Deze week was Barbera Wolfensberger, Directeur-Generaal Cultuur en Media bij het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, curator van de rubriek 'Random Pic(k) Of The Day For A Week'.
Vijf dagen lang deelde zij haar inspiratie op de LinkedIn-pagina van Nils Adriaans en Adformatie (één bijdrage per dag) vanuit Austin, Texas, waar ze missieleider van de handels- en inspiratiedelegatie van New Dutch Wave en CreativeNL tijdens South by Southwest (SXSW) was.
Wolfensberger over haar week: 'De Nederlandse creatieve industrie en onze ondernemers stevig op de kaart zetten. Dat is in eerste instantie mijn doel als delegatieleider van de zesde South by Southwest (SXSW)-missie. Naast directeur-generaal Cultuur en Media ben ik hier aanwezig als lid van het Topteam Creatieve Industrie, waarvan Jann de Waal het boegbeeld is. Het programma van New Dutch Wave vindt dit jaar plaats in het Innovation Bridge Europe House, het thuishonk dat we delen met Duitsland en Oostenrijk.
We zijn hier in Austin met een groep bevlogen mensen uit Nederland, die zich graag inzetten voor een vitale en toekomstbestendige creatieve industrie. Een creatieve industrie die zich bezig kan houden met het tackelen van urgente vraagstukken. Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat publieke waarden zoals toegankelijkheid en privacy gewaarborgd worden in onze digitale samenleving?
Zulke vragen raken bovendien aan het gesprek dat ik voerde met onze staatssecretaris voor Koninkrijksrelaties en Digitalisering, Alexandra van Huffelen. Want ook zij was aanwezig op SXSW. Een uitgelezen kans om samen met haar, het Topteam Creatieve Industrie en het Topteam ICT te onderzoeken waar digitalisering en creatieve industrie elkaar raken en kunnen versterken. Mooi was het daarnaast om de groep van onze missie in contact te kunnen brengen met de burgemeester van Austin, Kirk Watson.
SXSW biedt een uniek podium voor creatieve ondernemers en onderzoekers om zichzelf in de schijnwerpers te plaatsen. Van ontwerpers, muzikanten en start-ups tot corporates, kennisinstellingen, bestuurders en investeerders — iedereen komt samen in Austin. Het is daarom bij uitstek een plek om nieuwe samenwerkingen aan te gaan, om te leren, om te groeien en uiteraard geïnspireerd te raken.'
Hier haar 5 bijdragen:
1. Beyond Play - Het maatschappelijke belang van spelen en games
'Wist je dat historicus Johan Huizinga in 1938 al schreef over het belang van spel voor de vorming van cultuur en samenleving? Je zou Nederlanders dus zeker ‘early adopters’ van gamecultuur kunnen noemen. Geen wonder dat de Nederlandse gamesector bekend staat om zijn creativiteit en innovatiekracht.
Games zijn een medium van de toekomst, een cultuuruiting met wereldwijd miljarden beoefenaars. Ik mocht op zaterdag de New Dutch Wave-sessie ‘Beyond Play’ openen, waarin het maatschappelijke belang van spelen en games centraal stond. Met presentaties van onder meer Derk de Geus (zie foto) van de Dutch Games Association werd ingegaan op de sociale impact die games kunnen hebben – van de keuze om de held in de populaire Nederlandse game Horizon Forbidden West vrouwelijk te maken tot een speciale editie van Minecraft die kinderen op een speelse manier kennis laat maken met belangrijke figuren zoals de Dalai Lama en Desmund Tutu.
Dat laatste initiatief is een bijzondere samenwerking tussen Minecraft en het Nobel Peace Center, waarmee een brug wordt geslagen tussen de digitale wereld van Minecraft en de winnaars van de Nobelprijs voor de Vrede. Kim Reksten Grønneberg van het Nobel Peace Center en Allison Matthews van Minecraft (Microsoft) vertelden tijdens de sessie over dit nieuwe project, waarmee ze hopen toekomstige ‘changemakers’ te inspireren.
In onze veranderende samenleving vervagen de scheidslijnen tussen de digitale wereld en de fysieke wereld. Door spelenderwijs deze grenzen te ontdekken en onderzoeken, kunnen we in ieder geval proberen de samenleving toe te rusten om de transitie aan te kunnen. En misschien wel de wereld een beetje beter maken!'
