De ongeveer een miljoen zelfstandigen zonder personeel in Nederland hoeven niet te rekenen op extra overheidssteun vanwege het coronavirus, zei minister Eric Wiebes van Economische Zaken in televisieprogramma WNL op Zondag. 'Het zal voor heel veel zzp'ers een teruggang in inkomsten betekenen, maar daar hebben zij ook een beetje zelf voor gekozen'.
De uitspraak van de minister zorgden voor een enorme woede-explosie op social media. Hoewel ondernemers wél worden geholpen, worden zzp'ers aan hun lot overgelaten. 'Klap onder de gordel', 'gebrek aan respect', 'dat hij de Vinkentering mag krijgen'. De reacties waren niet bepaald mals. Hoe komt het dat een bewindsvoerder in tijden van crisis zo'n misstap begaat? En wat had hij beter kunnen doen?
In tijden van crisis wordt alles op een weegschaal gelegd
Communicatiespecialist Ingrid van Frankenhuyzen begrijpt de boosheid na Wiebes' opmerking: 'Alles wat je nu als bewindsman zegt, wordt op een weegschaal gelegd. Dat er in deze onzekere tijden woedende reacties zouden komen op zijn uitspraken, had hij natuurlijk kunnen voorzien. Het was een beetje dom en het getuigt natuurlijk niet bepaald van een warm hart.'
Volgens Van Frankenhuyzen had Wiebes veel empathischer moeten zijn. Hij had volgens de adviseur ook kunnen zeggen: 'Het zijn ongelooflijk uitzonderlijke omstandigheden waarin we bijna van uur tot uur moeten kijken wat de impact van deze crisis is. De zorgen van zzp'ers zijn terecht en hebben daarom onze aandacht. Ik kan nu nog geen zinnige uitspraken doen, maar neem van mij aan dat we iedereen aanhoren'.
Olie op het vuur
Van Frankenhuyzen benadrukt ook dat het belangrijk is dat we niet allemaal meteen beginnen te schreeuwen. 'Dat zie je ook aan de kritiek op Rutte. Iedereen heeft een mening over hoe hij met de huidige situatie omgaat, maar geen enkele Nederlander had dit beter gedaan. Iedereen reageert nu vanuit angst, we zijn allemaal in de war. Politici zullen het in dit soort gevallen nooit perfect doen.'
Volgens haar doen bewindspersonen in de ideale wereld eerst aan emotiemanagement. 'Zzp'ers zijn nu terecht bang en wie bang is, gaat schreeuwen. Dan is een ondoordachte uitspraak van Wiebes olie op het vuur.'
Of de communicatieadviseur verwacht dat Wiebes zijn excuses zal aanbieden? 'Dat niet, maar hij komt er denk ik wel nog op terug.'
'In alle onzekerheid is er een constante behoefte aan informatie'
Ook Heleen Makkinga, zelf woordvoerder, kan zich voorstellen dat Wiebes en zijn woordvoerder het achteraf nog over de uitspraak gehad hebben. 'Het is een onnodige opmerking, die terecht voor verontwaardiging zorgt. Zeker omdat de échte boodschap is: we gaan kijken wat er kan en wat er nodig is, óók voor zzp'ers. Door zijn opmerking sneeuwt die boodschap helemaal onder.'
Makkinga vindt dat we met mildheid naar elkaar moeten kijken. 'We zitten in een situatie zonder precedent, waarin voortschrijdend inzicht de volgende stap bepaalt. Er wordt veel procesinformatie gegeven. Logisch - want de situatie is in ontwikkeling - maar ook heel goed. Soms kun je even niets concreets toevoegen, maar niet communiceren is geen optie. In alle onzekerheid is er immers een constante behoefte aan informatie.'
