Het faillissement van de most funded e-bike company roept de vraag op waar de 190 duizend VanMoof-klanten straks naartoe gaan. En is er toekomst voor de merknaam VanMoof? Drie experts delen hun verwachtingen.
In de afgelopen jaren haalde VanMoof meer dan 150 miljoen euro op om te groeien als fabrikant en verkoper van stijlvolle elektrische fietsen. Maar na jaren rode cijfers schrijven en aanhoudende problemen met de kwaliteit van de fietsen en lang durende reparaties, kon het bedrijf begin deze week niet anders dan faillissement aanvragen. Het faillissement leidt tot boze VanMoof-bezitters, vooral onder de groep wiens fiets bij een servicepunt staat om gerepareerd te worden. Die servicepunten zijn tot nader order dicht. De politie van Amsterdam kreeg van zoveel gedupeerden de vraag of zij aangifte van diefstal kunnen doen dat zij zich genoodzaakt voelde om een statement te delen. ‘Een faillissement betreft een civiele en geen strafrechtelijke aangelegenheid’. Aangiften, meldingen en vragen worden niet in behandeling genomen. ‘De politie kan – hoe vervelend ook – niets betekenen voor klanten.
De Fietsersbond heeft nog geen vragen gekregen over het faillissement van VanMoof, zegt hoofd communicatie en vereniging Douwtje de Vries in gesprek met Adformatie. ‘We houden het wel goed in de gaten. Als we signalen krijgen, gaan we uitzoeken of er mogelijkheden zijn om mensen te helpen, bijvoorbeeld door te verwijzen naar een partij met onderdelen. Tot dusver lijken die mogelijkheden er niet te zijn.’
Klein gat te vullen
Het faillissement van VanMoof is met name slecht nieuws voor klanten, die op dit moment niet weten of hun fiets straks nog gerepareerd kan worden en of software-functies blijven werken. Maar hoe zit dat voor de concurrentie? Is het wegvallen van het merk VanMoof goed nieuws voor andere fabrikanten? Arnauld Hackmann, hoofdredacteur van vaktitel NieuwsFiets.nu, denkt dat dat wel meevalt. ‘VanMoof heeft in veertien jaar net geen tweehonderdduizend fietsen verkocht. Dat zijn geen aantallen waar de hele markt van achterovervalt, dus er is geen groot gat te vullen.’
Dirk Mulder, sector banker trade & retail bij ING, noemt een faillissement ‘nooit goed nieuws’, maar denkt dat concurrerende merken van VanMoof nu wel wat meer ruimte krijgen. ‘VanMoof was in absolute verkoopcijfers geen hele grote fabrikant, maar wel een bekende naam en een populair fietsenmerk onder een bepaalde doelgroep. Met name consumenten in de Randstad die een bijzondere fiets met veel technologische innovatie wilden. Als een deel van de doelgroep een nieuwe elektrische fiets zoekt, kan het zijn dat andere merken hier op inspringen.’
Ook Hackmann ziet ruimte voor concurrenten om potentiële VanMoof-kopers te verleiden nu voor hun model te gaan. ‘De elektrische fiets van Bird lijkt erg op die van VanMoof, bijvoorbeeld.’ Het Belgische Cowboy, ook een concurrent van VanMoof, kan volgens Hackmann ook profiteren van deze situatie. ‘Cowboy is al zo slim geweest om een app uit te brengen waarmee VanMoof-eigenaren hun digitale sleutel kunnen registreren om hun fiets te blijven gebruiken. Ik vind dat een slimme manier om die fietsers bekend te maken met het merk Cowboy.’ Ook een andere concurrent, Amslod, haakt ludiek in op het faillissement van VanMoof. Het merk laat tweehonderd VanMoof-bezitters hun huidige fiets inruilen voor een nieuwe Amslod-e-bike. Hier is een speciale lotingswebsite voor opgetuigd, stipt Hackmann aan.
De Fietsersbond raadt geen specifieke merken of fietsmodellen aan, maar biedt wel een algemenere koopgids aan. De Vries: ‘Omdat veel e-bikes tegenwoordig op elkaar lijken, vertellen we in de koopgids wat je nodig hebt en waar je op moet letten. Zo kom je bij elektrische fietsen uit die passen bij jouw wensen.’
