Donkere dagen

5 December. Ik hoop dat u aan uw plicht heeft voldaan en geld heeft laten rollen! Dat is nodig om 2009 nog een beetje dragelijk te maken voor de winkelier. De wat? U weet wel: dat geheel van kassa’s en winkelmeisjes, die motor van de economie. De retail is een beetje het vergeten slachtoffer van de bankchaos. Eerst zorgde de paniek ervoor dat u en ik de hand op de knip hielden. Daarna trok de overheid de kop uit het zand om ons met rare belastingmaatregelen en een dreigende kilometerheffing te vermoeien. Tot slot maakten banken een einde aan het jarenlange achterkamertjesoverleg over hun betaalproduct PIN: het is ter ziele en wordt versneld vervangen door EMV. De optelsom kost mening winkelier volgend jaar de nek.

Met PIN hadden we het meest efficiënte digitale betaalmiddel ter wereld. Het hield bankkosten laag en was relatief veilig. Toen er jaren geleden gemoderniseerd moest worden, ontstond er discussie. Banken wilden niet langer aan één product voor Nederland samenwerken en gingen onderling de strijd aan over de toekomst. De uiteenlopende ideeën hadden één ding gemeen: ze waren allemaal gericht op Nederland. De financiële jongens vergaten de wereld om ons heen. Tijdens de lange periode van discussie stond de ontwikkeling van PIN stil en toen we er uiteindelijk in Europa de boer mee op moesten, was het verouderd.

Het buitenland sprong in het gat. Met name de Roemenen en de Amerikanen. Eerstgenoemden doken op de hopeloos achtergebleven beveiliging van PIN en ontwikkelden in rap tempo een aantal illegale businessmodellen, die banken honderden miljoenen euro’s hebben gekost. De Amerikanen bedachten de nieuwe wereldstandaard in digitaal betalen. EMV heet het en dat staat voor Europay MasterCard Visa. Laat u geen zand in de ogen strooien door die E: Europay is onderdeel van Mastercard.

EMV heeft een groot aantal voordelen ten opzichte van PIN, maar is duurder. Het werkt met een chip in plaats van een magneetstrip. We halen geen pas meer door een gleuf, maar stoppen hem ergens in. Lijkt inderdaad op die andere door stammenstrijd verkwanselde Nederlandse vinding: Chipknip. De hoeveelheid informatie die EMV bij een transactie verstuurt is enorm. zeker vergeleken met PIN. Het verwerkingsmodel erachter is complex. EMV is daardoor aanzienlijk duurder en dat gaat een winkelier voelen in de kosten die hij per transactie betaalt aan zijn bank. Over de eerste twee jaar is hierover een afspraak gemaakt: banken handhaven de huidige tariefstructuur en berekenen derhalve 5.5 cent per transactie. Daarna worden tarieven aangepast aan de werkelijke kosten. Iedere bankman die ik dit hoor uitleggen, suggereert dat betalen dan goedkoper wordt, maar geeft geen garanties. We weten allemaal wat dit betekent en zien nu al uit naar de TV spotjes die in 2011 gaan vertellen dat het logisch is dat betalen duurder wordt.

In de tussentijd vieren wij december 2009. Dat doen we aan de hand van winkeliers die de meest wilde acties hebben bedacht om ons tot koop te inspireren. Een gigant in mobiele telefoons geeft bij het afsluiten van een nieuw abonnement niet alleen een telefoon cadeau, maar ook twee kaartjes voor een popconcert van een wereldster. Bij een luxere parfumerie maakt u kans op compleet verzorgde beauty-reizen. De bakker geeft bij aankoop van decemberzoetigheid DVD’s weg en bij een kledingketen kunt u een reis naar het huis van de Kerstman in Lapland winnen. De mooiste typering van het tijdsbeeld vinden we echter in de betere kiosk. Daar hebben de naar aandacht hunkerende Patricia Paay en Hennie Huisman elkaar gevonden. Zij trekt als 60 jarige nog eenmaal alles uit voor Playboy Magazine, terwijl hij er als de kippen bij was om op de voorpagina van een groot dagblad te verkondigen hoe zeer hij uitkeek naar dat tijdschrift. Als vertegenwoordiger van een grootmacht in betaalverkeer, kan ik me geen toepasselijker afscheid van PIN voorstellen, dan Hennie Huisman die met stramme kabouter en zwetende vingers nog eenmaal zijn pas door die gleuf jast om dat kerstmagazine af te rekenen en daarmee die zo geplaagde winkelier het hart onder de riem steekt.