de Stoel Strategische Communicatie aan de UvA. Of was het nu een hoogleraarschap aan de WUR? Hoe dan ook: vergat dit eveneens te melden. Loopt daardoor een hogere notering mis. Want bescheidenheid is mooi, maar ‘eigen pr’ is beter. Zeker voor een pr-prof.
6. CEES VAN RIEL (2)
Hoe onaantastbaar zijn positie ook lijkt, Reputatiekees werd maar bar weinig genoemd dit jaar. Werkt de Onvermoeibare Reputatieprofessor gestaag maar onverbiddelijk naar zijn pensioen toe? Is zijn faam zo vanzelfsprekend dat men hem vergeet te nomineren? Of liggen er diepere oorzaken ten grondslag aan Cees’ verrassende verdwijning uit de top-3? Is reputatie misschien iets te corporate en is corporate in brede communicatiekringen een beetje verdacht (zie ABN Amro)? Of is corporate gewoon uit? Hoe dan ook: Cees verkocht dit jaar zijn vermaarde reputatiediner aan de Telegraaf, vervroegde daarmee ongevraagd de datum met twee maanden en vervreemde zich van een deel van zijn fan base, die elkaar graag in mei triomfantelijk toe wilt proosten in het chique Amstel Hotel. Wil Cees stijgen, dan moet hij nodig weer met een boek of een verbluffend nieuw inzicht komen. En terug naar het Amstel.
7. REINT JAN RENES (15)
Weer zo’n razendsnelle jongen. Stijgt net als Bartho snel in ieders achting en dus op deze lijst. Vorig jaar nog op de 15e plaats, nu op 7. De grote vraag is: golft hij nu mee op de golf die nudging heet of is hij de vlinder die dankzij zijn wetenschappelijke vleugelslag het gedragsbeïnvloeden juist populair maakt? We houden het op het laatste. Ziener dus. Of in ieder geval: voorhoede. Prettig benaderbaar. Houdt het concreet, slaat een brug naar een overkant die voor ons eenvoudige stervelingen nog gehuld is in een dikke mist van onwetendheid. Volg Hem, Hij zal u leiden.
8. RON VAN DER JAGT (4)
Krachtig bestuurder. Over zijn privé-perikelen zeggen we nooit meer iets. Lijkt na vier ja alles op orde te hebben bij Logeion. Tekent toch bij voor een derde termijn. Waarom? Wat is Ron van plan? Dreigt hier niet het De Boer scenario. Zoals Ajax-fans ondanks vier landskampioenschappen op rij morren over het achteruitvoetbal onder Frank de Boer, zo zou het kritische Logeionlegioen langzaamaan wel eens van een nieuwe coach kunnen dromen. Kleine suggestie van onze kant: wij zeggen jong, wij zeggen vrouw. We zagen hem vaker dan ooit in de kranten dit jaar. Als reputatiekenner. Maar niet als clubvoorzitter. Een nieuw expertpanel moet de communicatievereniging meer onder de aandacht van de media brengen. Vijf middelbare heren en een dame. Omgekeerd evenredig aan de getalsmatige verhoudingen in het vak. Samen met chef de bureau Clarisse Buma – eeuwig voorvechtster van Gelijke Rechten – zeggen wij ‘foei’ en fluisteren we zachtjes: opzij!
9. PAUL STAMSNIJDER (8)
Meer nog dan zijn partner (zakelijk dan, want we zien ze opvallend zelden samen optrekken) Van der Jagt opgeklommen tot dé reputatiestem van Nederland. Falende besturen? Landelijke kwaliteitskranten weten de oprichter van de Reputatiegroep blind te vinden. Het zou oneerlijk zijn om dit aan de gemakzucht van redacties met beperkte bellijstjes te wijten. Want Paul weet waarover hij spreekt. Reputeert zichzelf bij het volgende bankenschandaal vast en zeker nog wel eens door naar DWDD, al zou Charles Huijskens, onze nummer 19, daar wegens zijn voorliefde voor smakelijke oneliners nog beter passen. Maar Stamsnijder houdt het zakelijk, is altijd scherp en zegt wat hij vindt. En daar zouden rijen van zijn collega’s een voorbeeld aan kunnen nemen.
