Asotheek

Op 27 maart van dit jaar roept Britse gezondheidsautoriteit MHRA insuline-injectienaalden van het merk Novofine terug. Er is een partij vervalste naalden in roulatie gekomen. Het probleem is ontdekt door fabrikant Novo Nordisk, in reactie op klachten van gebruikers. De vervalste naalden zitten in een vervalst doosje, dat opvalt omdat de gebruikelijke barcode ontbreekt. De naalden zijn van inferieure kwaliteit, wat pijnlijke plekken kan veroorzaken en een potentiëel risico van verschrikkelijke besmettingen met zich mee brengt.

Medio mei blijkt het probleem niet tot Engeland beperkt, als ook bij de Nederlandse vestiging van Novo Nordisk klachten binnen komen. Daar was de Britse vervalsing bekend. De fabrikant brengt meteen de Inspectie voor de Gezondheidszorg op de hoogte. Die wacht echter tot 20 juni voordat er een openbare waarschuwing uitgebracht wordt. Wellicht heeft de IGZ eerst de oorzaak van het probleem proberen te achterhalen. Want al snel werd duidelijk dat de vervalste naalden verkocht zijn door Mediq, de nieuwe naam waarmee de voormalige apothekersgroothandel OPG actief is in detailhandel.

Mediq zou reeds in maart op de hoogte zijn geweest van het probleem, omdat toen al klachten over de naalden doorgegeven werden. Het bedrijf heeft echter verzuimd de inspectie in te schakelen of te overleggen met de leverancier. Wel zouden individuele klanten van Mediq Direct benaderd zijn. Mediq had reden voor deze stiekeme terugroepactie, want de naalden waren niet ingekocht bij de officiële distributeur. Leverancier was de Westerpark Farma Group, volgens de groothandel een gerespecteerd bedrijf.

Boze patiënten denken daar anders over. Die ontdekten al snel dat WFG een schimmig eenmanszaakje is, gespecialiseerd in parallelimport en grootschalige handel in medicijnen, instrumenten, wasmiddelen, maandverband en zelfs babyvoeding van onduidelijke herkomst. Dezelfde ondernemer is tevens actief onder de naam Pan African Import Organization. Mediq had kunnen weten dat het geen zuivere handel was, omdat er talloze verschillen zijn met het originele product en er barcodes op de verpakking ontbraken. Westerpark Farma Group heeft naar schatting twee miljoen vervalste naalden in roulatie gebracht: 1,2 miljoen in Polen, 0,5 miljoen in Engeland en 0,2 miljoen in Nederland.

De IGZ bekijkt nu mogelijkheden om de importeur te vervolgen, maar wat gebeurt er met Mediq? Deze onderneming wijst alle aansprakelijkheid af. In de eerste persverklaring stelt Mediq dat de verantwoordelijkheid bij de importeur ligt. De betrokken directeur stelt zelfs in het persbericht: "Wij hebben dit nog nooit meegemaakt." Daar hangt echter een luchtje van criminele nalatigheid aan, want het probleem van counterfeits is in het wereldje van medicijnen en farmaceutica alleszins bekend. Sterker nog: Mediq heeft willens en wetens producten ingekocht van onbekende afkomst, waarbij met een paar simpele checks vastgesteld had kunnen worden dat het vervalsingen waren.

Dit incident bij Mediq is extra pijnlijk, want de onderneming is pas sinds april actief onder deze nieuwe naam. Die is dus direct besmet. En het is geen klein bedrijf: Mediq heeft een marktaandeel van 25% in de groothandel en 14% in de detailhandel. De valse naald-case demonstreert dat het bedrijf bereid is voor een paar grijpstuivers risco's te nemen met de gezondheid van zijn klanten, dat het bedrijf geen goed zicht heeft op zijn aanvoerketen en dat het problemen probeert te verhullen door zelf de vuiltjes weg te poetsen. Toen er vervalste cd's bij Free Record Shop aangetroffen werden, is de opsporingsdienst FIOD-ECD ingeschakeld. Het wordt interessant wanneer onderzoekers de boeken van Westerpark Farma Group openslaan en ontdekken wat er nog meer verhandeld is. Maar gaan de rechercheurs ook bij Mediq langs?