Nederland in leiderschapscrisis

Dat blijkt uit de dertiende Trust Barometer 2013, een jaarlijks wereldwijd onderzoek van Edelman PR.

De Edelman Trust Barometer toont al een paar jaar op rij aan dat ceo's (slechts 26 procent vertrouwensscore onder opinieleiders) en ministers steeds minder worden vertrouwd. Die tendens is er wereldwijd, maar nergens is de kloof zo groot als in Nederland.

Overheid
In 2011 was het vertrouwen in de overheid sterk gedaald onder opinieleiders in Nederland (14 procentpunten van 75 tot 61 procent) evenals in andere ontwikkelde landen (gemiddeld 9 procentpunten). Waar in de ontwikkelde markten de overheid in het afgelopen jaar in staat is geweest om het vertrouwen te herstellen (gemiddelde stijging van 13 procentpunten), is in Nederland het vertrouwen in de overheid echter blijven steken op 62 procent.

Bedrijfsleven
2012 stond wereldwijd in het teken van voorzichtig herstel van vertrouwen in het bedrijfsleven. In Nederland ging het vertrouwen in het bedrijfsleven juist de andere kant op. Het daalde (onder opinieleiders) met 4 procentpunten van 65 tot 61 procent, waardoor het niet langer de leidende positie in Nederland inneemt.
Hetzelfde geldt voor het vertrouwen in alle elf bedrijfssectoren die door Edelman zijn onderzocht; sinds 2009 zet in Nederland een dalende lijn van vertrouwen zich voort binnen alle sectoren.

Media en ngo's
De minst vertrouwde instellingen zijn ngo's en media met een vertrouwensscore van 57 procent onder opinieleiders. Terwijl in de meeste landen het vertrouwen in deze twee ‘waakhondinstellingen’ of groeide of stabiel bleef, stagneerde in Nederland het vertrouwen in ngo's (vorig jaar vertoonde het vertrouwen in ngo’s een daling van 13 procentpunten) en daalde het vertrouwen in media met 4 procentpunten.

Wie vertrouwen we wel: onszelf!
Reguliere werknemers en 'mensen als ikzelf’ genieten steeds meer vertrouwen. We vinden gewone mensen als onszelf twee keer geloofwaardiger dan de leiders in het bedrijfsleven en de overheid
Ook het mkb staat er goed in Nederland. Opinieleiders gaven een vertrouwensscore van 80 procent aan het mkb in tegenstelling tot 59 procent aan grote bedrijven. Dit was vergelijkbaar in andere ontwikkelde landen.
Daarnaast kijkt men binnen en buiten Nederland positief aan tegen bedrijven met het hoofdkantoor in Nederland. Bij de Nederlandse respondenten scoorden bedrijven van eigen bodem en die met een Duits hoofdkantoor het hoogst. Wereldwijd staan bedrijven met een hoofdkantoor in Nederland in de top 25 procent, met Canada en Duitsland aan kop.

Ingrediënten voor het bouwen van vertrouwen
De Trust Barometer verkent ook gedrag dat het vertrouwen beïnvloedt. Betrokkenheid (het juist behandelen van werknemers en het luisteren naar feedback van klanten), integriteit (transparante en open bedrijfsvoering) en maatschappelijke verantwoordelijkheid (een positieve bijdrage leveren aan de gemeenschap) wegen zwaarder dan de financiële prestaties of innovaties. Dit in tegenstelling tot 2008, toen deze operationele gedragingen nog de basis vormden voor een sterke reputatie.