Waarom reframen we het Haagse lekken niet tot participatie?

Het nieuwe kabinet gaat blijkbaar over lekken, want dat woord overheerst in de persconferentie van het regeerakkoord. Zalm zegt zelfs in zijn inleiding dat de ethische concepttekst (een van de eerste stukken die lekte) niet bewust gelekt is. Ja ja… Dus we hebben een lekker vet controversieel onderwerp en iemand laat dat slingeren in de trein? Dat geloof je zelf toch niet. Voer voor een eindejaarsconference dit.

Verwerpelijk, schijnt

Lekken schijnt verwerpelijk te zijn, als ik de tone of voice moet horen in de persconferentie vandaag. Maar we doen het allemaal en we hebben ervan gesmuld de afgelopen weken. Dus het is een beetje als roken of drinken. Moeten we nu een app gaan ontwikkelen voor de lekkende Haagse woordvoerder? Het klinkt zelfs goor, de lekkende woordvoerder…. Tenminste wel als je een beelddenker bent zoals ik. Doe nou niet alsof het zo slecht is; lekken is heel effectief want het garandeert je media-aandacht en die is lastig los te krijgen in deze tijden van overspannen redacties met veel te veel content om uit te putten.

Wandelgangen

De Kamer wil graag grote besluiten als eerste en direct horen van een bewindspersoon. Een Haagse ongeschreven regel. Tegelijkertijd zal een gemiddeld Kamerlid niet schuwen om van tevoren bekend te maken, via welk platform dan ook, wat hun positie is waardoor het debat al een bepaalde kant op dreigt te gaan. Lekken is dan voor een bewindspersoon heel effectief, want daarmee kun je van tevoren al wat (bij)sturen in de tendens en teneur. Bovendien moeten we niet doen alsof de politieke discussie in de Kamer plaatsvindt; het gros van de échte gesprekken vindt plaats in wandelgangen, talkshows, opinieartikelen, tweets en fora. Juist dankzij al die leaks.

Proefballon

Traditiegetrouw lekken de Prinsjesdagonderwerpen, al dan niet in proefballonvorm. Slim, want je kunt hiermee een heel groot complex verhaal, zoals een regeerakkoord, met vele verschillende onderwerpen, stapsgewijs bekendmaken en daarmee het nieuws dagenlang domineren. Dus waarom niet deze stukken? Het heeft niets meer met inhoud te maken, maar alles met een wedstrijd. Spelletje ‘Wie heeft hem het eerst’. En ik wil niet weten wat het wisselgeld is. Want essentieel is… ik lek jou een paar pagina’s, maar jij geeft mij wel podium. En dit nieuwe kabinet laat zien dat als er één schaap over de lekkende dam is, de rest volgt (of het nou mag van Zalm of niet).

Interactie

Laten we het eens reframen: is de wens om te lekken niet eigenlijk een wens voor participatie? Als je, zoals een van de vorige kabinetten nastreefde, een participatiesamenleving vraagt, kun je hem krijgen ook. Participatie en interactie, weten wij vanuit de communicatie, gaan twee kanten op; dus áls ik mee mag praten doe ik dat gevraagd én ongevraagd. Op het moment dat ik wat wil. Dus als jij over hele belangrijke zaken aan het praten bent, waarom zou ik daar dan niet over mee mogen praten?

Live-cam

Misschien moeten we gewoon eens overwegen om een live-cam op de onderhandelingen te zetten met een live-feed voor reacties en dan kijken wat er gebeurt. Dan lekt er niets, en ben je als overheid opener dan ooit. En dan hoort iedereen het als eerste; Kamerlid of niet.

FOTO: ANP