Cannes Lions 2045. Robot wint Grand Prix.

Terwijl de internationale reclamewereld in Cannes zich laat overladen met prijzen, zon en drank vraag ik me af hoe zo’n festival er over pakweg dertig jaar uitziet. Heeft robotisering er dan voor gezorgd dat we in armoede toekijken hoe computers ons werk hebben overgenomen? Of leven we in een permanente versie van het Cannes Lions festival met zon, strand en drank, omdat we (aldus Rutger Bregman) in luilekkerland zijn beland?

Een tijdje terug stuitte ik op een interessante wedstrijd die TED had uitgeschreven. De vraag: wie ontwikkelt de eerste machine die een TED Talk kan geven. Een TED Talk die bovendien een staande ovatie oplevert. Die vraag triggerde me. Want hoe kan een machine ooit een TED Talk geven? Doorgaans komt in zo’n praatje heel wat samen: jarenlange ervaring, intellect, talent en succes. En wordt de kijker door een magische spreker ‘aangestoken’ met een “Idea Worth Sharing”. Al met al een typisch menselijke aangelegenheid zou je zeggen.  

Toch is het de verwachting dat die TED Talk er binnen een paar jaar komt. De robot (of in elk geval kunstmatige intelligentie) op het podium. En wij mensen ademloos onderuitgezakt in een schouwburgstoel. Je kunt het je maar met moeite voorstellen. We leren computers meer en meer aan. Maar vooralsnog doen ze vooral wat we ze geleerd hebben. Of kan een computer ook zelf een idee bedenken?

IBM’s supercomputer Watson is aardig op weg naar z’n TED Talk. Watson is een zelflerend computersysteem en kan 200 miljoen pagina’s tekst per seconde analyseren. Dokter, chef-kok en jurist, Watson is het allemaal tegelijk. In 2011 nam Watson deel aan het TV programma Jeopardy en wist de beste kandidaten uit de geschiedenis van het programma met gemak te verslaan. Watson is nog niet in staat om zelf conclusies te trekken of antwoord te geven op vragen die nog nooit zijn gesteld. Maar dat lijkt een kwestie van tijd.

Langzaamaan begeeft de computer zich ook op creatief terrein. Er is een computer aangeleerd om schoonheid in foto’s te herkennen. Een andere computer bleek prima in staat om een sportwedstrijd (en daarmee het beroep van sportverslaggever) te verslaan. Er zijn computers die gedichten schrijven. Nauwelijks te onderscheiden van menselijke poëzie (probeer het zelf op Botpoet.com). Er zijn computers die autonoom schilderen. Of kunstcriticus uithangen.

De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie gaat steeds sneller. Er komt een moment dat het digitale brein het biologische brein inhaalt. Wanneer dat precies gebeurt, dat is nog gissen. Maar als Cannes 2045 plaatsvindt dan zijn we in elk geval een heel eind. Een eerste stap zou zijn dat de 40.000 (!) inzendingen van Cannes over een tijdje eerst worden door geakkerd door een computer. Die haalt het beste werk eruit. En lepelt in een paar tellen een eerste shortlist op. Scheelt een hoop juryleden en een hoop tijd.

Die kunstmatige intelligentie krijgt dan ook een plekje op de creatieve vloer. Eerst om ideeën te toetsen (de ultieme review!). Daarna pakken we door. De robotcreatief verzint ideeën, schrijft scripts, ontwikkelt autonoom sites of apps (bestaan die dan nog?). Regisseert en animeert zijn zelfverzonnen filmscènes. Componeert de muziek. En dat alles in een tempo waar je akelig van wordt. Dag, nacht, weekend. En hij vermoordt zijn ‘darlings’ zonder enige aarzeling. Ideaal toch?

De vraag is natuurlijk hoe we komen tot de robotcreatief? Hoe programmeren we bijvoorbeeld dat onze robot per ongeluk tegen een idee aanloopt? Dat hij durft te falen. Kwaad wegloopt uit meetings. Dat hij vastloopt. Ideeën weglegt en later weer oppakt. Geen nee wil horen. Snel verveeld raakt. Durft te dagdromen. Koppig zijn mening er doorheen drukt. Vrij kan denken. Goed werk aanvoelt op z’n onderbuik. We hebben nog 30 jaar om dat te verzinnen.

In 2045 word ik 67 en ik wil het meemaken. De robot op het podium in Cannes. We zullen ‘m dronken voeren, hem laten weten hoe het voelt om een echt mens te zijn. We gooien ‘m het infitiy pool in. Laten ‘m eindeloos gewauwel aanhoren van mensen die hij niet kent. En dan introduceren we de nieuwe categorie ‘handmade’ en vieren we human-to-human creatief werk. Eens kijken of onze robotcreatief er in 2046 weer bij is.