Hoe Marco Kroon de Lance Armstrong van Defensie werd

De media leven van karikaturen.Gisteren werd bekend dat oorlogsheld Marco Kroon is geschorst door het ministerie van Defensie, maar niet ontslagen. De kapitein deelde tijdens carnaval 2019 een kopstoot uit aan een politieagent nadat hij werd betrapt tijdens wildplassen. Kroon was onder invloed en verzette zich tegen aanhouding. Hij werd verdacht van drugsbezit.

De drager van de Militaire Willemsorde kreeg een taakstraf van honderd uur en een schorsing die uiteindelijk meer veertien maanden duurde. Nu wordt hij gedwongen overgeplaatst naar een andere functie. Bij de Koninklijke Landmacht gaat hij zich bezighouden met veteranenzaken. Drank maakt meer kapot dan je lief is.

Marco Kroon heeft sinds 1989 met gevaar voor eigen leven de belangen van ons land gediend: in 1991 diende hij ons land in Irak, in 1993 in Cambodja, tussen 1996 en 2003 meermalen in Bosnië en in 2004, 2005, 2006 en 2007 in Afghanistan.

Meer dan andere militairen heeft hij daarbij grote moed betoond. Voor zijn rol in Uruzgan werd de Brabantse kroegeigenaar in 2009 door koningin Beatrix gelauwerd met de Militaire Willemsorde: de hoogste militaire onderscheiding in Nederland.

De vraag is in hoeverre de Militaire Willemsorde voor Kroon daadwerkelijk een geschenk is geweest. De onderscheiding is uitgereikt voor moed, beleid en trouw van Kroon als militair, als leider en als mens. Maar waardering voor een heldendaad betekent niet dat je de rest van je leven waardering krijgt. Want nu, elf jaar later, is de kapitein de Lance Armstrong van Defensie geworden.

Het enfant terrible heeft twee gezichten. Toetsenbordridders zetten hem weg als een veroordeelde crimineel: drugsgebruiker, wildplasser tijdens carnaval, potloodventer, kopstoter, een schande voor het korps.

Zijn oud-collega’s tot in de top van de krijgsmacht en veteranen, zetten hem vanaf het begin neer als gedupeerde. De groene baret is getekend door de fysieke en psychische trauma’s die hij in de strijd heeft opgelopen. Nu is hij nu ook nog onderwerp van trial by media. En dat louter naar aanleiding een carnavalsincident.

De helden die wij kennen uit de film bestaan niet: Kroon is niet verstandig, maar heeft een goed hart. Voor het ministerie van Defensie was het een dilemma. De oorlogsheld is verworden tot slachtoffer. Een ontslag van Kroon zou de reputatie van de dapperheidsonderscheiding verder blijvend schaden en de mores binnen de krijgsmacht zijn kraakhelder: het instituut gaat altijd boven het individu.

Maar tegelijkertijd verlangt de Nederlandse publieke opinie voorbeeldgedrag, ook in de burgermaatschappij: de Nederlandse krijgsdienst is in opspraak geraakt. Zoals te verwachten viel is gekozen voor een sanctie die de oorlogsheld in ere houdt, maar ook recht doet aan de maatschappelijke normen. Zijn gedrag wordt veroordeeld, als persoon krijgt hij een nieuwe kans.

Volgens de cynici is hij weggepromoveerd. Maar juist omdat hij de Willemsorde draagt, heeft hij zoveel aandacht gekregen. De vraag is of je daar vrede mee kunt hebben. Je kunt de man wel uit de oorlog halen, maar de oorlog nooit uit de man.

Paul Stamsnijder is partner van de Reputatiegroep