Krijgen we in Nederland Amerikaanse eettoestanden?

Enkele feiten met betrekking tot de Amerikaanse markt:

• 61 procent van de Amerikanen snackt de hele dag door
• de snackmarkt is 100 miljard dollar groot
• 22,3 procent van de Amerikanen lijdt aan overgewicht (vergelijk de Fransen 7,4 procent)
• Meer dan 25 miljoen Amerikanen volgen een Atkins dieet ("Low Carb" = weinig koolhydraten)
• In 2003: zijn er meer dan 800 Low Carb - producten geïntroduceerd
• Ook ‘organic lifestyle’ staat in de picture De geschetste ontwikkelingen sluiten aan bij de toekomstige ontwikkelingen die recent door CGE&Y zijn geschetst met betrekking tot de Europese markt in het rapport "High Pressure Cooking". ‘De consument gaat de komende jaren voor meer beleving en keuze, maar met wel de nodige snelheid. Hij wil hier niet méér voor gaan betalen, want het aantal aankooppunten groeit nog met de dag, dus er is keuze genoeg’, meldt Figee. Sleutelwoorden in het aanbod van die gemaksvoeding worden vers, ter plekke (af)gemaakt, buitenshuiskamergevoel, ambachtelijk, heritage (afkomst), marktgevoel, home made (alsof je moeder het gemaakt heeft) en design. Dat de vraag naar (vrijwel) kant en klare producten blijft stijgen, wordt gestaafd door de toenemende groei van het aantal één- en tweepersoons huishoudens (in Europa bestaat eenderde van de huishoudens uit 1 persoon.) Deze huishoudens zijn goed voor 40 procent van de totale consumentenbestedingen aan food. Daarnaast is de jeugd het koken aan het verleren en trekken de senioren er steeds meer op uit. De traditionele eetmomenten met het hele gezin verdwijnen in rap tempo en maken ook bij ons plaats voor meer (individuele) eetmomenten per dag. In Europa is nu reeds 40 procent van de eetmomenten te bestempelen als ‘tussendoor’. In Nederland wordt nu nog slechts 7 procent van de avondmaaltijden buitenshuis genuttigd, voor geheel Europa is dat percentage 24. Onze avondmaaltijden eten we weliswaar thuis, maar dat zijn steeds meer kant-en-klaarmaaltijden. De Nederlandse consument besteedt inmiddels ruim 500 miljoen euro aan gemaksvoedsel en dit stijgt zo’n 20 procent per jaar. Figee zegt dat we van oudsher vier drijfveren van consumenten kunnen definiëren om boodschappen te doen: ‘voor de kelderkast’, ‘voor de keukenkast’, ‘voor het aanrecht’ (dagfunctie) of ‘voor de mond’ (meteen eten). De supermarkt is in het eerste gebied ontstaan, het aanrecht / koelkast terrein was voor de speciaalzaak en het gebied ‘voor de mond’ voor de horeca. Zoals de supermarkten in deze gebieden steeds verder zijn opgeschoven en het bestaansrecht van de speciaalzaken hebben aangetast, zo zal dat ook met het vroegere terrein van de horeca gebeuren. Door een beperkter budget van de consument daalt de horeca omzet ten gunste van de verkoop van kant-en-klaarmaaltijden voor thuisconsumptie en is daarmee een sterke concurrent van de cafetaria, de convenience shop en de afhaalhoreca. In Europa hebben de retailers in 2002 4.700 nieuwe vestigingen geopend. Ruim 2.100 daarvan bestonden uit gemakswinkels/ ‘puiverkooppunten’ (broodjes en dergelijke). Dit segment was daarmee met afstand de grootste groeier in de Europese retail. Net als in Amerika zullen ook hier de verkoopkanalen steeds meer door elkaar heen gaan lopen (blurring). Dit betekent dat fabrikanten zich anders moeten gaan organiseren als het gaat om productontwikkeling. Men moet meer gaan denken vanuit de consument en minder vanuit bestaande producten en kanalen. Strategische allianties zullen een kritische succesfactor blijken in de steeds complexer wordende foodmarkt. Samenwerking zal plaatsvinden op twee fronten: richting de consument en in de keten zelf. Om de consument op zoveel mogelijk plaatsen te ontmoeten en in de wetenschap dat de foodservicemarkt gekenmerkt wordt door veel, relatief kleinschalige outlets kan het interessant zijn om op zoek te gaan naar strategische allianties. Deze zullen ontstaan tussen de verschillende outlets, tussen outlets en fabrikanten, als mede tussen fabrikanten onderling. Dit zal leiden tot gezamenlijke product- en conceptontwikkeling, gezamenlijke sales, co-branding en crossmerchandising en -selling. Om in deze steeds complexere wereld overeind te blijven moeten spelers in de foodketen keuzes gaan maken voor een go-to-market strategie. Het blijkt dat fabrikanten in relatief korte tijd de foodservice-markt serieus zijn gaan nemen en durven te investeren. De te nemen beslissingen zijn bepaald niet gemakkelijk, omdat de traditionele outlets en foodservice outlets steeds meer in elkaar gaan overlopen en de consument op steeds meer plaatsen foodproducten verwacht aan te treffen. Het toegenomen aanbod in combinatie met de economische mindere tijden maakt dat de consument steeds meer waar voor zijn geld eist. Daarnaast realiseert die consument zich dat een steeds groter deel van het voedsel de maag ingaat zonder dat die consument zélf een bereidingsstap heeft moeten doen. Door die bewustwording stelt men steeds meer eisen op het gebied van verantwoord en gezond eten. Jezelf onttrekken aan allianties of minimaal aan samenwerking wordt dan ook onmogelijk, al is het alleen maar omdat de consument en de overheid steeds meer eisen stellen op het gebied van transparantie en voedselveiligheid.