10. JEROEN VAN SEETERS (-)
Nu André Manning zichzelf door zijn overstap van Philips naar Booking.com eigenhandig uit de top-25 serveerde, is er plaats voor een andere Grote Vriendelijke Reus. Jeroen van Seeters, ruim 2 meter en ruim 110 kilo communicatiegewicht. Topstrateeg volgens velen. Voorbeeld voor jonge, ambitieuze talenten. Op handen gedragen door (oud-) collega’s. Paart flux de bouche aan een prettig soort bescheidenheid. Doorbreekt stiekem de corporate cultuur bij het van origine nogal stijve Hill & Knowlton met een hippe kapitein Iglo-baard. Laat ook zijn stropdas steeds vaker thuis. Onze voorspelling: werkt voor het einde van dit jaar bij een grote NGO. Of doet ergens iets leuks met duurzaamheid. En om geruchten voor te zijn: Jeroen van Seeters dankt zijn hoge notering niet aan onze gezamenlijke passie voor de landskampioen van achtereenvolgens 2014, 2013, 2012 en 2011. (Al helpt het wel.)
11. ANNE-MARIE STORDIAU (-)
Moeder aller communicatiedirecteuren. Zonder twijfel de zichtbaarste en de kleurrijkste van het stel. Zit al 20 jaar stevig in het zadel op Justitie en alleen al om die reden kandidaat voor de titel Communicatievrouw van het Jaar. Of van de afgelopen decennia. Heeft een auto met chauffeur – of wekt althans die indruk. Dat deze chauffeur Bob heet, schijnt een vuige roddel te zijn. Overleefde meer ministers dan er Kamerleden zijn. Zat er zo lang dat sommigen van haar klanten twee keer langs kwamen. ‘Deed’ de MH17 tamelijk vlekkeloos. Gespecialiseerd in ‘waardig afscheid nemen’ (zie o.a. Donner, Opstelten, Teeven – al wilde die laatste niet erg luisteren). Heeft van haar collega’s verreweg de meeste volgers. Twittert dan ook vooral… over klassieke muziek. Solliciteerde ooit, volgens NRC, naar een hoge functie op Cultuur. Weet veel te veel om ooit nog weg te gaan op Justitie. Maar als ze gaat, dan is het vast en zeker waardig.
12. PIET-HEIN COEBERGH (-)
Bureauman met onderwijsdiploma. Verkondiger van prettig dwarse meningen. Schoot aan de Hogeschool Leiden al snel door naar het Lectoraat. Dat dit komt door het schrijnende gebrek aan praktijkkennis bij zijn mededocenten, hoor je ons niet zeggen. Omgevallen boekenkast. Schreef een Zeer Moeilijk Boek in het Engels, samen met Fons Trompenaars. Wordt dus langzamerhand iemand om U tegen te zeggen. Praat nog sneller dan hij schrijft en heeft daar dan achteraf weer spijt van. Zou nog meer moeten publiceren, dan stijgt hij tot grotere hoogten. In deze lijst althans.
13. RICHARD VAN DER EIJK (-)
Havenbaron in wording. Verruilde zijn baan als communicatiedirecteur-in-de-directie-van-Unilever voor die van communicatiedirecteur-in-de-directie-van-het-Havenbedrijf. Derhalve de enige vakgenoot die het echt tot in de boardroom wist te schoppen. Moet slechts zes minuten verder fietsen naar zijn nieuwe job, maar wat een wereld van verschil. Van rookworst en wasmiddel naar de verregende romantiek van wat ooit ’s werelds grootste haven was. Koppelt daadkracht aan beminnelijkheid. Is al voor de vijfde achtereenvolgende keer juryvoorzitter van de verkiezing Communicatieman/vrouw van het Jaar en alleen al om die reden zeer invloedrijk. Loodste een patstelling rond de verkiezing dit jaar kundig naar een oplossing, al deed hij daar in de media iets te geheimzinnig over.
14. JOHAN VAN DER ZANDEN (-)
Van de drie grootste banken lijkt ING het best op de weg terug. Waar ABN Amro ten onder gaat aan haar spreekwoordelijke arrogantie, good old Rabobank steeds verder verstrikt raakt in haar eigen identiteit, zeilt ING redelijk langs de klippen van de reputatieravage. Komt dit door ING’s communicatiedirecteur? Wie zal het zeggen? Zoals de storm over haperende geldautomaten en de diefstal van klantgegevens door inmiddels vertrokken marketingdirecteuren langs Johan en zijn team heen lijkt te glijden, zo ebde ook de verontwaardiging over ING-bonussen onlangs snel weer weg. De reden? Our wild guess is dat Johan een baas heeft die wél naar hem luistert. Klein minpuntje: kondigde anderhalf jaar geleden aan ‘meer disruptive’ te willen worden. Daar hebben wij nog weinig van gemerkt. Of Johan moet op bovengemelde reputatiedingetjes doelen.
