De drie grootste Nederlandse banken investeren samen miljarden in grootschalige, zeer dieronvriendelijke vleesindustrie. In totaal werd daar door Nederlandse financials in de periode van 2012 tot en met 2017 voor ten minste 8,8 miljard euro in geïnvesteerd. 44 miljoen daarvan komt uit de portefeuille van ING, 45 miljoen van ABN Amro, maar Rabobank spant de kroon met 6,8 miljard. Dat meldt althans de Eerlijke Bankwijzer, dat zich baseert op eigen onderzoek.
Mishandeling
Volgens Eerlijke Bankwijzer hebben bedrijven die gefinancierd werden, zoals de Amerikaanse vleesgigant Tyson Foods, ‘uitermate lage dierenwelzijnsnormen en zijn regelmatig onderwerp van schandalen rond dierenmishandeling’.
Vleesgigant
Rabobank (her)positioneerde zich onlangs als bank die een betere wereld nastreeft. Met de bedrijfsmissie ‘Growing a Better World Together’ koos de bank nadrukkelijk voor de rol van betekenisvolle bank. Eerlijke Bankwijzer: ‘In 2017 investeerde Rabobank nog maar liefst 1 miljard euro in vleesgigant Tyson Foods, die afgelopen jaren herhaaldelijk onder vuur lag wegens ernstige dierenmishandeling. Meest recent in december 2017, zoals The Washington Post berichtte.’ Ook kon Tyson Foods volgens Eerlijke Bankwijzer tussen 2012 en 2017 rekenen op geld van ABN Amro (45 miljoen) en ING (44 miljoen).
Beleid
De woordvoerder van de Rabobank, Madelon Kaspers, komt meldt dat dierenwelzijn de aandacht van Rabobank heeft en zelfs onderdeel is van het duurzaamheidsbeleid. In die policy wordt onder meer uiteengezet dat Rabobank 'een uitgebreid raamwerk gebruikt voor het beoordelen van dierenwelzijn, dat is gebaseerd op wetenschappelijke kennis en leidende wereldwijd geaccepteerde goede praktijken en standaarden.' Rabobank zegt ook: 'Van klanten (bijvoorbeeld van kredietnemer Tyson Foods, red.) wordt verwacht dat zij onder andere de goede praktijken naleven, zoals uiteengezet in de "Good Practice Note Animal Welfare in Livestock Operations".'
Elke keer mis
Maar Dirk-Jan Verdonk, woordvoerder van Eerlijke Bankwijzer, ziet dat die woorden, dat beleid, die intenties bij lange na niet stroken met de praktijk. Hij zegt: 'Growing a Better World Together is tot nu toe slechts een belofte gebleken.' Bij misstanden die bij bij Tyson Foods aan het licht komen, wordt meestal afscheid genomen van de betreffende production facility. Dat gebeurde laatst ook bij een kippenfarm (benadrukt ook de woordvoerder van Rabobank.) 'Maar dat is een make-upje, omdat het elke keer de reactie is. Het is heel moeilijk om onderzoek te verrichten, en als dat dan lukt is er bij Tyson Foods elke keer stront aan de knikker. Ze hebben gewoon geen good managementsysteem. En los van die misstanden zijn de standaarden voor dierenwelzijn - zeg maar "als er niets mis is" - veel te laag.
Klant, dus geen mededelingen
Hoe groot de behoefte bij het grote publiek aan transparantie ook is, Rabobank doet geen mededelingen over de samenwerking met Tyson Foods. 'Omdat we niet ingaan op issues rond individuele klanten.' Kaspers zegt dat de bank bij vermeende of aangetoonde misstanden eerst met klanten in gesprek gaat over de eisen die het stelt aan dierenwelzijn. 'Zo proberen we de klant te bewegen de omstandigheden aan te passen. Als we geen verbeteringen bij de klant zien, zullen we passende maatregelen nemen, welke mogelijk uiteindelijk kunnen leiden tot het afscheid nemen van de klant.'
