Mooi nieuws van de Nederlandse Brouwers, de belangenbehartiger van tien in Nederland gevestigde bierbrouwerijen, Nederlanders hebben in 2015 namelijk 1,8 procent meer bier gedronken dan het jaar ervoor. Dan hebben we het niet over pils. De term ‘bier’ wordt hier gebruikt om zowel pilsener als alle andere biervarianten aan te duiden.
Pils
Het pils zelf – dat nog altijd 85 procent van het volume uitmaakt - steeg marginaal met 0,2 procent. De meer steile groeicurves vinden we bij de categorieën die samen de overige 15 procent uitmaken. Alcoholvrij bier stijgt relatief gezien met wel 27 procent, de biermixen waren goed voor een groei van 13 procent en de verkoop van speciaal bieren nam toe met 8 procent.
'Geen zicht'
Nou is de afzet die de Nederlandse Brouwers rapporteren gespecificeerd in hectoliters. Over omzet wordt geen mededelingen gedaan. De directeur van de Nederlandse Brouwers, Cees Jan Adema, is zelfs niet bereid om in algemene termen te praten over de ontwikkeling van de bieromzet in Nederland. Een woordvoerder meldt dat de belangenorganisatie er geen informatie over heeft. ‘We hebben geen zicht op deze ontwikkelingen.’
Helicopterview
Uit jaarcijfers van grote brouwers is maar moeilijk op te maken hoe de business er in een land als Nederland voor staat. Heineken rapporteert bijvoorbeeld dat de bierverkoop in 2015 met 2,3 procent werd opgevoerd en dat de omzet daarbij - mede door gunstige wisselkoersen - steeg met 6,5 procent naar 20,5 miljard euro. Maar dat zijn geconsolideerde cijfers die alleen het grote internationale plaatje weergeven.
Bier in de aanbieding bij Albert Heijn t/m zondag 3 april 2016
Als we vanuit die helicopterview héél diep inzoomen op het bierschap in de Nederlandse supermarkt, hebben we misschien met een heel andere realiteit te maken. IRI Nederland zei onlangs tegen Marketing Online dat zo’n 60 procent van het volume die Heineken omzet promotiegedreven is. ‘In de anbieding’ dus. Sjanny van Beekveld, insights director bij IRI Nederland, zegt dat dat geen ‘Heineken-ding’ is, want ‘de hele biercategorie is heel promotiegedreven’. Wat heb je aan groei als je die hectoliters voor een prikkie weggeeft?
Vechtartikel
Fedor Vogel is uitgever van Bier! Magazine en hij kan de cijfers ook niet staven. ‘Maar’, zegt hij, ‘ik heb wel het gevoel dat brouwers ook wel profiteren van de mixbieren en de speciaalbieren. Het kost natuurlijk ook geld, want je moet het allemaal wel ontwikkelen, maar de marges zijn hoog. Pils is een vechtartikel geworden. Hier kan je nog iets op verdienen.’
Drankenpakket
Of er in 2015 meer is gestunt met kratjes bier dan in 2014, dat durft Vogel niet te zeggen. ‘Het is de afgelopen jaren altijd al aan de orde van de dag geweest. Er is bijna altijd wel een biermerk in de aanbieding.’ Een ontwikkeling die Vogel wel ziet, is dat de traditionele wurgcontracten die bierbrouwerijen afsluiten met horecaondernemers minder worden. Waar cafés vroeger gehouden werden aan een stringent gehandhaafd drankenpakket, zie je volgens Vogel steeds meer cafés die in plaats van twee of drie taps, er wel zes of zeven hebben. Hans Glandorf, een betrokken horecaondernemer in ruste, die onder meer betrokken was bij de Alliantie van Bier Tapperijen (ABT), ziet een andere ontwikkeling.
Volgens hem wordt er nog altijd wel met genoemde contracten gewerkt. ‘Maar brouwerijvrij’, zoals Glandorf het noemt, ‘praat makkelijker. In plaats van bij een brouwerij aan te kloppen voor een lening, zie ik nu veel meer ondernemers die starten met een financiering middels crowdfunding.’ Dergelijke leningen worden volgens hem terugbetaald in termijnen, plus een leuke avond in het café.
Hans Glandorf zag in zijn tijd als ondernemer de ouderwetse vertegenwoordiger transformeren tot accountmanager. Die vertegenwoordiger kwam praten over het product, over het portfolio dranken dat hij had, de kwaliteit. De accountmanager van nu is een veredelde bankier geworden. De eerste vraag die hij krijgt van een ondernemer is, “hoeveel kan ik lenen?”. Ik denk dat het voor de brouwers ook een opluchting is dat steeds meer ondernemers op alternatieve manieren financieren. Het gesprek met de accountmanager kan dan namelijk weer over het product gaan in plaats van over de financiën.’
Hectokorting
‘Brouwerijvrij zijn’ heeft onder meer een groot effect op de inkoopprijzen die horecaondernemers betalen voor dranken. Glandorf: ‘Bij een vast contract is de “hectokorting” minimaal tot helemaal niets. Afhankelijk van hoe groot je bent kunnen de “hectokortingen” bij een vrij bedrijf oplopen tot 40 á 50 procent.’