15. JOS GOVAART (17)
Gisteren nog het symbool van de nieuwe sociale pr generatie, inmiddels toegetreden tot het pr-establishment. Bouwer van het eerste echte, levensbestendige social pr-bureau. Ging onlangs de samenwerking aan met een cool Amerikaans bureau en bleef daarmee zijn collega-bureaus opnieuw twee stappen voor. Hardnekkig liefhebber van Amerikaanse social pr-goeroes met vooruitziende teksten, waar niemand in de Nederlandse vertaling een touw aan kan knopen. Beter gebekt op sociale media dan IRL. Gaat niet voor snelle groei, eerder voor de evenwichtige uitbreiding. Vindt dat alles op internet gratis gedeeld moet worden en vergeet dat journalisten hard op zoek zijn naar manieren om hun brood te verdienen. Liefhebber van verse garnalenkroketten die tot zijn verdriet in de hoofdstad veel beter smaken dan in zijn eigen Rotterdam.
16. ILSE VAN RAVENSTEIN (-)
Waar waren Huib Koeleman en Eric Reijnders? We hebben ze niet gezien in 2014. De een verscholen achter de frele schouders, de ander onder de rokken van Ilse ‘Involve’ van Ravenstein. Ilse is ’s lands enige interne communicatiekundige die op basis van pure wilskracht – sommigen noemen het een lichte vorm van drammerigheid –, ongebreidelde energie en zeer brede ervaring, een deksels groot en goed bureau uit de grond stampte én bij nacht en ontij het vak propageert. Gleed even bijna uit over een Engels avontuur, maar keerde tijdig op haar schreden terug. Wist het afgelopen jaar ondanks een ernstige ziekte toch overal en nergens aanwezig te zijn. Is in haar uppie het levende bewijs dat interne communicatie geen vak voor saaie mensen is. Hulde.
17. JAN DRIESSEN (7)
Nee, we gaan het niet over Jans veelbesproken karakter hebben. Van Jan houd je of niet, zo zijn de meningen in het vak nu eenmaal verdeeld. Moest niet weg bij Aegon, maar – hoe zeggen we dat – vertrok met instemming van zijn baas. Maakte vervolgens van zijn midlifecrisis een pr-bureau en zag het tot zijn genoegen snel groeien. Die groeispurt houdt hem even uit de arena, maar straks, als de boel op orde is, er weer nieuwe medewerkers zijn aangesteld die het eenvoudige handwerk doen, dan vindt Jan zijn spreekbuis en zijn toeter weer en zullen we van hem gaan horen als nooit tevoren. Wij kunnen niet wachten!
18. WOUTER GLASER (-)
Stond Wouter Glaser in de lijst van vorig jaar? En waarom dan niet? Jongste bediende op deze lijst, maar dat is tegenwoordig alleen maar een voordeel. Ging het om ambitie, dan stond Wouter op één. Wij hebben Wouter meegemaakt op een prijzenfestival waar hij geen prijs kreeg en dat viel voor de duvel niet mee. Valt journalisten voortdurend lastig met behaalde successen, maar die mogen er ook zijn. Snapt beter dan wie ook hoe social in combinatie met earned en paid en viral en shared door owned... eh, enfin. Scoort millimeters alsof het clicks zijn en andersom.
19. CHARLES HUIJSKENS (-)
Pietje Bell op leeftijd. Houdt van relletjes en klanten met een vlekje. Want dat betekent maar één ding: kassa! Dit tot weerzin van de politiek correcte communicatiegoegemeente. Weet hoe journalisten denken, want is een van de weinigen in het vak die het vaste mantra – ik ben vroeger ook journalist geweest – echt waar kan maken. Sterker: Charles heeft nog steeds spijt dat hij niet meer dagelijks naar de krant mag. Zag zijn droom, een groot pr-bureau aan een chique Amsterdamse kade, in rook opgaan. Trapte in de val waar bureaudirecties al vaker in trapten: een hoge vierkantemeterprijs. Lijkt op de weg terug, is in ieder geval immer goed gemutst.
20. MARYSE DUCHEINE (-)
Als Maryse een man was, dan heette ze zeker geen Charles. Vrouwelijk tegenbeeld van bovengenoemde. Gedegen strateeg van het zeer serieuze soort. Waar de een graag aan belletjes trekt, nuanceert de ander. Doordacht is het juiste woord. Kent iedereen die ertoe doet, vooral in de wilde wereld van de (semi-)overheid. Van adviseur op maat inmiddels over op een vaste baan: communicatiebaas van Den Haag. Regeert met strakke hand en dito blik. Dus aan wie vraagt Jozias van Aartsen voortaan of hij asjeblieft met vakantie mag?
