De nieuwe huisstijl vervangt de huisstijl met de vliegende ooievaar, die ruim 20 jaar in gebruik is geweest. Koningin Beatrix verleende de stad in 2012 de wapenspreuk ‘Vrede en Recht' . Daarom heeft het college van b en w op 1 oktober 2013 besloten om het stadswapen in te voeren als belangrijkste symbool in de nieuwe huisstijl van de gemeentelijke organisatie. Door het gestileerde wapen als logo van de organisatie in te zetten, wil de gemeente Den Haag actief werken aan het bevorderen van zijn positie als stad van Vrede en Recht.
Hoe bent u aan de opdracht gekomen? Wat was uw briefing?
De gemeente heeft drie gerenommeerde Haagse bureaus gevraagd om een ontwerp te maken. De uitgangspunten daarvoor waren dat het moest aansluiten op het originele wapen en het moest uniciteit uitstralen; is het een huisstijl die opvalt en afwijkt ten opzichte van andere huisstijlen van gelijksoortige partijen. Het moest passend zijn bij de organisatie want de huisstijl is van de gemeentelijke organisatie en moet dus passen bij de manier waarop die werkt en communiceert. Het moest bovendien passend zijn bij de stad. De gemeente is de belangrijkste vertegenwoordiger van de stad en dus moet de huisstijl iets Haags uitstralen. En een belangrijke voorwaarde was dat het een duurzaam ontwerp moest zijn: het logo en de andere onderdelen van de huisstijl moeten twintig jaar zonder te vervelen ingezet kunnen worden op duizenden verschillende soorten huisstijldragers.
Maar hoe kreeg ú die opdracht?
Het was een meervoudig onderhandse aanbesteding. Het college heeft de winnende huisstijl gekozen. Er is voor deze aanpak gekozen omdat het maken van een huisstijl voor een grote organisatie een zeer specialistische klus is. Niet alleen moet er voldoende creatieve kracht in een bureau zitten, maar het bureau moet ook over de mankracht en het netwerk kunnen beschikken om de huisstijlregels voor alle verschillende uitingen van de gemeente te kunnen ontwerpen. Van een visitekaartje tot autobelettering en van dienstkleding tot formulieren moet vaak tot op de millimeter omschreven worden hoe de huisstijl in elkaar steekt. Zo zorgen we ervoor dat de gemeente een heldere en herkenbare huisstijl houdt die ook de komende twintig jaar inzetbaar blijft.
U heeft dus meer ontwikkeld dan een logo met een stijlboek?
Ja. Op 5 juni 2014 is de stijl geïntroduceerd. Daarna maakt ons bureau samen met experts van de gemeente de huisstijlhandboeken. Dat zijn er zes, voor ieder onderdeel van de huisstijl één. Als een handboek is opgeleverd, kan worden gestart met de invoering van de huisstijl op dat deel van de communicatiemiddelen. De handboeken worden opgeleverd:
Den Haag lijkt als opdracht zowel prachtig als lastig ‘want daar hébben we weer een overheidshuisstijl’. U bent niet bang voor een zeker afbreukrisico?
Nee. Ontwerpwerk is bijzonder trots om als Haags ontwerpbureau de huisstijl van de gemeente Den Haag te mogen maken. En de samenwerking is en was uitstekend.
Even wat creatieve kreten: Wat zit er allemaal in, in het resultaat? Welke elementen heeft u meegenomen aan symbolen en verwijzingen en welke juist niet?
