Minister wil maatregelen tegen alcoholgebruik jongeren, de branche steigert

In zijn speech nam de minister een voorschot op een reeks van maatregelen tegen het gebruik van alcohol door jongeren.

De Tweede Kamer liet echter onmiddellijk weten dat het de leeftijd voor de aanschaf van drank niet wil optrekken naar 18 jaar. Ook andere voorstellen van minister Hoogervorst van Volksgezondheid om het drankgebruik onder jongeren te beperken, worden door een Kamermeerderheid als ‘te betuttelend’ terzijde geschoven.
De politieke partijen delen de zorg van Hoogervorst over het soms excessieve drink-gedrag van jongeren, maar verwachten geen heil van meer en strengere regels. Volgens CDA, VVD, PvdA en D66 zijn gesprekken tussen deskundigen, scholieren en hun ouders over de gevaren van alcohol effectiever.

Hoogervorst stuurt binnenkort een voorstel naar de Kamer om de minimumleeftijd waarop drank mag worden gekocht te verhogen van 16 naar 18 jaar. Jongeren die proberen deze leeftijdsgrens te ontduiken, moeten een boete krijgen. Verder zouden supermarkten geen alcoholische mixdrankjes zoals breezers meer mogen verkopen.

VVD-Kamerlid Schippers noemt het zorgelijk dat ‘steeds meer 12- en 13-jarigen zich met steeds grotere hoeveelheden drank laten vollopen’. Maar een verbod op de verkoop van drank tot 18 jaar acht zij overdreven. ‘Laten we eerst de leeftijdsgrens van 16 jaar maar eens handhaven voordat we met nieuwe, betuttelende maatregelen komen.’ CDA, D66, PvdA, GroenLinks en SP delen die mening.

Een boete voor de jongere die illegaal drank koopt, acht de VVD wel op zijn plaats. CDA-Kamerlid Buijs wil boetes niet uitsluiten, maar noemt die maatregel, net als D66 en PvdA, voorbarig.

Een Kamermeerderheid ziet meer in ‘preventieconsulenten’. Die moeten op scholen en buurthuizen jongeren en hun ouders op de gevaren van alcohol, drugs en overge-wicht wijzen. Hoogervorst houdt dit plan tot nog toe af vanwege de kosten (50 miljoen euro per jaar).

Een jaar geleden probeerde Hoogervorst reeds via een accijnsverhoging de verkoop van bier en breezers te ontmoedigen. Maar in de Kamer legde hij het af tegen een sterke dranklobby, die goede connecties heeft met het CDA en de VVD. Te betuttelend, oordeelde een meerderheid in de Kamer.

Hoogervorst vindt ook dat ouders een grotere rol moeten spelen in het beperken van het alcoholgebruik van hun kinderen. Maar veel praten over alcohol heeft juist een averechts effect.

Ouders die veel met hun kinderen praten over alcohol, werken het drankgebruik van pubers in de hand, blijkt uit nog lopend onderzoek.
Haske van der Vorst, psycholoog aan de Radboud Universiteit, presenteerde op het congres de eerste resultaten van het onderzoek ’Zo vader, zo zoon’, onder ruim 400 gezinnen die zij drie jaar lang volgt.
Elk gezin bestaat uit vader, moeder en twee kinderen tussen de 13 en 16. Van der Vorst bestudeert met name de rol van de ouders in het alcoholgebruik van opgroeiende kinderen. Een van de uitkomsten is dat ouders vaak helemaal niet weten hoeveel hun kinderen drinken.
‘Terwijl dat zo belangrijk is: alleen als ouders weten of hun kinderen drinken, kunnen zij daar accuraat mee omgaan.’

Maar wat is accuraat? Toezicht werkt, zegt Van der Vorst: hoe meer toezicht, hoe minder de jongeren drinken. Regels werken ook: hoe strenger de regels over alcoholgebruik, hoe minder jongeren drinken. Maar regels hebben alleen een preventieve werking als die worden vastgesteld vóór de kinderen drinken.

Boos reageren op dronkenschap, straffen of negeren heeft geen enkele invloed. Opmerkelijk is dat hoe vaker ouders, met name moeders, over alcoholgebruik praten met hun kinderen, hoe meer die gaan drinken.
En hoe meer ouders, met name vaders, zelf drinken, hoe meer hun kinderen drinken. Het devies lijkt dus: geef het goede voorbeeld, en maak er verder geen woorden aan vuil.

Drankwinkels en horeca zien uiteraard ook niets in het plan van minister Hooger-vorst. Hoewel ze het prima vinden dat supermarkten hun recht op de verkoop van breezers zouden vinden.

Drankwinkels en de horeca klagen al tijden dat nu alleen verkopers bestraft worden als ze zich niet houden aan de leeftijdsgrenzen. Met de boetes voor te jonge drinkers krijgt Hoogervorst bij hen de handen dus wel op elkaar. Minder enthousiast zijn de drankuitbaters over de verhoging van de leeftijdsgrens. Die werkt volgens hen ave-rechts.
‘Dit vermindert het alcoholmisbruik door jongeren absoluut niet’, meent directeur J. Claes van brancheorganisatie Koninklijk Horeca Nederland.

‘Een verhoging van de leeftijdsgrens bevordert juist de illegaliteit, omdat jongeren dan niet meer in de horeca terechtkunnen. Daardoor neemt drankmisbruik alleen maar toe’, voorspelt de horecavoorman. Hij wil dat de overheid juist illegaal drinken in sportkantines en bierketen aanpakt, omdat daar twaalf- en dertienjarigen vaak al aan de drank gaan.

De Stichting Alcohol Preventie (STAP) reageert anders. De drankbestrijders pleiten al jaren voor een leef-tijdsgrens van achttien jaar voor alle drank. In principe is de stichting ook voor boetes voor te jeugdige drankkopers, maar in de praktijk werkt dit niet, vreest STAP.