2. Boyan Slat spiegelt zich aan het verhaal van David en Goliath
'Het begon allemaal toen Boyan Slat als zestienjarige aan het duiken was in Griekenland. Onderwater zag hij tot z’n schrik meer plastic dan vissen. Met zijn ambitieuze plan om de oceanen schoon te maken is hij inmiddels een van de bekendste ontwerpers uit Nederland. Op zondag sprak hij in het Austin Convention Center, het epicentrum van SXSW, over zijn innovatieve missie met The Ocean Cleanup.
Maar voordat het zover was, nam Slat de tijd om met mij in gesprek te gaan. Speciaal voor de missie tijdens een zogeheten ‘fireside chat’. In de aanwezigheid van een klein gezelschap van creatieve professionals en bestuurders, met als eregast staatsecretaris Alexandra van Huffelen, vroeg ik hem onder meer naar het belang van creativiteit en samenwerkingen.
'The Ocean Cleanup is in essentie een creatieve onderneming', vertelde Slat tijdens deze bijzondere sessie. “Het bedenken van oplossingen is immers een creatief proces. Ook maken we gebruik van een klassieke verhaallijn: het verhaal van David en Goliath.”
Met zijn team, dat inmiddels uit zo’n 150 mensen bestaat, blijft hij de strijd aangaan tegen de enorme hoeveelheid plastic. En hoewel ze nog een lange weg te gaan hebben, blijft Slat optimistisch. Slat: “We zijn ervan overtuigd dat het gaat lukken. Dit jaar lanceren we ons nieuwste systeem, waarmee we hopen in tien jaar tijd de grootste concentratie van plastic te hebben opgeruimd.”
Het opgeruimde plastic wordt gerecycled, door vooral samenwerkingen aan te gaan met grote bedrijven. Kia gebruikt het plastic van The Ocean Cleanup bijvoorbeeld voor hun auto’s. Samenwerking is volgens Slat dan ook essentieel bij het tackelen van klimaatproblemen: “De omvang van deze problemen is gigantisch, dus we moeten onderlinge verschillen overwinnen, zodat we samen tot nieuwe ideeën kunnen komen.”'
3. ADE & Dutch Music Showcase - We laten de Texanen zien hoe we dit in Nederland doen
'Muziek kan natuurlijk niet ontbreken in deze lijst en maakt een belangrijk deel uit van mijn bezoek aan SXSW. Het muziekgedeelte van het festival start traditiegetrouw een paar dagen later, met optredens van zowel nieuw als gevestigd talent. Muziek verbindt mensen en reikt over landsgrenzen. Zo ook [de muziek van] de Nederlandse artiesten die dit jaar naar Austin zijn gekomen om zich te presenteren voor een internationaal publiek.
Samen met kanaal40 organiseert Amsterdam Dance Event (ADE) een muziekprogramma in de Coconut Club, waar zes Nederlandse dj’s draaien: JAEL, Parrish Smith, Nala Brown, Waxfiend, DJ Boom en Mad Miran. Een fantastische avond zoals we die van ADE gewend zijn, waarmee we de Texanen laten zien hoe we dit in Nederland doen.
De organisatie van New Dutch Wave bracht daarnaast meerdere Nederlandse artiesten samen tijdens een showcase in Wax Myrtle’s, de locatie van Innovation Bridge Europe house. Een bijzonder geslaagd moment om de verscheidenheid aan de Nederlandse muzieksector uit te lichten: van dromerige indiepop van singer-songwriter Amber Arcades en aanstekelijke rock van de band The Vices tot feestelijke reggaeton van zanger Ir-Sais (op de foto) en de modern klassieke klanken van het ensemble Fuse.'
4. De vorm waarin het immersieve verhaal van Symbiosis wordt verteld, zorgt voor een unieke verbeeldingskracht
'Ik ben volledig ondergedompeld in een futuristische wereld, zo’n tweehonderd jaar in de toekomst. De aarde is onherkenbaar: om klimaatverandering te overleven zijn alle levensvormen drastisch aangepast. Zelf ben ik Camilla, een hybride tussen mens en vlinder. Ik zie, ruik en voel. Ik ben een van de vier personages uit de installatie Symbiosis van het Nederlandse ontwerperscollectief Polymorf, dat dit jaar op SXSW staat.
