Commercials (off- en online) kijken steeds vaker de visuele taal af van videoclips en speelfilms. Het kleurgebruik, ofwel ‘color grading’ speelt daarbij een grote rol.
‘Kleur is veel meer dan louter een esthetische keuze’, benadrukt Jeroen Houben, filmmaker bij Halal Amsterdam. ‘Het is een instrument om je verhaal te vertellen en een manier om iets non-verbaal uit te leggen. Wat bij reclame bovendien een extra uitdaging is, is dat je vaak niet zomaar Vodafone-rood in een T-Mobile-spot kunt gebruiken. Dat kan als belemmering worden ervaren, maar het moet meer als een inspiratie gezien worden om iets onverwachts met het geijkte palet te doen. Dat is de kunst.’
Daarnaast krijgen regisseurs en filmmakers bij commercials vaak de kans om met state-of-the-art mensen, mogelijkheden en apparatuur te werken, zegt Jaap Hermans, head of production Smarthouse Films. ‘Dit brengt vaak een enorme hoeveelheid aan (kleur)keuzes met zich mee, waardoor het fijn is om te werken met een ervaren DOP en artdirector.'
'Veel commercials willen een eigen look and feel en daarbinnen speelt kleur een belangrijke rol. Het is over het algemeen het lekkerst om een eerste commercial te maken voor een merk, omdat bureaus dan sneller bereid zijn om dingen te testen. Alleen zo ontstaan nieuwe trends.’
Must See van Jeroen Houben:
Candy Episode 2 van Prada (2013, productiemaatschappij Company 3 London)
'Wes Anderson wordt weleens beschuldigd van mooifilmerij zonder substantie, maar wie verder kijkt ziet dat niets willekeurig is aan zijn fraai plaatjes. De pastelkleurige jurk en roze nagels zijn mierzoet en meisjesachtig, waar haar rode schoentjes haar een stout randje geven. Ondanks het aangezette kleurenpalet voelt de film nergens gekunsteld. Daarmee creëert hij een fantasiewereld die je gelooft.’
Met trends op gebied van kleurgebruik gaat het meestal als volgt: ‘In videoclips wordt geëxperimenteerd, wat door mode- en sportcommercials wordt opgepakt, waardoor grotere merken het ook aandurven’, aldus Basha de Bruijn, filmmaker bij WeFilm. ‘Color grading moet gezien worden als de kers op de taart. Over het algemeen geldt: hoe minder je ervan merkt tijdens het kijken, hoe beter het werkt.’
‘Kleur kan een hoop dingen accentueren, verbloemen en de aandacht van de kijker op de juiste dingen laten vestigen. Het belangrijkste is echter dat met kleur de mood van een film wordt bepaald. Wanneer je de grading van films als Seven en 500 Days of Summer zou verwisselen, krijg je twee hele rare films.’
Over het algemeen zijn er vier duidelijke ‘kleurtrends’ te signaleren:
(1) Het grauwe Log-lookje
Hermans: ‘Je ziet commercials met hun tijd meegroeien, als er bijvoorbeeld een nieuwe camera uitkomt. In de tijd dat de Alexa net nieuw was, werden veel commercials opeens heel flets-grijzig. Doordat creatieven tijdens de offlinemontage lang naar het ruwe, fletse materiaal keken, raakten ze gewend aan deze kleuren. Een mooie grade leek dan al snel te heftig. Gelukkig waait deze trend langzaam voorbij.’
Must See van Basha de Bruijn:
'The Big Leap' van Lacoste (2014, productiemaatschappij: Wanda)
‘Hier is heel duidelijk van tevoren nagedacht over de look. Alles is zacht, maar toch fris en elk detail dat in het geschoten materiaal zit, komt op de mooiste manier naar voren.’
(2) De Instagram-filter look
PLUS - Goed eten - Blonde d'Aquitaine
Houben: ‘De kloof tussen commercials, videoclips, films en andere media wordt steeds kleiner. Een van de meest herkenbare trends op dit moment is afgekeken van Instagram-foto’s. Met van die heftige kleurfilters, een warme waas over het beeld en in elk shot een overduidelijke lensflare.’
De Bruijn: ‘In sommige gevallen werkt dit prima, maar het is niet echt color grading. Dat komt, omdat je niet per se het beste uit het materiaal haalt, omdat je het eigenlijk dichtsmeert met één kleur, waardoor het in principe een platter plaatje wordt.’
(3) De Scandinavische of Teal Orange-look
De Bruijn: ‘Dit is de stijl die heel duidelijk terugkomt in House of Cards. Met in de low lights en mids veel blauw/groen en in de highlights veel oranje.’
Hermans: ‘Dit sluit een beetje aan op een reeks “larger than life”-films, maar dit zie je niet heel vaak terug in commercials. Daar zijn ze meestal te kort voor.’
(4) De felle neon-look
De Bruijn: ‘Wat je nu op ziet komen in videoclips zijn zuurstokzoete kleuren die van het beeld afspatten. Zo zie je bijvoorbeeld in de videoclip van Demi Lovato veel gel- en neonkleuren.
Houben: ‘In mijn 3FM-Awards film (2014) speelde ik met de laatste twee stijlen, door alles in blauwtinten te maken en een complementair contrast te geven met goudgele verf. Hierdoor maakt je enigszins onbewust de impact sterker.’
De filmmakers stellen unaniem dat om het ultieme kleurgebruik voor een merkfilm te bereiken, de voorbereiding alles is. ‘Wanneer je een film gaat draaien doe je jezelf en de colorist een plezier om van tevoren na te denken over de look’, zegt De Bruijn. ‘Dan kun je daarop inspelen met bijvoorbeeld de styling van je hoofdrolspelers.’
Houben relativeert: ‘Er is een Rotterdams gezegde dat luidt’: “Je ken een hoop stront paars verven, ’t blijft een hoop stront”. Dat geldt ook voor film. Met zo maar een lekker kleurenpaletje kom je er niet. Ik denk daarom nooit zomaar: wat vind ik mooi, maar probeer mijn verhaal inhoudelijk uit te denken. Dan volgt het kleurenpalet vanzelf. Kleur moet zaken in één oogopslag over kunnen brengen. Nog voordat er een woord gesproken is.’
Must See van Jaap Hermans:
Schommel van Brand Bier (1997, productiemaatschappij: Czar Nederland)
‘Een klassieker van reclame enfant terrible Rene Eller. Look and Feel van de film gaan mooi over van wat grauw-groener naar het heldere van het zonlicht.’
Dit artikel staat ook in Adformatie #7
