Evenementenbranche gaat gitzwarte periode tegemoet: 'Dit is ingeslagen als een bom'

Nu het verbod op festivals en evenementen tot 1 september is verlengd, weten de organisaties eindelijk waar ze aan toe zijn. En dat was nodig, want de VVEM - de Vereniging van Evenementenmakers, waar onder meer Mojo bij is aangesloten - stuurde half april nog een brandbrief naar het kabinet waarin om duidelijkheid werd verzocht.

Dat betekent niet dat het nieuws dat Rutte dinsdagavond bekendmaakte tijdens de persconferentie, een zachtere landing had. 'We zagen dit natuurlijk aankomen', zegt de hoorbaar aangeslagen VVEM-secretaris Gert-Jan Brouwer. 'Hoewel we heel graag duidelijkheid wilden, wil dat niet zeggen dat we het fijn vinden dat die datum nu vastgesteld is. Helemaal niet. Dit nieuws is ingeslagen als een bom.'

Volgens Brouwer wordt de situatie voor de branche nog penibeler doordat de horizon ontbreekt. 'We weten niet of we per 1 september wel weer aan de bak kunnen. Dan zouden we ons kunnen oriënteren en onze agenda's kunnen inplannen om weer te gaan bouwen aan de branche. Het gaat dus nog veel langer duren voordat we weer een en ander kunnen oppakken. Evenementen hebben nou eenmaal tijd nodig om iets in de markt te kunnen zetten. Tot die tijd kunnen we niet zo veel.'

Brouwer: 'De focus in de media ligt op een paar festivals, maar daarnaast organiseren we zoveel andere evenementen in de Ziggo Dome, De Arena, noem maar op. Al die concertlocaties staan leeg, maar die hebben ook medewerkers die nu thuis zitten. Artiesten kunnen nu niet reizen en het is nog maar de vraag wanneer die weer onze kant op kunnen komen. Zonder horizon is dat niet te realiseren.'

De cijfers laten zien hoe gitzwart de komende periode zal zijn: in totaal gaan 1500 grotere festivals, evenementen en concerten, met gezamenlijk zo’n 35 miljoen bezoekers in rook op. Het verlies loopt in de miljarden: eind maart bleek al uit onderzoek van de brancheverenigingen dat het uiteindelijke verlies zal neerkomen op 3,5 miljard. De schade loopt dagelijks met tonnen op. Van de 100.000 banen in de evenementenbranche staan er bijna de helft op de tocht.

Hoewel minister Van Engelshoven 300 miljoen vrijmaakte voor cultuur, ziet de evenementenbranche daar niets van terug. Verzekerd tegen een pandemie zijn festivals niet. Volgens Brouwer is dat geld bedoeld om de cruciale culturele instellingen overeind te houden, zoals theaters en musea. De popsector en de publieksevenementen krijgen op de NOW-regeling na helemaal niets.

Brouwer: 'Die reguliere regelingen dekken wel een gedeelte van de kosten, maar een heleboel ook niet. Onze bedrijven zitten nog steeds met heel veel uitgaven. De vraag die mij bezighoudt is hoe lang de overheid verwacht dat we dit vol zullen houden. Wij hebben sowieso een verlenging nodig van die regeling, ook nog na 1 september. Want als we al een 'go' zouden krijgen, dan kost het veel organisatoren nog steeds zo'n 4 à 5 maanden om iets op te zetten. Dat gaat wel heel lastig worden als we daar door de overheid niet mee worden geholpen.’

Dat zegt ook Maarten Schram, directeur van IDEA, de Independent Dutch Event Association, dat eventbureaus van Nederland verenigt en met name actief is in zakelijke evenementen. 'We realiseren ons goed dat er veel sectoren zijn die nu onder druk staan. Maar extra geld is voor onze sector momenteel onmisbaar.'

Schram noemt de stop op evenementen tot 1 september 'superzuur'. 'Tussen de vijf en zes miljard verlies is geen gekke schatting,' voorspelt hij, 'maar de vraag is of het najaar nog iets zal opleveren.' Dat het kommer en kwel is, mag duidelijk zijn. 'En naarmate de crisis voortduurt, wordt de impact alleen maar groter.'

De IDEA-topman spreekt de hoop uit dat er ondanks de beslissing van het kabinet om grote evenementen af te gelasten, wel ruimte blijft voor kleinere bijeenkomsten waarbij de 1,5 meter afstand kan worden gewaarborgd. Schram: 'Er wordt momenteel door verschillende partijen gewerkt aan plannen om nog iets door te kunnen laten gaan. Het is een daadkrachtige branche, dus we zijn wel aan het nadenken hoe we dit deels kunnen oplossen.' Brouwer: 'Dat gaat bij festivals natuurlijk nooit lukken. En als het al lukt, is het nog maar de vraag of dat dan rendabel is.'

Er doen al verhalen de ronde dat evenementen ook in 2021 geen doorgang zullen vinden. 'Over annuleringen voor volgend jaar heb ik nog niets gehoord', zegt Brouwer. 'Ik twijfel er niet aan dat er concerten zullen plaatsvinden, maar de vraag is alleen met welke partijen dat gaat gebeuren. ​Kunnen we dat weer doen met diezelfde fantastische en gezonde bedrijven waar we nu evenementen mee opzetten? Of moeten we helemaal opnieuw beginnen?'

Ook Schram hoopt dat het 'ecosysteem' van de branche intact blijft. 'Alle bureaus, alle locaties, zzp'ers, noem het maar op. Dat is het allerbelangrijkste, zodat we straks als motor voor sociaal en economisch herstel kunnen fungeren, communities weer kunnen (her)bouwen en weer kunnen verbinden. Want straks zijn evenementen heel hard nodig als cement voor onze samenleving.'

De IDEA is druk bezig met campagnes waarmee het vertrouwen van de consument kan worden teruggewonnen. Want Schram vreest niet alleen voor het economische, maar ook voor het psychologische effect van de crisis. 'Want als het allemaal weer mag en kan, durven we dan ook wel weer? Of denken we: ik wacht wel even af. Dat moet je ook zien te beteugelen.'

Beide mannen zijn ervan overtuigd dat de pandemie zijn sporen na zal laten, maar tonen zich strijdbaar. 'We ondervinden nu wel aan den lijve hoezeer we evenementen missen als die er niet zijn. Door de crisis staan we heel erg in de spotlights. Dat is letterlijk een lichtpuntje.' 

Brouwer: 'Het is goed dat we gehoord worden en we vinden het fijn dat we de aandacht krijgen die we verdienen. Maar we hopen dat de overheid beseft dat het licht bij ons als eerste uitging en als laatste aan zal gaan. Ik ga er vanuit dat we volgend jaar een fantastisch evenementenjaar hebben. En laten we hopen dat alle bedrijven die dit mogelijk maken er dan nog zullen zijn.'