Méér dan driekwart van de consumenten in Europa zou willen dat er op voedselproducten duidelijk wordt aangegeven wat de impact van het product is op het milieu. Een meerderheid van 51 procent geeft aan meer te willen betalen voor een product als dat klimaatvriendelijker is dan het product van de concurrent. Maar de meeste mensen vinden het moeilijk om een goede keuze te maken.
Marktonderzoeksbureau Ipsos heeft enkele weken geleden een onderzoek gepubliceerd naar het belang dat consumenten hechten aan het verkrijgen van inzicht in de ecologische voetafdruk van het voedsel dat ze kopen. Iedereen die wel eens aan de keukentafel de tekst op een pak melk heeft gelezen, weet dat er een overvloed van informatie wordt verschaft die helaas niets zegt over de milieubelasting van het product. Het is dringend noodzakelijk dat aan deze situatie een einde komt.
Het weekblad The Economist heeft deze week een idee gepresenteerd om dit inzichtelijk te maken: de bananen-index. We kennen van dit tijdschrift al de Big Mac-index die de prijzen van precies dezelfde hamburger wereldwijd vergelijkt. Zo kun je in Indonesië een Big Mac kopen voor € 2,16. Dat is 55,5 procent goedkoper dan hetzelfde product in Europa. Handig voor een consument die wil weten waar hij met zijn euro’s het beste terecht kan.
The Economist heeft vervolgens ook nog de Pampers-index bedacht, die laat zien welke enorme prijsverschillen er bestaan binnen Europa voor hetzelfde product. Per papieren luier betaal je tussen de 11 en 61 cent afhankelijk van het land waar je bent. Voor gezinnen met kleine kinderen een interessante index om te bestuderen bij het maken van de vakantieplannen.
En nu komt het blad met een nieuw idee: de bananen-index. We weten allemaal dat het eten van een biefstuk minder goed voor het milieu is dan een vegetarische tofu burger. Maar hoe zit het met de hoeveelheid calorieën die je binnen krijgt? Een andere vergelijking die belangrijk is, draait om de hoeveelheid proteïnen. En tenslotte telt het gewicht mee. Volgens The Economist is de banaan bij uitstek geschikt om als standaard te dienen. Een banaan heeft een voedingswaarde en een milieubelasting die je gemiddeld kunt noemen. Zo kunnen we andere voedselproducten met elkaar vergelijken.
True pricing
Albert Heijn is inmiddels begonnen met een bescheiden proef waarbij klanten de keuze hebben om bij de aankoop van een bepaald product extra te betalen voor zogenaamde verborgen kosten. Op deze manier kopen ze de schade af aan het milieu of aan onderbetaalde arbeiders in verre landen. In vergelijking met deze true pricing is de banane- index een enorme verbetering die voor consumenten veel informatiever en makkelijker is.
Hoe werkt de index in de praktijk? Het produceren van één kilo rundvlees veroorzaakt net zoveel CO2 uitstoot als 109 kilo bananen. De ‘bananenscore’ is dus 109. Dit getal moeten we aanpassen voor de voedingswaarde, waardoor het daalt naar 54. (Oftewel: een calorie rundvlees kost 54 keer méér CO2 uitstoot dan één calorie banaan.) Als we kijken naar proteïnen (eiwitten) is de score 7. Het tijdschrift laat de score zien van bijvoorbeeld zalm, rundvlees, eieren en rijst.
De aardappel scoort zeer laag op de bananenindex
Goed nieuws voor de Nederlandse aardappeleters: het eten van aardappelen is goed voor het milieu, want de aardappel scoort zeer laag op de bananen-index. Weinig verrassend is dat biefstuk, gehakt en hamburgers een zeer hoge bananenscore hebben door hun hoge milieubelasting. Tenslotte nog een opvallend gegeven dat uit dit onderzoek blijkt: lokaal geproduceerd voedsel is niet altijd het beste voor het milieu. De milieubelasting door het transport van voedsel is gemiddeld minder dan 10 procent van de totale milieubelasting. Voor rundvlees is dit gemiddeld zelfs minder dan 1 procent. Laat je dus niet misleiden door claims dat melk, kaas of vlees van de boerderij om de hoek per definitie de beste keuze is voor het milieu.
De vraag is natuurlijk: zal de bananen-index aanslaan? Het idee van deze index verdient bewondering en navolging. Het helder en eenvoudig informeren van consumenten over de milieubelasting van allerlei dagelijkse boodschappen is een essentiële voorwaarde om de juiste keuzes te kunnen maken in de supermarkt. Het is dan ook niet de vraag of de bananen-index er moet komen, maar wanneer. Het wachten is nu op de eerste Nederlandse producent die de bananenscore duidelijk leesbaar op de verpakking zet.
Charles Huijskens is partner bij Huijskens Sassen Communications
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!