Theo-ijdeltuiten, wat hebben jullie zélf gedaan?

Helaas blijk ik een van de weinige Nederlanders te zijn die niet op 100 meter van Theo stond toen ‘het’ gebeurde. Bracht mijn kind niet net naar school, fietste niet toevallig voorbij, hoorde geen pistoolschoten. Ik heb dus ook niet kunnen roepen: ‘Niet doen, niet doen!’. Sterker nog, ik ben ook geen vriend van Theo geweest, een voorrecht dat de halve grachtengordel natuurlijk ook al had. Ik speelde geen rolletje in zijn gelauwerde films, en slachtoffer van zijn hoogpolige scheldkannonades was ik al helemaal niet. Dus ik was jammer genoeg, zelfs met die tsunami aan herdenkingen, ook niet in beeld. Nou, Théo heeft het niet makkelijk gehad, met die moord en zo, maar wij – de buiten beeld blijvers – hebben het na die 10 jaar ook niet makkelijk hoor. We zijn eigenlijk de zoveelste zielige minderheid! We horen er gewoon niet bij.

Theo-ijdeltuiten

Dus ga ik maar proberen een ander element wat naar voren te halen. In een vertwijfelde schreeuw om aandacht, zullen ze in Amsterdam wel denken. Klopt, ‘want het blijft steken’, zoals iemand met Amsterdamse humor over de dood van Theo zei. Zo had ik in plaats van die kudde Theo-ijdeltuiten liever wat meer penetrerende analyses willen zien waar het fout is gegaan bij Mohammed B. en zijn vriendjes. En wat er voortaan aan te doen is.

Wegkijken

Hadden degenen die dat radicaliseringsgedrag waarnamen, niet veel actiever moeten zijn, dan zij toen wáren? Wie zijn dat dan? Ouders, broertjes, imams, leerkrachten, wijkagenten, collega’s en wat hoger geplaatsten, neem ik aan. Keken zij weg? Waren de signalen dan zo zwak? De Hofstadgroep was een groep radicale islamitische jongeren, die geregeld bijeenkwam in het huis van Mohammed B., zo meldt de Volkskrant ons. Ze keken naar onthoofdingsfilmpjes en zo. Daar zagen we al de schaduw van IS. Dat viel niemand op? Niemand die aan de bel trok ? Gemakshalve wegggekeken? Op de AIVD na dan…

Vrienden van B.

Oké, zelfs de vrienden van B. zagen zijn moordaanslag niet aankomen, zeggen zij nu. Vriend Nouredine el F. liep dan wel met een machinepistool in zijn tas rond, en een ander gooide bij zijn arrestatie een handgranaat naar agenten. Dus Nouredine en co zijn wat dat betreft heel geloofwaardig. ‘Haben es nicht gewusst’, zou kardinaal Simonis zeggen. Maar goed, een religieus gemotiveerde moord verwacht een normale Marokkaan uit de omgeving van die jongens natuurlijk niet, toch? Ik hoop het maar.

Radikalinski’s

Misschien mag de vraag daarom wat breder worden getrokken. Nu we wéten dat er groepjes radicaliserende jongeren zijn, dóen we er dan ook wat aan? Dan doel ik niet op de autoriteiten en hun professionele diensten, van AIVD tot OM. Die staan inmiddels vast wel op scherp. Maar het alleen aan hen overlaten is toch echt iets te makkelijk. Want dat is vooral repressief. Nee, doen we er wat aan om het ontstaan van nog meer radikalinski’s te voorkomen?

Tussen wal en schip

Doen veel van die andere Nederlandse burgers wel genoeg? Spannen we ons tot het uiterste in om jonge allochtonen cultureel niet tussen wal en schip te laten vallen? Zitten we er bewust achterheen als zij hun opleiding niet dreigen te voltooien. Melden we ons massaal als mentor, of als sponsor van mentoren? Zijn we hardnekkig in het aanbieden van banen? Durven we ook contacten met allochtonen aan, in de buurt, op het sportveld of elders ? Enzovoorts enzoverder; vul maar in.

Het zwarte vmbo uitspuwen

De teneur is absoluut anders. We zien witte scholen het zwarte vmbo uitspuwen. Een paar maar, zei minister Bussemaker. Haha, die Jet… En de PVV is in de laatste peiling zeker ook niet de grootste partij? We zien een toenemende tweedeling tussen hoogopgeleiden en laagopgeleiden. Hoe dachten die hoogopgeleiden hun medeverantwoordelijkheid voor een gezonde samenleving waar te maken als zij slechts neerkijken op dat volkje daar beneden? Dat goeddeels ook allochtone volkje wel te verstaan.

Pas als ik al die Theo-adepten voortaan ook bruggen naar allochtonen zie slaan - gaarne ook een tsunami aan programma’s dáárover - zal ik hun quasi-gewichtigheid voor lief kunnen nemen.

FOTO: ANP