Banden verbreken
Maar de misstanden bij Tyson Foods zijn al jaren aan de orde van de dag, stelt Verdonk. Als de methode die Kaspers hierboven uiteenzet zou werken, zouden de omstandigheden ofwel verbeterd zijn, ofwel zou Rabobank de banden met Tyson Foods wel verbroken hebben. Toch ziet Verdonk wel een lichtpuntje bij Rabobank.
'Sinds 2015 zijn ze gaan rapporteren over hun engagement met bedrijven. Dat wil zeggen dat ze melden met welke bedrijven ze in gesprek zijn met het doel om dingen (bijvoorbeeld dierenwelzijn), te verbeteren. Maar er is in die twee jaar maar één voorbeeld van een bedrijf geweest dat naar aanleiding van die "engagement" de omstandigheden heeft verbeterd, een (pluim)veeteler in Azië. En wát er dan is verbeterd, dat wordt niet vermeld.'
Verdonk vraagt zich af hoe het kan dat Rabobank zoveel miljarden in de industrie pompt, en zo weinig doet om de omstandigheden te verbeteren.
Alarmerend
De Eerlijke Bankwijzer zegt zeer bezorgd te zijn over de cijfers. ‘Alarmerend’, zegt Verdonk, ‘dat de Nederlandse banken, met name Rabobank, zoveel geld investeren in grootschalig dierenleed. Het laat zien dat deze banken volstrekt niet verantwoord omgaan met dierenwelzijn. We hebben het hier over geld van Nederlandse burgers dat door hun bank uitgeleend wordt aan bedrijven die het welzijn van miljarden dieren stelselmatig schenden. Als banken niet maximaal druk uitoefenen om dierenwelzijn te verbeteren bij bedrijven waarin zij investeren, is dat onacceptabel.’
Eerlijke Bankwijzer zegt in het onderzoek financiële relaties te hebben geïdentificeerd tussen Nederlandse banken en de grootste bedrijven die een rol spelen in kippen- en varkensproductie. ‘Het gaat om bedrijven die in de praktijk dierenwelzijnsnormen hanteren die veelal ver ondermaats zijn. Zo staan zeugen nog vaak in kooien opgesloten, worden biggetjes onverdoofd gecastreerd, zitten plofkippen opeengepakt in gigantische fabrieken en worden de dieren op omstreden wijze geslacht.’
Diervriendelijke banken
Eerlijke Bankwijzer zegt in het onderzoek geen financiële relaties te hebben gevonden tussen de onderzochte bedrijven en De Volksbank (ASN Bank en SNS Bank), NIBC, Triodos Bank en Van Lanschot.
Wie overigens naar de site van Eerlijke Bankwijzer gaat, ziet dat Rabobank voor Dierenwelzijn een zes krijgt, voldoende dus (zie hieronder). Geen glanzend cijfer, maar ook niet een cijfer dat het verhaal van Eerlijke Bankwijzer hierboven ondersteunt. Hoe kan dat?
Tekst loopt door onder afbeelding
De verklaring daarvoor is volgens Verdonk dat die score is gebaseerd op het beleid van de bank. Verdonk: 'Op papier heeft Rabobank zijn zaken dus (nipt) voldoende voor elkaar. Er gaapt echter een gat tussen beleid en praktijk. Ook uit eerdere praktijkonderzoeken van de Eerlijke Bankwijzer (over de relatie met Nederlandse varkenshouderij (2011) en veetransport (2013)) is gebleken dat de banken beleidsmatig beter scoren dan in de uitvoering in de praktijk.' Volgens Verdonk is het moeilijk om de praktijk op dit moment op een goede objectiveerbare manier te kunnen beoordelen. 'We zijn dus afhankelijk van steekproeven zoals die bij Tyson Foods. We zijn wel aan het nadenken hoe we kunnen komen tot een cijfer dat niet alleen het beleid, maar ook de praktijk dekt. Methodologisch is dat niet eenvoudig.'
Topbeeld: uit video van Compassion over Killing (hierboven in de tekst)
Beeld in artikel: afkomstig van de site van Wakker Dier