De huisstijl bestaat uit een logo, een kleurenpalet, typografie en grafische elementen: de Haagse Facetten. Het Haagse logo bestaat uit een stilering van het stadswapen - het beeldmerk - en de naam Den Haag: het woordmerk. Deze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het beeldmerk wordt gevormd door twee, uit facetten opgebouwde, leeuwen die een gekroond schild dragen. De typisch Haagse ooievaar heeft zijn prominente plaats in het logo behouden. Het schild en de leeuwen worden gedragen door een groen lint met de nieuwe wapenspreuk. De lettertypen zijn van Haagse letterontwerpers: de Thesis van Lucas de Groot voor het woordmerk en de Cæcilia van Peter Matthias Noordzij voor de wapenspreuk. Geel en groen zijn de basiskleuren, als vertaling van goud en sinopel uit het originele wapen. Naast het basislogo is er een compactlogo, grijswaardenlogo en een mono-logo beschikbaar. Die worden ingezet als het basislogo niet gebruikt kan worden, zoals bij graveren en borduren. Alle logo’s zijn vanaf juli 2014 beschikbaar in drie talen.
En dus veel Haags geel en groen in het kleurenpalet?
Het kleurenpalet van de huisstijl van Den Haag sluit, net als de facetten in het logo, aan bij de diversiteit van de stad. Naast de logokleuren - oker en groen - zijn vijf kleurenreeksen en een grijswaardenreeks beschikbaar. Met de Haagse Facetten en het kleurenpalet biedt ‘De stijl van Den Haag’ ruimte om thema’s, boodschappen en afzenders een eigen gezicht te geven. Het heeft de voorkeur om de logokleuren in iedere uitgave een prominente plaats te geven, maar dat is niet verplicht.
Bijzonder dat u zelfs een Haagse letter gebruikt…
De lettertypen van Haagse ontwerpers vormen de basis van de visuele identiteit; het woordbeeld en alle kenmerkende typografie wordt in de fontfamilie Thesis gezet. Voor de wapenspreuk is de Cæcilia gebruikt. Voor dagelijks gebruik in Word, Powerpoint en online zijn twee aparte lettertypen gekozen: de Arial en de Georgia. Deze zijn standaard geïnstalleerd op iedere computer. Deze lettertypen hoeven niet aangeschaft te worden en documenten zien er bij iedereen altijd hetzelfde uit.
En tenslotte introduceert u de Haagse Facetten. Wat zijn dat?
De diversiteit van de stad en haar inwoners komt terug in de facetvormen in het logo en in het huisstijlelement: de Haagse Facetten. De wijken van Den Haag vormen de basis voor dit grafische element. De Haagse Facetten zijn een herkenbaar en onderscheidend onderdeel van ‘De stijl van Den Haag’. Daarom zetten we het zoveel mogelijk in: op brochures, internet en andere communicatiemiddelen. Maar waar mogelijk ook op facilitaire middelen als voertuigen, straatmeubilair en bedrijfskleding.
Interessant is die internationale bruikbaarheid – die we ook bij de net geïntroduceerde huisstijl van het Mauritshuis terugzagen – en de lokale ‘Haagse eigenheid’. Waar lag het zwaartepunt?
We hebben ons ten doel gesteld om zowel een visuele identiteit te bieden die lokaal past en waar mensen zich lokaal mee kunnen verbinden, alsook een visuele identiteit te creëren die bijdraagt aan de internationale statuur van Den Haag en zijn prominente positie van internationale stad van vrede en recht. De vormentaal en grafische elementen - de Haagse Facetten- hebben hun oorsprong in de wijken van Den Haag, ze staan voor de diversiteit van de Haagse samenleving. Den Haag is de stad van vrede en recht omdat de stad en inwoners zich daar al meer dan 100 jaar voor inzetten. In die zin past het dat lokale vormen inhoud geven aan een internationaal karakter. Door de combinatie van facetten en het wapen is de dubbele doelstelling volgens de gemeente goed tot uiting gebracht. Als internationale stad maakt de gemeente veel gebruik van Engels. En als stad met veel diplomatieke functies ook van Frans: De voertaal voor de diplomatiek. Omdat onze stad in deze drie talen een andere schrijfwijze heeft, hebben we daar drie logo’s voor gemaakt.
fotocredits: Valerie Kuypers
