Als kind heb ik lang gedacht dat Elvis Presley ‘You’re the Devil in the Sky’ zong, en zo heb ik dat lied ook jarenlang meegezongen. Het is een van de weinige dingen die ik gemeen heb met mijn vriendin. Sinds we dat van elkaar weten verbasteren we alles in het Engels waar ‘In disguise’ in voorkomt tot ‘In the Sky’. Een soort lopende grap waar onze kinderen altijd enorm met hun ogen van gaan rollen.
Toen we vorige week de Jinek-uitzending bekeken waarin Famke Louise haar steun aan het #ikdoenietmeermee-ding probeerde uit te leggen en ze erachter kwam dat ergens even over nadenken toch best handig is, mompelden we dan ook tegen elkaar: ‘Blessing in the sky’. Met vijanden als Famke heb je geen vrienden nodig.
Rein Jan Renes, de alerte gedragswetenschapper die gedurende de coronacrisis is gestationeerd bij het RIVM, verwoordde dat op Twitter net even wat academischer: ‘Een betere campagne vóór coronamaatregelen kan je vanuit de ‘inoculatie’-theorie eigenlijk niet wensen’, schreef hij. ‘De theorie stelt dat een onzinnige boodschap als een soort vaccin weerstand triggert en daardoor tot sterkere pro-maatregelen en overtuigingen leidt.’
In je ellenboog hoesten, tenzij je gebarentolkt
Die inoculatie-theorie of resistentietheorie is, hoe kan het ook anders, afkomstig uit de medische wereld. Waar een vaccin met een kleine dosis het gehele immuunsysteem in stelling brengt, is er een zelfde mechanisme in de psychologie. Met een zwakke aanval op bepaald gedrag, zullen mensen dit juist gaan verdedigen en dus lekker wel vertonen.
Ofwel: na een beetje Famke Louise willen we weer allemaal op 1,5 meter van elkaar blijven of in onze ellenboog hoesten, als we tenminste net niet aan het gebarentolken zijn.
Dat was niet het enige waar we influencer Famke dankbaar voor mogen zijn, want de actie #ikdoenietmeermee mag na haar optreden zijn doodgeslagen, het heeft wel een gesprek op gang gebracht over de communicatie rond coronamaatregelen.
De heilige Diederik Gommers keert tegenstanders natuurlijk direct zijn andere wang toe en wilde in gesprek met de Famkes van deze wereld. De zangeres had hem een les geleerd, liet hij later weten. Mensen moet je niet bang maken, je moet ze ‘méér vertellen wat er aan de hand is, uitleggen hoe we ervoor staan, want alleen zo krijg je de mensen mee’.
'Neem ons mee in dilemma's'
Uit de hoek van crisiscommunicatie hield Marco Zannoni van veiligheidsinstituut COT hetzelfde pleidooi in een twitterdraadje. ‘Neem ons mee in dilemma’s/onzekerheden. Geef nieuwste inzichten in risico's. Schets wat er achter de schermen gebeurt: onderzoeken, doordenken, maatregelen, veel contact met andere landen, inzet gedragsdeskundigen.’
Dat moet volgens hem onder meer tot uiting komen tijdens persconferenties. Het grotere verhaal vertellen in eenvoudige taal en ingaan op alledaagse vragen die mensen bezighouden.
Daarvan was gisteren veel terug te zien, maar zeker niet alles. In de persconferentie - een dag vervroegd, op zichzelf al een boodschap van urgentie - schetsten Rutte en Hugo de Jonge met een toon van begrip de nieuwe maatregelen en hun context. Voordat Rutte de keuzes bekendmaakte, liet hij eerst De Jonge de achtergrond toelichten. ‘We vinden het meer dan ooit belangrijk dat u begrijpt waarom we doen wat we doen’, zei de premier.
Het virus doet het beter
De Jonge deed dat met de van hem bekende beeldspraak over mammoettankers bijsturen en het virus voorblijven of de pas afsnijden, en met een bekende boodschap. Het ging over het reproductiecijfers en exponentiële groei, over het gedrag van ons allen dat doorslaggevend is, maar nu nog onvoldoende resultaat oplevert: ‘We doen allemaal ons best, maar het virus doet het beter’.
Er werd méér uitgelegd in de persconferentie, misschien beter ook, maar het ging gewoon om dezelfde boodschap. De critici werden in die zin genegeerd. Waarom mondkapjes er nu toch schoorvoetend komen en eerst niet, hoe het nou precies zit met het testen, waarom niet voor een strategie van containment wordt gekozen? Allemaal dilemma’s die niet werden gedeeld. De echte afwegingen en keuzes bleven daardoor hangen. In the sky, uiteraard.
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!