Het eerste stukje waar ik ooit voor betaald kreeg was een recensie van 300 woorden over de videoclip van hiphopact Fatman Scoop. Het werd online gepubliceerd, op spunk.nl, een magazine voor en door jongeren. Meteen wist ik of lezers er iets aan vonden: een paar minuten na publicatie stonden er al reacties onder.
Bij Spunk was het de sport om met je stukken in de lijstjes met meest gelezen en meeste reacties te komen. Haalde je die vaak dan steeg je ster in de redactie.
Sommige lezers schreven reacties die langer waren dan mijn columns. Dit was nog voor de doorbraak van blogs of sociale media. Comments achterlaten bij online artikelen van goedbezochte sites was dé manier om je mening te spuien en nog gelezen te worden ook.
Die feedback was verslavend. Doordat ik de gevoeligheden van mijn reageerders leerde kennen en ze me bleven wijzen op mijn zwakste zinnen, ging ik er beter van schrijven. Voor die leerschool ben ik ze nog altijd dankbaar. In die tijd vertelde een NRC-journalist me dat hij nooit reacties kreeg op z’n stukken, op een enkele brief na.
Dat was de vloek en de zegen van printmedia: je wist niet zeker of je gelezen werd. Daardoor konden hun journalisten blijven schrijven zoals ze gewend waren. Het was gissen naar de voorkeuren van de lezer. Data als kliks of kijkcijfers waren niet voorhanden en dat vonden de meeste schrijvers wel prima. Maar was hun werk beter door het ontbreken van zulke informatie?
Online media zijn vanaf het begin georganiseerd als populariteitsstrijd. Media als The Huffington Post, Buzzfeed en Upworthy optimaliseren titels en onderwerpen om zoveel mogelijk kliks te krijgen. Zakensite Forbes.com beloont z’n freelancers zelfs op basis van hun lezersaantallen.
Nu is er het Nederlandse Blendle, dat je losse artikelen uit verschillende kranten en tijdschriften laat kopen om te lezen op een scherm. Eindelijk komen printjournalisten erachter welke stukken scoren. Blendle betekent dat een ingedutte sector zich eindelijk bij de digitale realiteit aansluit.
Voor de Volkskrant was het wel even schrikken: een stuk uit eigen kolommen over schaamhaarmode werd op Blendle het meest verkocht.
