Gaat het om innovatie of goed fatsoen?

Na meer dan vijftien jaar gewerkt te hebben aan ‘duurzaam ondernemen’ binnen de Rabobank is het nu tijd geworden om daarbuiten nog een paar jaartjes te ZZP-en. Maar niet voordat ik met Marleen Janssen Groesbeek op 19 november een boek heb uitgebracht over ‘change finance, finance change’.

Het boek heet overigens ‘Kapitaal Vertrouwen’. Ook Financiële Marketing Award-jurylid Rens van Tilburg en topman van het Sustainable Finance Lab, Herman Wijffels, hebben eraan bijgedragen, naast ruim 40 andere auteurs uit de sector. Het boek rust op twee pijlers: hoe krijgt de sector haar vertrouwen terug, (een basisvoorwaarde voor verduurzaming van de sector)? En ten tweede: wat kan de sector betekenen voor de ontwikkeling van de Groene Economie?

Voor een meer duurzame sector is innovatie geen eerste vereiste. Wel het incorporeren van codes, richtlijnen en de bankierseed. Blijkbaar is dat nodig, zelfs voor banken die nutsdiensten leveren. De ene bank heeft dat meer nodig dan de andere, maar alle banken worden in dezen (helaas) over één kam geschoren. Veranderingen komen van binnenuit, maar worden zeker ook afgedwongen met regels en toezicht: kostbaar, bureaucratisch en in het algemeen schadelijk voor de economie.

Voor het leveren van financiële diensten aan de duurzame economie zijn wel veel innovaties nodig. Waarbij uiteenlopende partijen gelijktijdig in actie moeten komen: voor innovatie is coöperatie een vereiste. Zo is het succes van groen beleggen en groenobligaties bij de banken volledig gebaseerd op de fiscale regeling van de overheid. Ook andere regelingen ter ondersteuning van innovaties zijn vaak een combinatie van overheids- en private partijen, zoals de fiscale kortingen op energie- en milieu-investeringen (EIA, Vamil en MIA). En het samenspel van pensioenfondsen en banken zal hard nodig zijn om aan voldoende krediet en equity te komen voor investeringen in groene energie of in de (duurzame) bouw. Overheidsgaranties overigens blijken eveneens een goed middel te zijn voor bijvoorbeeld het realiseren van energiebesparing in de volkshuisvesting en Verenigingen van Eigenaren VVE’s: dankzij de garanties kunnen banken kredieten verschaffen aan corporaties en eigenaar-bewoners, kredietenn die anders niet mogelijk zijn of lastig te verstrekken.

Ik kijk met bewondering naar het ontstaan van tal van initiatieven door ‘gewone mensen’, waarvan we er 6 december veel te zien krijgen, als we het toneel vol hebben met innovatoren. Zij zijn enorm hard nodig om prikkels uit te delen aan de sector. Ook het werken met ‘nieuw geld’, zoals Noppes. Persoonlijk ben ik altijd meer gemotiveerd geweest voor het verbeteren (en met meer fatsoen uitvoeren) van de financiële basis-dienstverlening en borgen dat duurzaamheid in tal van ketens vanuit een ‘level playing field’ gaan plaatsvinden (zoals duurzame palmolie). Het is in mijn ogen altijd meer dan noodzakelijk geweest om naast innovatie ‘in de niche’, de trage processen die nodig zijn voor ‘fatsoen van binnenuit’ in de mainstream-omgeving op gang te brengen en te houden. Beide hebben hun bestaansrecht, beide zijn nodig om te komen tot die twee zaken: ‘change finance, finance change’. Daarom ook hoop ik op fantastische voorbeelden van financiële innovatie op 6 december!

Bouwe Taverne is adviseur en opleider in duurzaam ondernemen. Voorheen was hij hoofd van de afdeling Duurzame Ontwikkeling bij de Rabobank. Tevens is hij ‘spotter’ voor de Nationale Dag Financiële Marketing.

Deelnemers aan dit themablog Financial Marketing zijn Cornelie van Bergenhenegouwen, Krijn Schuurman, Rens van Tilburg, Helen Toxopeus, Marleen Janssen Groesbeek, BouweTaverne, Jeroen Timmers, Erik Mauritz en Kim Cramer. Volgende week blogt Marleen Janssen Groesbeek, oprichter en bestuurslid van Platform Pure Winst en beleidsmedewerker Duurzaamheid bij Eumedion.