[door Erik Visser]
‘Historisch moment: Tweede Kamer stemt in met nieuw donorregistratiesysteem’, kopt de Nederlandse Transplantatie Stichting op zijn website.
Nadat het voorstel voor het nieuwe donorregistratiesysteem – het ja-tenzij-systeem – in de Tweede Kamer was aangenomen, hebben talloze Nederlanders hun ‘ja’ echter in een ‘nee’ veranderd. Ze vinden het maar niks dat de overheid na hun dood over organen kan beschikken zonder dat daar expliciet toestemming voor is gegeven.
19.000 keer nee
In de dagen na het aannemen van de initiatiefwet hebben 4.500 donoren hun registratie ingetrokken en bijna 19.000 Nederlanders, die nog niet in het Donorregister ingeschreven stonden, zich met ‘nee’ geregistreerd, zo berichtte onder meer het AD. De cijfers komen uit het Donorregister, dat de registraties bijhoudt en burgers daarnaast ook informeert. Deze overheidsdienst werkt samen met de Nederlandse Transplantatie Stichting, die voor toegankelijke informatie zorgt. Op die manier kan iedereen een weloverwogen keuze maken.
Voortrekkersrol
Het Donorregister en de Nederlandse Transplantatie Stichting hebben dus een voortrekkersrol in de voorlichting over donorregistratie. De vraag na deze week is of zij wel adequaat waren voorbereid op de massieve publiciteitsgolf die de op handen zijnde wetswijziging veroorzaakt. De informatie op de website van de stichting blijft slechts beperkt tot de antwoorden op vier vragen. Er wordt direct verwezen naar de website van D66, dat het initiatief nam tot de wetswijziging.
Goede voorlichting
Hoewel Pia Dijkstra vier jaar bezig is geweest om de politiek in de richting van een ja-tenzij-systeem te duwen, heeft klaarblijkelijk niemand nagedacht over hoe hierover te communiceren. Luister bijvoorbeeld naar directeur Hans Bart van de Nierpatiëntenvereniging in het Radio 1 Journaal. Hij zegt: ‘Waar we nu aan toe zijn, is een periode waarin goede voorlichting wordt gegeven. Zo staat het ook min of meer in het wetsvoorstel aangegeven.’
Haagse biotoop
Pardon? De politiek komt tot een besluit en pas daarna vertellen we het volk welke gevolgen de wetswijziging heeft voor de donorregistratie? Het kan toch niet zo zijn dat je pas achteraf gaat communiceren over een onderwerp dat werkelijk iedere Nederlander persoonlijk raakt? Daar zul je toch op z’n minst een campagne over moeten voeren en een dialoog aangaan, in plaats van het te regelen in de Haagse biotoop?
Toestemming ingetrokken
Dat is nu het beeld dat is ontstaan. De publieke verontwaardiging is inmiddels zo groot, dat duizenden donoren hun toestemming voor orgaandonatie introkken en enkele tienduizenden mensen zich in het Donorregister inschreven en te kennen gaven geen organen te zullen afstaan.
Primaat bij Tweede Kamerleden
Gebruikelijk is dat het kabinet een wetsvoorstel indient. Communicatieprofessionals van ministeries gaan daarmee aan de slag, bedenken plannen om burgers te informeren en voeren die plannen vervolgens uit. Anders is dat met een initiatiefwet, waar het primaat bij Tweede Kamerleden ligt. Die ontberen een communicatieapparaat om de samenleving mee te nemen in zo’n proces. Met als gevolg dat in de initiatiefwet de alleszeggende oproep staat dat nú de periode is aangebroken om voorlichting over de gevolgen van de wetswijziging te gaan geven…
Erik Visser, Van Luyken Communicatie Adviseurs
FOTO: ANP
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!