Symbiosis doet een beroep op al je zintuigen. Je draagt niet alleen een VR-bril, maar ook een pak met geuren en beweging. Helaas wordt het bijhorende proefelement in het ‘XR Experience Program’ van SXSW achterwege gelaten, maar dat doet niet af aan de indrukwekkende, immersieve ervaring. Het is dan ook niet gek dat mensen hier tevergeefs urenlang in de rij staan om Symbiosis te mogen ervaren. Eerder was Symbiosis bijna vier maanden lang te bezoeken in het Portland Art Museum en waren de kaartjes ook al steevast uitverkocht.
Het post-humane verhaal van Symbiosis zet aan het denken over een toekomst waarin de mens niet meer centraal staat. Hebben we voldoende oog voor andere levensvormen op onze wereld? Hoe geven we een toekomstige samenleving vorm waarin ook deze andere levensvormen voldoende ruimte krijgen, bijvoorbeeld door middel van wetgeving?
Het antwoord heb ik niet, maar Symbiosis inspireert en biedt stof tot nadenken. Een wonderlijk voorbeeld van de kracht van verhalen vertellen. De vorm waarin het verhaal van Symbiosis wordt verteld zorgt voor een unieke verbeeldingskracht. Voor vijftien hele minuten heb ik ervaren hoe het is om op harmonieuze wijze samen te leven met andere levensvormen.'
5. Ook in de digitale wereld moet vrijheid van creatieve expressie en zelfexpressie een gegeven zijn
''Wat is de toekomst van immersieve media?' Die vraag stond centraal tijdens het event The Future of Realities van Dutch Digital Design gaf een podium aan vijf Nederlandse ontwerpbureaus om hun licht te schijnen op de toekomst van digitaal ontwerp. We kregen een kijkje in de keuken van een aantal van Nederlands meest vooruitstrevende creatieve bedrijven. SuperHeroes AMS | NYC | SGP hield een pleidooi voor ‘mixed media digital street art’ en code d’azur ging in op de toepassingen van immersieve marketing, terwijl Resoluut and Soda Studio NL dieper ingingen op het gedachteproces achter het al dan niet inzetten op immersieve content. Fabrique liet design een rol spelen in het tegengaan van polarisatie en Capitola bekeek de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van 3D.
De sessie bracht ontwerpers, merken, bureaus en beleidsmakers bij elkaar in het Innovation Bridge Europe House om van gedachten te wisselen over de huidige staat en toekomst van digitaal ontwerp. Ik mocht aansluiten in het panel en had absoluut een inspirerende middag. Want hoewel ons land klein is, zijn de digital creatives uit ons land groots. Met name op het gebied van ontwerp en innovatie hebben zij internationaal gezien een goede naam.
Vanuit het Topteam Creatieve Industrie en mijn rol bij het ministerie van OCW houd ik mij ook bezig met wat immersieve content gaat betekenen. Dit is een transitie waar mooie kansen liggen voor onze creatieve en culturele sector. De digitale wereld biedt ruimte om actuele verhalen te vertellen en daarbij gebruik te maken van nieuwe interactieve technieken. Het is belangrijk dat we in deze transitie onze publieke waarden bewaken en oog houden voor het menselijk perspectief.
Ik denk aan hoe we in de toekomstige metaverse een eigen identiteit kunnen construeren. Deze identiteit – of avatar of digital twin – kan een directe weergave zijn van je fysieke zelf, maar kan ook een fictieve of hybride vorm aannemen. Ik ben blij dat ook in de immersieve wereld ruimte is voor diversiteit en inclusie, en dat er tools worden ontwikkeld waarmee iedereen zijn eigen identiteit vorm kan geven. In het computerspel 'The Sims’ kunnen spelers nu bijvoorbeeld kiezen voor een non-binaire of transgender avatar en de seksuele voorkeuren van de avatar aangeven. Want ook in de digitale wereld moet vrijheid van creatieve expressie en zelfexpressie een gegeven zijn.'
