‘Ik heb het idee dat ik de echte Harold nog niet heb gezien…’

De onervaren afdelingschef voert een functioneringsgesprek met zijn ondergeschikte Harold. Het gesprek verloopt stroefjes, want Harold is weinig mededeelzaam. Wat nu? De chef besluit een lange stilte te laten vallen terwijl hij Harold zo geïnteresseerd mogelijk aankijkt. Dan stelt hij hem; de vraag der vragen: ‘wie is Harold nu echt?’

Masker

Verschrikkelijk. Minstens net zo erg is de opmerking ‘ik heb het idee dat ik de echte Harold nog niet heb gezien.’ Of wat te denken van: ‘wie is nu echte Harold die schuil gaat achter dat masker?’

Deze vragen hebben een paar zaken gemeen:

1. De suggestie wordt gewekt dat Harold bewust een masker voor houdt. Hij schermt zijn persoonlijkheid af, wenst zijn ware aard niet te tonen. Alsof hij door een sluier omhuld wordt.

2. De chef spreekt Harold aan in de derde persoon. Alsof de werknemer die tegenover hem zit, zich letterlijk en figuurlijk op grote afstand bevindt. Welke diepte heeft het ‘eigen’ naamwoord?

3. De gestelde vraag is min of meer retorisch bedoeld. De chef verwacht geen direct antwoord. Hij probeert Harold slechts te ontregelen.

4. De chef hoopt Harold zo te confronteren en op achterstand te zetten, overrompeld als hij zal zijn door die in de derde persoon gestelde vraag. Wellicht zal Harold zelfs schaamte voelen. Immers, hij voldoet blijkbaar niet aan het common sense-idee dat een ieder authentiek en transparant moet zijn.

Amateurspychologie

Mijn advies aan Harold: ga niet onnodig nadenken over wat je chef met zijn opmerking in de derde persoon bedoelt. Zo zet je hem op voorsprong. Beter is het om met behulp van overdrijving te reageren op deze achterhaalde amateurpsychologie: ‘Ik heb achter dit masker ook nog een luxaflex, gordijnen en een rolluik hangen. Dure aangelegenheid  hoor, want die krijg je niet zomaar cadeau.’ En daarna een stilte laten vallen.

Zo, de bal is weer terug bij de chef: hij zal met een betere vraag op de proppen moeten komen.