Elkaars verjaardagen – Rutte op Valentijnsdag en Samsom op 10 juli – zullen ze volgend jaar niet vergeten. Mark krijgt van Diederik een grote zak zoete kokindjes, die de VVD-leider tijdens de formatie schijnt te verslinden, en Diederik kan een bos rozen tegemoet zien, ter onderstreping van de duurzame relatie.
Alhoewel duurzaam…. Die typering is niet helemaal op zijn plaats, want de vergroening uit het Kunduz-akkoord is door Samsom met Rutte de nek omgedraaid. Tot gemor in Samsoms achterban leidde het niet. Die achterban houdt zich voorlopig koest, maar zal – zo leert de PvdA-historie – straks wél met zeer kritische blik het (concept-)regeerakkoord beoordelen. En om die reden zal de formatie zeker niet voor half november zijn afgerond.
Stel dat Samsom en Rutte volgende week stralend naar buiten komen met de mededeling: ‘We zijn klaar.’ Het zal tot grote achterdocht leiden bij de PvdA-kiezers en ook de VVD-achterban zal de wenkbrauwen fronsen.
In ruim een maand tijd zouden de antagonisten uit de verkiezingscampagne als een mes door de boter zijn gegaan op dossiers als de arbeidsmarkt (ontslagrecht), gezondheidszorg (marktwerking), woningmarkt (hypotheekrenteaftrek) , Europa en ontwikkelingssamenwerking. Los van het feit of dat überhaupt mogelijk is, is het ook volstrekt ongeloofwaardig en voor beide partijen dus ongewenst.
‘Samsom heef alles weggegeven’, zal de reactie zijn van veel PvdA-stemmers, zeker die met SP-sympathie. Zonder één wanklank in recordtempo een regeerakkoord smeden met de VVD: dat kan niet sociaal zijn. Omgekeerd geldt hetzelfde, maar in iets mindere mate, omdat Rutte zich in de campagne niet aan het uiteinde van het politieke spectrum heeft gepositioneerd.
Om het beeld te voorkomen dat het een fluitje van een cent was, gaan ons de komende weken berichten bereiken dat de formatie stagneert. Dat gaat zeer waarschijnlijk volgens de door de spindoctoren geplaveide route van ‘het loopt even wat minder soepel’ via ‘het gaat nu stroef’ en ‘er zit geen beweging meer in’ tot het dramatische ‘het zit op dit moment muurvast’.
Als het écht spaak loopt, weten we zeker dat er grote onenigheid was. Als het na muurvast weer verder gaat, is het gissen of het écht niet vlotte of dat het allemaal in scène is gezet, met als doel de achterban te laten zien dat de kroonjuwelen uit de campagne niet te lichtvaardig overboord zijn gegooid.
Want Rutte en Samsom moeten hun partijcongressen na de kabinetsformatie wel onder ogen kunnen komen. VVD-leden mag daarom niet ontgaan dat Rutte met ziel en zaligheid heeft gestreden voor behoud van de hypotheekrenteaftrek en versoepeling van het ontslagrecht. Tevergeefs helaas, maar de VVD heeft er behoud van het huidige zorgstelsel – met zelfs iets meer marktwerking - en een forse bezuiniging op ontwikkelingssamenwerking voor teruggekregen.
En PvdA’ers hebben gemerkt dat Samsom tijdens de formatie heeft gevochten als een leeuw voor ontwikkelingssamenwerking en een ‘socialer’ zorgstelsel. Ook tevergeefs helaas, maar de PvdA heeft het ontslagrecht in stand gehouden en bereikt dat de hypotheekrenteaftrek wordt aangepast.
Of er écht heftige ruzies zijn, sprake is van ‘normale’ meningsverschillen of dat het in harmonie verloopt aan de formatietafel, doet de komende weken feitelijk niet ter zake. Een soepel verloop van een kabinetsformatie tussen twee partijen die er graag willen uitkomen, is ermee gediend dat niet alles van een leien dakje gaat.
Dat zal de komende weken dan ook regelmatig naar buiten worden gebracht, zodat het de achterban van VVD en PvdA niet kan ontgaan. Terwijl Rutte en Samsom aan de formatietafel nog een tevreden greep in de pot met kokindjes doen.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!