Cowboy verhoogt prijzen
De naam viel net al even: Cowboy, uit België. Cowboy is nog niet zo’n bekende speler, wat deels komt omdat het pas 55 duizend e-bikes verkocht heeft. Net als VanMoof leed het merk vorig jaar een miljoenenverlies, al was het minder (32 miljoen euro) dan de concurrent (zo’n 80 miljoen euro). Tegenover Bright claimt Cowboy dat het volgend jaar winstgevend wordt, mede te danken aan een winstmarge van veertig procent op verkochte fietsen.
Opmerkelijk is dat Cowboy vlák voor het faillissement van VanMoof een koerswijziging aankondigde. Het bedrijf zegt met honderden nieuwe dealers te gaan samenwerken, komt met een nieuwe, goedkopere fiets én gaat bestaande fietsmodellen honderden euro’s in prijs verhogen ‘om gezond te blijven.’ De timing om het nieuws naar buiten te brengen was toeval, zo is te lezen in het artikel van Bright. Dat is opvallend, want in de dagen ervoor was VanMoof al veelvuldig vanwege zijn (betaling)problemen in het nieuws. Cowboy kan dat niet gemist hebben.
Is de naam VanMoof te redden?
Nu VanMoof failliet is verklaard, gaan de bewindvoerders de mogelijkheden van een doorstart onderzoeken. Ze hopen een bedrijf te vinden dat de activiteiten van VanMoof wil voortzetten. Of dat gaat lukken is nog volstrekt onduidelijk. Naar verluidt heeft PON, het grootste fietsenbedrijf ter wereld, geen interesse. PON is eigenaar van merken als Gazelle en sinds september 2022 ook van Veloretti. Journalist Hackmann: ‘En Veloretti is een concurrent van VanMoof.’ Ook Accell Group, het bedrijf achter merken als Batavus en Sparta, zou de boot afhouden. Zijn er alternatieven? Hackmann kan geen merk bedenken dat interesse zou hebben in VanMoof.
Maar stel dát er een partij bij de curatoren aanklopt met het plan om VanMoof over te nemen. Is er dan toekomst voor de merknaam VanMoof? Hackmann denkt van niet. ‘Ik ben bang dat de imagoschade voor VanMoof te groot is. In de afgelopen anderhalve week zag, hoorde en las je overal dat VanMoof slechte kwaliteit fietsen verkocht. Ga die imagoschade maar repareren.’
Ook Mulder van ING vindt het steeds lastiger voor te stellen dat er een koper voor VanMoof komt. Maar stel dat die zich aandient, dan vindt Mulder het niet gek als de koper de VanMoof-naam voorzet. ‘Het is toch een naam met een hele hoge bekendheid. Er hoewel er nu veel negativiteit is over de kwaliteit van de fietsen, zie ik nog steeds heel veel mensen rijden op een VanMoof. Ik denk dat er nog steeds een bepaalde lading en emotie achter de naam zit. Mooie styling en innovatief, bijvoorbeeld.’ Mulder raadt een eventuele koper wel aan om zich eerst te focussen op het tevredenstellen van de huidige klanten, die nu massaal klagen over kwaliteitsproblemen, lange reparatietijden en gebrekkige communicatie. ‘Het is een dure uitdaging om deze problemen op te lossen, en bestaande klanten zo te veranderen in fans.’
Mary Hoogerbrugge, merkspecialist bij De Positioneerders, schrijft de naam VanMoof vooralsnog niet af. ‘Ik denk dat er op zich goede, sterke associaties kleven aan de merknaam VanMoof. Ze hebben een goede plek opgebouwd, maar konden het uiteindelijk niet waarmaken. Het faillissement is nu veel negativiteit, maar naar de toekomst toe kun je hier best overheen komen. Voor een potentiële koper zit er nog wel waarde in het merk, al komt er natuurlijk wel de opdracht bij om het product en de dienstverlening op orde te krijgen.’
