Het is één van de paradoxen van deze tijd. Terwijl de werkgelegenheid piekt en aan de hoogconjunctuur geen einde lijkt te komen, bereikt het vertrouwen in de overheid, bedrijfsleven, media en NGO’s een historisch dieptepunt. Dat blijkt uit de jaarlijkse Trust Barometer die pr- en marketingbedrijf Edelman vlak voor aanvang van het World Economic Forum in Davos heeft gepubliceerd.
Dreigende economische neergang
De Trust Barometer, uitgevoerd in 28 landen onder 33.000 respondenten, is zeer divers en een vat vol tegenstrijdigheden. Het gaat economisch goed maar men maakt zich zorgen over de toenemende ongelijkheid. Het doorgeslagen kapitalisme wordt gevreesd maar tegelijk verwachten veel mensen dat het bedrijfsleven de grote kwesties van deze tijd oplost.
Onzekerheid rond werk is een belangrijke drijver van het afnemende vertrouwen. Mensen zijn bang om hun baan kwijt te raken. Ze zijn bang voor automatisering en ze zijn bang voor immigranten die hun baan voor hun neus wegkapen. Ook dreigende economische neergang scoort hoog in de Trust Barometer.
Fake news en informatiebubbels
Niet iedereen reageert hetzelfde op een tumultueuze wereld. Volgens Olivia Heerenveen van Edelman valt op dat er een steeds grotere vertrouwenskloof ontstaat tussen wat de barometer het ‘goed geïnformeerde’ en het ‘algemene’ publiek noemt.
De eerste groep bestaat uit mensen die hoog opgeleid zijn, een zekere welstand hebben, het nieuws volgen en toegang hebben tot kennis en informatie. Zij beoordelen de betrouwbaarheid en competentie van de overheid en het bedrijfsleven veel positiever dan het algemene publiek dat getroffen wordt door tijdelijk werk, fake news en informatiebubbels. Dat is volgens Heerenveen niet nieuw maar wel verontrustend. ‘Het is heel opmerkelijk dat het vertrouwen steeds minder wordt. De kloof wordt groter. Het is belangrijk om de overeenkomsten en verschillen te begrijpen tussen deze twee doelgroepen voor je campagnes, merk en organisatie.’
Echte mensen
Vooral de overheid heeft te kampen met een vertrouwenscrisis. De overheid wordt niet in staat geacht om problemen als baanonzekerheid, herscholing en dolgedraaid kapitalisme snel bij te sturen. Heerenveen: ‘Het lijkt erop dat de overheid het momentum kwijt is. Veranderingen duren te lang, het gaat te traag.’
De burger richt nu het vizier op de bedrijven. Daar zit het geld, ideeën en slagkracht. Zij kunnen met NGO’s gaan samenwerken. Heerenveen: ‘De leiders van nu zijn mensen met een visie en doel om sociale thema’s aan te pakken. Dit soort leiderschap zie je bijvoorbeeld bij Feike Sijbesma, Satya Nadella en Dan Schulman. Niet alleen een mooi verhaal, maar uitgevoerd onder leiding van mensen die de mogelijkheid hebben verandering te brengen en dat ook daadwerkelijk doen. Focus op alleen aandeelhouders en eigen gewin kan niet meer, als je als leider serieus genomen wilt worden. De purpose van een bedrijf moet veel meer naar voren komen.’
Alarmerend
Door de opkomst van social media, fake news en mensen die opgesloten raken in informatiebubbels staat ook het vertrouwen in de media onder druk, aldus Heerenveen. De barometer is volgens haar reflectief en laat vooral zien waar we nu staan. Wat hoe dan ook alarmerend is, is dat de well informed nu uitstijgt boven de massa. ‘Het is belangrijk dat we ons realiseren dat er een ontkoppeling ontstaat tussen die twee groepen. De kloof en de perceptie wordt steeds groter.’
Veel maatschappelijke problemen
Nederland zit wereldwijd in de middenmoot, waarbij we zien dat de opkomende Oosterse markten een hoog vertrouwen hebben en de landen met veel maatschappelijke problemen, bijvoorbeeld de UK, Rusland, Zuid-Afrika en onder andere Japan kunnen echt van wantrouwen spreken.
Over enkele weken volgt een analyse van de Nederlandse onderzoeksresultaten. 'Dan kunnen we meer inzicht geven in hoe we er in Nederland voorstaan', zegt Heerenveen.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!