21. FRANK PETERS (18)
Niet iedereen is gecharmeerd van Frank en wij begrijpen maar niet waarom. ‘Maakt boeken over crisiscommunicatie en zet op de cover dat het over reputatie gaat’, aldus een vakgenoot. Bah wat vilein. Deed wat ex-collega Ferdinand Helmann maar niet voor elkaar krijgt en verliet na een mensenleven Porter Novelli. Betrok een vesting in Naarden en startte een bureau met een naam als een vervoersmaatschappij in Midden-Limburg. Fuseerde dit jaar met een ander zwaargewicht uit het vak (Eric Heres) en gaat samen met hem mooie dingen maken. Blijft, anders dan andere zelfstarters – zie Jan Driessen – ons verblijden met zijn inzichten over crisisco... pardon, reputatiemanagement.
22. FRANK VAN OOIJEN (-)
Grote onbekende, toch al jarenlang een voorbeeld voor velen. Doet communicatie en mvo bij een van Nederlands grootste ondernemingen in de drankensector. Of is melk geen drank? Voor één keer zetten wij Frank in de top-25. Omdat hij regelmatig terugkeert in de lijstjes. Niet omdat wij veel in hem zien. Pardon... veel ván hem zien. Dus heer Van Ooijen, laat dit een aanmoediging zijn.
23. MARNIX GEUS (25)
Golden boy van de bureauwereld. Voorbeeld voor veel ervarener bureaudirecteuren die na 30 jaar sappelen nog steeds op de helft van Marnix’ jaloersmakend aantal fte’s zitten. Maar ja. Soms gaan carrières te snel. Zo snel dat je er brandblaren op je ziel van krijgt. Deed gelukkig tijdig een stapje opzij. Legde de directie in handen van een ervaren, gedegen, maar – mogen we dat zeggen? – net iets minder sprankelende oldtimer. Benieuwd of deze Frits H. Het PR Bureau verder aan kan slingeren.
24. IVAR NIJHUIS (-)
Moeilijk te zeggen wat de bijdrage van Ivar – Nuclear Summit – Nijhuis nu helemaal precies is geweest. Maar feit is dat die top met Obama en nog 26 wereldleiders in Den Haag over eh... een geweldig succes was. Nederland was even het centrum van de wereld. Op de communicatie rond de Summit viel werkelijk niets af te dingen en Ivar was de communicatiegeneraal. Dus. Zonder dat de concurrentie ook maar een beetje in de buurt kwam, verkozen tot Communicatiemanager van het Jaar. Verdedigde zijn titel met verve tijdens de verkiezing die geen verkiezing was in het Rijksmuseum – u weet wel waar onze nummer twee van de lijst de scepter zwaait. Als hij goed op Marjolijn let, gaan we gaan nog veel van Ivar horen. Of niet, dat zou ook zomaar kunnen.
25 TIBOR VAN BEKKUM (24)
Is Tibor ooit kwaad te krijgen, vroegen wij ons af. Geboren consultant. Maar wel een met inhoud. Maak hem ’s nachts wakker en hij roept: ‘bij identiteitsvraagstukken draait het om het creëren van een gedeeld handelingsperspectief dat gefocust is op waardecreatie’. Schreef hier een boek over en won er een prijs mee. Moet voor volgend jaar wel op zoek naar een andere groef.
Verdwenen uit de lijst van 2014:
● Renate Verloop en Marije van den Bergh, nog steeds goed bezig hoor, maar niet meer met #dncp. Weder oprichten en u staat weer in de lijst.
● Henk Brons. Werd iets hogers bij de overheid en verliet de voorlichting. Zijn vervanger Stephan Schrover heeft een veelbelovender profiel. Wij verwachten veel.
● Jack de Vries. Waar is Jack? Werd onterecht een beetje boos op ons over de zaak Camiel en twitterde hierover. Dan zijn we genadeloos. Werd ook door niemand genomineerd.
● Huib Koeleman, Erik Reijnders. Geen boek, geen notering. Het leven is hard.
● Roos van Vught. Gaat vast wel weer komen. Is nu druk bezig een bedrijf op te richten.
● Sjoerd van der Wouw. Wakker Dier wordt wat slaapverwekkend. Tijd voor nieuw elan.
● Alex Sheerazi. Graaft lekker door, maar laat te weinig horen. Hup Alex.
● Alex Klusman. Is al lang binnen, volgens Quotenet. Links lullen, rechts vullen. Foei! De straat op. Actie, actie!
● Bart Maussen. Deed pr voor Polare, ging daar bijna aan onderdoor. Komt wel weer terug.
● John McLaren. Helaas uit de picture nu zijn vaste pr-man Tim van der Zande wegkwijnt bij Ahold.
● André Manning, was het hele jaar uit het zicht vanwege drukke agenda bij Booking.com. Mooi merk, komt zeker terug.
Deze PR Parade 2015 verschijnt ook in Communicatie Magazine april 2015.
