De voorbereidingen voor de verkiezingen op 12 september zijn in volle gang. In de spotlights staan of stonden de lijsttrekkersverkiezingen van het CDA en GroenLinks en het Lente-akkoord van de ‘Kunduzcoalitie’ (VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie). Maar ook achter de schermen gebeurt veel.
Het zou interessant zijn om mee te luisteren naar de voorbereidingen van het campagneteam van de VVD. Die partij hees Mark Rutte vlot na het sneuvelen van zijn kabinet weer op het schild. Dat was de makkelijkste stap. Een veel ingewikkelder vraagstuk is hoe de VVD-leider te positioneren in de verkiezingscampagne.
In 2010 koos Mark Rutte de economie als hoofdthema. In combinatie met zijn presentatie pakte dat perfect uit. Maar net als zijn voorganger Balkenende liep ook Rutte krassen op - door de mislukte samenwerking met de PVV - en is hij op dit moment helemaal achter de coulissen verdwenen. Hij wil zijn premierschap continueren, maar dat is zeker geen gelopen race.
Rutte heeft namelijk een onduidelijk profiel. De afgelopen anderhalf jaar zette hij tal van liberale uitgangspunten overboord, om verzekerd te zijn van de steun van de tweede ‘gedoogpartner’, de SGP (koopzondag, weigerambtenaren etc.). Dus hoe liberaal is Rutte nog?
Over Europa sprak hij vaak met meel in de mond om geen ruzie te krijgen met de PVV. Is Rutte nu pro of contra ‘Brussel’? Voor de kiezer belangrijk om te weten, omdat Geert Wilders een harde anti-Europa campagne gaat voeren.
Daar bovenop kwam de afgelopen weken een lesje in nederigheid. De Kunduz-coalitie van VVD, CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie nam na de val van het kabinet het landsbestuur in handen. Een niet eerder vertoond schouwspel, omdat na de val van een kabinet normaliter vrijwel alle onderwerpen ‘on hold’ gaan. Voor de demissionair premier restte een plaatsje in de dug-out.
De enige zichtbare minister was Jan Kees de Jager, de CDA-bewindsman van Financiën, die samen met de vijf partijen het Lenteakkoord smeedde. Dat was Rutte met CDA en PVV in zeven weken Catshuis niet gelukt.
De Jager hield de demissionaire premier wel op de hoogte van de vorderingen, zo vertelde hij. Een dodelijkere manier om duidelijk te maken dat Rutte langs de zijlijn stond is er niet. Gelukkig voor Rutte had De Jager geen trek in het CDA-leiderschap.
Rutte kon niet anders dan het Lente-akkoord omarmen, omdat in 2013 zal worden voldaan aan de Brusselse begrotingsnorm van een maximaal tekort van 3%. Maar VVD’ers hielden zich verder muisstil. Het grootste deel van de besparingen komt namelijk uit belastingverhogingen, waar de partij helemaal niets van moet hebben.
De USP’s uit zijn vorige campagne, economische groei en een gezonde schatkist, is Rutte kwijt. Naast de VVD hebben in ieder geval nog vier partijen laten zien aan de Brusselse regels te willen voldoen. En de economie staat er niet goed voor.
Het CDA promootte ooit een langer verblijf van Ruud Lubbers in het Torentje met de slogan Laat Lubbers zijn karwei afmaken. Met succes. Lubbers incasseerde een forse zogeheten premierbonus en kon door. Deze bonus lijkt voor Rutte ver weg. Want aan welk karwei was hij begonnen? Waar was hij op weg naar toe?
Kortom, het campagneteam van de VVD zou wel eens slapeloze nachten kunnen hebben. Met Rutte heeft het op papier nog steeds goud in handen: communicatief vaardig, energiek en een opgeruimd humeur. Maar met welk onderscheidend verhaal gaat hij de verkiezingscampagne in?
Jaap Folkerts is senior adviseur PA*PR bij Winkelman Van Hessen in Den Haag. Daarvoor was hij twaalf jaar (1998-2010) parlementair verslaggever (bij het ANP en De Telegraaf) op het Binnenhof.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!